HMC: 10 medewerkers besmet met Covid-19, in totaal 17 positieve tests

Dit blog is gesloten

In dit blog hield NRC op woensdag 16 september de ontwikkelingen bij over het coronavirus in Nederland en de rest van de wereld. Dit was het belangrijkste nieuws:

• Een toename in het aantal nieuwe positieve coronatests: het RIVM ontving van dinsdag op woensdag 1.542 nieuwe meldingen daarover, een zorgelijke stijging. Zo zorgelijk, dat er „gerichte maatregelen” komen voor brandhaarden. Minister Hugo de Jonge zal daarover vrijdag meer bekendmaken - de persconferentie die op komende dinsdag was gepland, is naar voren gehaald.
• Niet alleen in Nederland valt die stijging op, ook in de buurlanden. België en Duitsland kondigden aan het reisadvies voor Noord- en Zuid-Holland aan te scherpen. Lees hier de duiding van de correspondenten.
• Er wordt binnenkort een proef uitgevoerd met corona-sneltesten door het instituut TNO. Deze tests geven al na een paar uur de uitslag in plaats van na één of twee dagen.

Volg het laatste nieuws over het coronavirus in ons nieuwe blog

HMC: 10 medewerkers hartbewaking besmet met Covid-19

Personeel van het Haaglanden Medisch Centrum is positief getest op het coronavirus. Het gaat om zeventien artsen en verpleegkundigen. Ook een patiënt is positief bevonden, zo laat het ziekenhuis weten in een bericht op de site.

Tien medewerkers met een positieve test blijken ook daadwerkelijk besmet met Covid-19. Zij zijn werkzaam op de afdeling hartbewaking en de verpleegfafdeling cardiologie van het HMC. Afgelopen weekend werd dat bij het ziekenhuis bekend. „De exacte bron is heel moeilijk te achterhalen”, laat het ziekenhuis weten.

In het HMC worden extra voorzorgsmaatregelen getroffen. Zo dragen medewerkers die geen afstand kunnen houden en zorg moeten leveren, sinds maandag een mondmasker. Personeel met milde klachten moet thuisblijven. Het ziekenhuis stelt dat nog wel vaker besmettingen met Covid-19 zijn gevonden, „maar niet in de omvang zoals dat dit weekend speelde”.

Correspondenten over ‘code rood’ voor Nederlandse provincies

In Duitsland gelden Noord- en Zuid-Holland vanaf woensdagavond als ‘risicogebied’, na een verscherpte waarschuwing van het Robert Koch Institut (RKI, het Duitse RIVM). Ook in België is code rood afgekondigd en is reizen ernaartoe verboden, vanaf vrijdagmiddag. NRC-correspondenten Juurd Eijsvoogel en Anouk van Kampen beschrijven die besluiten vanuit hun standplaatsen.

Lees ook: Berlijn en Brussel: Noord- en Zuid-Holland zijn risico

Ontwikkelingen in buitenland: bouw Sagrada Familia loopt vertraging op

• De afwerking van de Sagrada Familia, de beroemde kerk in Barcelona waaraan al sinds 1882 wordt gebouwd, heeft vertraging opgelopen door de coronacrisis. De projectleider heeft woensdag laten weten dat de streefdatum van 2026 niet meer haalbaar is. De bouwwerkzaamheden kwamen in maart stil te liggen toen in heel Spanje een strenge lockdown werd ingevoerd.
  Nu komt het werk weer wat op gang, maar het project dat werd begonnen door architect Antoni Gaudí is voor de fondsenwerving afhankelijk van donaties en de kaartjesverkoop. Er zijn door corona veel minder toeristen, en dus zijn er minder inkomsten.
• Ruim duizend orthodoxe joden zijn gestrand bij de grens tussen Oekraïne en Wit-Rusland, zo melden internationale persbureaus. De pelgrimgangers wilden een bezoek brengen aan het stadje Oeman in Oekraïne, maar konden de grens niet over vanwege coronamaatregelen. Ieder jaar reizen chassidische joden af naar Oeman, de plek waar een belangrijke geestelijke overleed, om het Joodse nieuwjaar te vieren. Dit jaar hadden de Oekraiense en Israëlische autoriteiten al opgeroepen die reis niet te ondernemen vanwege de pandemie. Desondanks zijn in afgelopen dagen duizenden gelovigen uit Frankrijk, Israël en de Verenigde Staten gaan reizen. Ze dachten via Wit-Rusland het Oekraiense inreisverbod te kunnen omzeilen, maar dat is dus niet gelukt.

