Hoe houd je (werk)relaties ‘leuk en relaxed’?

Om de hals van Anne de Jong hangt een ketting met een hartje. Het herinnert de 49-jarige coach er dagelijks aan dat ze lief wil zijn tegen anderen, of het nou om haar kinderen gaat of haar collega’s. „Vaak als ik boos begin te worden of merk dat ik afstand neem, denk ik aan die ketting en het feit dat ik helemaal niet bozig wil zijn, maar lief”, schrijft ze in haar vorige week verschenen boek De Geluksroute.

Zoetsappig? Misschien. Maar het is ook illustratief voor de praktische aanpak van Anne de Jong. Ze is oprichter en directeur van Nonons, een opleidingsinstituut voor coaches, actief in Amsterdam en Rotterdam. Een ongrijpbaar voornemen als ‘lief zijn’ vertaalt ze in concreet gedrag: het dragen van het kettinkje wijst haar telkens weer op haar doel.

De Geluksroute, haar vierde boek, staat vol met dit soort nuttige tips en oefeningen.

Lees ook de column van Ben Tiggelaar over het belang van bewegen voor je geluksgevoel

Wat maakt gelukkig?

De kwaliteit van de relaties met de mensen om je heen bepaalt je geluk, betoogt De Jong, opgeleid als psycholoog. In je privéleven én op je werk. Maar het is niet altijd gemakkelijk om relaties „leuk en relaxt” te houden, zoals De Jong op haar typerende luchtige toon zegt. Of het nou gaat om partners, exen, kinderen, vrienden, buren of collega’s – „soms loopt het anders dan je zou willen.”

Je partner luistert bijvoorbeeld amper naar je, een vriend of vriendin zegt steeds op het laatste moment af, een collega laat je telkens de vervelende klusjes doen. Het gevolg: teleurstelling, verdriet, boosheid. Dit soort „sociaal gedoe” kost bakken energie en tijd. Maar, schrijft de coach, die verder gelukkig spaarzaam is met uitroeptekens: „Dat is niet nodig!”

De Geluksroute gaat over het voorkomen van sociaal gedoe en over het oplossen daarvan als dat toch ontstaat. Klinkt dat bekend? Dit is inderdaad niet het eerste boek met zo’n insteek. De Jong onderscheidt zich echter door grondige kennis van de menselijke psychologie, gecombineerd met een praktische aanpak.

Geen lange lappen tekst dus, maar relevante vragenlijstjes en overzichtelijke stappenplannen. Alleen iemand die het vak in de vingers heeft, kan het zo helder overbrengen.

Routekaart geluk

Bovendien doet De Jong iets slims. Nog vóór de inleiding staat een overzichtelijke ‘routekaart’, getekend door Elise Vandeplancke, die het hele boek passend heeft geïllustreerd. Als lezer sta je voor een splitsing. Volg je het pad van geluk, dan eindig je bij een hangmat tussen twee palmbomen. Oftewel: „Soepel contact zonder frustraties.” Kies je de ongeluksroute, of verlaat je de geluksroute door de drie dwaalsporen die De Jong uitwerkt in het boek, dan eindig je als een eenzaam en ellendig hoopje mens: „Verwijdering en frustratie.”

Lees ook: Bescherm je brein, mijd die prikkels – juist in deze tijden

De Jong maakt met haar routekaart – bewust of onbewust – gebruik van onze sterk ontwikkelde capaciteit voor het onthouden van paden en plekken. Het geeft De Geluksroute structuur en maakt het ook gemakkelijker om de adviezen weer op te diepen als het ertoe doet. Als gedoe dreigt of je er al middenin zit.

De routekaart is slechts een van de vele manieren waarop De Jong bekende inzichten uit de psychologie en coaching toegankelijk en – belangrijker nog – toepasbaar maakt.

Veel mensen kennen bijvoorbeeld het concept van de ‘emotionele bankrekening’ van zelfhulpauteur Stephen Covey. De Jong maakt het idee dat je ‘goede wil’ stort en opneemt nog concreter met de metafoor van een zegelboekje. Slecht gedrag en er komt een zegeltje bij, goed gedrag en er verdwijnt een zegeltje. Je ziet het voor je. Zegelboekje vol? Dan gaat het mis.

Niet mopperen, niet roddelen

Het lage kennisniveau dat De Jong van haar lezers vraagt, samen met de kleurrijke vormgeving met veel tekeningen, kan De Geluksroute een kinderachtige eerste indruk geven. Maar dit boek is allerminst frivool. De Jong geeft wijze adviezen over het erkennen van pijn en van trauma. Ze kan ook streng zijn. Niet mopperen. Niet klagen. Niet roddelen. Allemaal geen oplossing voor je problemen.

De Jong wijdt geen apart hoofdstuk aan professionele relaties. Banden op het werk noemt ze in één adem met liefdesrelaties en vriendschappen. Haar uitgangspunt lijkt dat we aan de ontbijttafel niet echt anders zijn dan op ons werk. Toch staan er voldoende voorbeelden van verstoorde werkrelaties in het boek om het relevant te maken voor een lezer die daar hulp bij zoekt.

Na vele oefeningen verspreid door het boek, kun je aan het eind je eigen ‘pad naar geluk’ invullen. De Jong coacht de lezer in vijf stappen naar „minder gedoe en meer plezier met de mensen om je heen”. Het begint met het bepalen van je eindbestemming – nog zo’n visueel gemaakt advies van Covey (Begin with the end in mind). „Waar wil je met deze persoon uitkomen, als je naar het grote plaatje kijkt?”, schrijft De Jong. „Wat is het belangrijkst in je relatie met die persoon? Wat wil je in ieder geval voorkomen als je samen gedoe krijgt?”

Simpel gezegd? Absoluut. Maar juist door deze praktische, toegankelijke aanpak is De Geluksroute een nuttige toevoeging aan de immer groeiende stapel zelfhulpboeken. Voor jezelf en voor anderen. Zoals De Jong schrijft: „Hoe meer mensen de geluksroute kiezen, hoe leuker het wordt, voor ons allemaal.”