• 

  De voormalige Italiaanse premier Silvio Berlusconi vreesde dat hij zou overlijden aan het coronavirus. Dat vertelt hij in een interview in de krant Corriere della Sera, na meer dan een week in het ziekenhuis te hebben doorgebracht. De oud-politicus en zakenman werd er op 3 september opgenomen; waarschijnlijk had hij het coronavirus opgelopen tijdens zijn vakantie. Hij liep een dubbele longonsteking op en had naar eigen zeggen veel pijn.
  Berlusconi (83) is nog niet helemaal hersteld: „Ik voel me erg moe, uitgeput”, zegt hij. Om aan te sterken blijft nog enkele dagen in thuisisolatie.

GGD Rotterdam: bel donderdag pas weer voor test

Bij de GGD Rotterdam-Rijnmond is het zo druk dat de afdeling heeft gevraagd vandaag niet meer te bellen voor een coronatest. Pas donderdag kunnen mensen die zich willen laten testen daarvoor bellen, schrijft de GGD op zijn site. De testlocaties zitten vol tot en met zaterdag.

Volgens een woordvoerder is dat nog niet eerder voorgekomen, zegt hij tegen NOS. „We merken dat het steeds drukker wordt en mogen niet verder opschalen.” De regio Rotterdam is, samen met Amsterdam en andere steden in de Randstad, een van de locaties in Nederland waar het aantal positieve tests hard toeneemt.

‘Medewerkers coronalijn kunnen bij persoonsgegevens getesten’

De persoonlijke gegevens van iedereen die zich laat testen op het coronavirus zijn toegankelijk voor honderden medewerkers van de coronatestlijn. Dat terwijl zij daar volgens privacywetgeving niet bij zouden mogen kunnen. Dat meldt Nieuwsuur op basis van een rondgang onder huidige en voormalige medewerkers.

De medewerkers moeten voor hun functie afspraken inplannen voor een coronatest en negatieve testuitslagen telefonisch doorgeven. Zij kunnen bij de persoonsinformatie van mensen die een test laten afnemen in een IT-systeem. Daarin zijn alle testafspraken, uitslagen, telefoonnummers en medische aantekeningen te zien, ook van mensen die ze niet hoeven bellen.

Het gevaar is dat werknemers gegevens kunnen opzoeken van bijvoorbeeld kennissen, collega’s of bekende Nederlanders. Volgens Nieuwsuur zijn telefoonnummers en testuitslagen gedeeld in WhatsApp-groepen van testlijnmedewerkers. Werknemers zeggen dat ze wel een geheimhoudingsverklaring hebben moeten tekenen, maar dat ze geen privacyvoorlichting hebben gehad.

De praktijken zijn in strijd met de AVG-richtlijnen voor privacy van persoonlijke informatie. Toch is de Autoriteit Persoonsgegevens op dit moment nog niet van plan een onderzoek in te stellen. „In eerste instantie is het de verantwoordelijkheid van de coronatestlijn zelf om ervoor te zorgen dat dit in orde is”, zegt een woordvoerder tegen NRC. „Bijvoorbeeld als er klachten binnenkomen wordt mogelijk toch een onderzoek ingesteld.”

Intocht Sinterklaas vanwege corona zonder publiek

De landelijke intocht van Sinterklaas vindt dit jaar zonder publiek plaats, op een geheime locatie, vanwege de coronacrisis. Omroep NTR houdt de locatie geheim omdat de angst bestaat dat er anders toch veel belangstellenden op af zouden komen.

De omroep maakt een voorbehoud: als er strengere coronamaatregelen komen, kan de intocht alsnog helemaal worden afgeblazen. Sint en zijn pieten meren aan op zaterdag 14 november om 12 uur. Het Sinterklaasjournaal doet als vanouds verslag van de intocht, met presentatrice Dieuwertje Blok. Of de intocht live zal zijn of van tevoren wordt opgenomen, zoals de rest van het Sinterklaasjournaal, kan de woordvoerder nog niet zeggen tegen NRC-redacteur Wilfred Takken. Ook over de coronamaatregelen – draagt Sinterklaas wel of geen mondkapje – doet hij geen uitspraken.

Diverse gemeenten hebben hun plaatselijke intocht al afgeblazen, in onder meer Maastricht, Groningen, Utrecht, Tilburg. In andere gemeenten, zoals Amsterdam en Den Haag, meert de Sint waarschijnlijk zonder publiek aan. Sommige gemeenten lossen het op met een livestream. De woordvoerder zegt dat de angst voor demonstraties tegen Zwarte Piet geen rol speelt – sinds vorig jaar heeft de tv-sinterklaas louter roetveegpieten.

Buurlanden geven Noord- en Zuid-Holland code rood

België roept de Nederlandse provincies Noord- en Zuid-Holland vanaf vrijdagmiddag 16.00 uur uit tot coderoodgebied. Dat betekent dat Belgen die langer dan 48 uur in deze regio’s verblijven en terug naar hun thuisland gaan, zich verplicht moeten laten testen en in quarantaine moeten. Nederlanders uit de provincies mogen ook niet meer naar België reizen - alleen voor essentiële doeleinden, en dan is quarantaine verplicht. Dat maakte de Belgische overheid woensdag bekend.

Ook voor verschillende regio’s in Oostenrijk, Wenen en Tsjechië geldt vanaf vrijdag code rood voor Belgen.

In Duitsland heeft het Robert Koch Institut (RKI), het Duitse RIVM, ook de regio’s Noord- en Zuid-Holland per woensdag aangemerkt als „risicogebieden”. Dat betekent dat in sommige deelstaten, waaronder Nedersaksen en Noordrijn-Westfalen, een quarantaineverplichting geldt voor inreizenden die de voorafgaande veertien dagen deze provincies bezocht hebben.

Komende vrijdag ‘gerichte maatregelen’ voor regio’s

Vrijdag maakt het kabinet nieuwe „gerichte maatregelen” bekend om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan voor regio’s waar het aantal besmettingen hard oploopt. Dat heeft minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) gezegd tegen RTL Nieuws. De minister wil niet zeggen om wat voor maatregelen het gaat.

Minister De Jonge spreekt over „heel gerichte maatregelen” in regio’s waar besmettingen oplopen. Vrijdag wordt meer bekend. #corona pic.twitter.com/ddEGe7QDbc

— Fons Lambie (@fonslambie) September 16, 2020

Eigenlijk zouden de nieuwe plannen volgende week dinsdag wereldkundig worden gemaakt, maar vanwege de rappe toename aan besmettingen wordt dat vervroegd naar vrijdag. Mogelijk wordt dan ook weer een persconferentie gehouden.

De Jonge zei woensdag dat het aantal besmettingen stijgt bij specifieke doelgroepen en locaties, waarbij hij jongeren, studenten en de horeca noemde. De minister zegt „zo regionaal mogelijk” te willen werken. Volgens RTL Nieuws komen er in ieder geval nieuwe regels voor Amsterdam-Amstelland, Rotterdam-Rijnmond en Haaglanden, maar kunnen daar nog meer regio’s bij komen.

TNO experimenteert met LAMP-test die sneller moet zijn dan PCR-testen

TNO gaat binnenkort in Amsterdam experimenteren met een nieuwe, snellere coronatest. Volgens het onderzoeksinstituut is deze test net zo betrouwbaar als de PCR-test die nu wordt gebruikt in de teststraten, maar de nieuwe test geeft na een paar uur al een resultaat in plaats van na één of twee dagen. Voor de proef worden de monsters die bij mogelijke coronapatiënten worden afgenomen, onderworpen aan beide technieken. Daarna worden de resultaten met elkaar vergeleken.

De testmethode die TNO samen met een aantal partners heeft ontwikkeld, is een zogenoemde loop-mediated isothermal amplification-test, afgekort tot LAMP. Die methode is op een aantal manieren eenvoudiger dan een PCR-test, aldus TNO. Bij die laatstgenoemde methode moeten de monsters verschillende processen ondergaan die diverse temperaturen vereisen. Dat kan alleen in een laboratorium. De LAMP-test vereist één constante temperatuur. Mede daardoor kan ook op locatie worden getest.

Volgens TNO is de LAMP-test in allerlei opzichten handiger dan een PCR-test. Niet alleen is hij sneller, hij vergt ook minder materialen waardoor de test ook half zo duur zou kunnen worden. Die materialen kunnen ook binnen Nederland worden geproduceerd en de testcapaciteit kan volgens TNO snel worden uitgebreid. De proef in Amsterdam moet uitwijzen of de testmethode ook betrouwbaar en praktisch genoeg is om in de praktijk in te zetten.

RIVM meldt ruim 1.500 positieve coronatests

Het RIVM heeft de voorbije dag 1.542 nieuwe meldingen binnengekregen van mensen die positief zijn getest op Covid-19. Uit data die het instituut woensdag heeft gepubliceerd, blijkt dat het aantal gevallen nog iets hoger is dan de afgelopen dagen. Sinds maandag ligt het aantal nieuwe gevallen hoger dan zeven per honderdduizend inwoners. Daarmee wordt de zogenoemde signaalwaarde (het aantal gevallen waarbij alarmbellen gaan rinkelen) nu voor de derde dag op rij overschreden.

Het aantal gemeenten met een zorgelijk hoog aantal nieuwe gevallen stijgt ook, blijkt uit een analyse van de cijfers. Maandag werden in 69 gemeenten meer dan zeven besmettingen per honderdduizend inwoners geteld. Dat lijkt erop te duiden dat het aantal besmettingen in steeds meer gebieden snel oploopt. De meeste gevallen bevinden zich in Amsterdam. Ook in Bergeijk, Den Haag, Delft, Rotterdam en Nijmegen werden meer dan vijftien positieve tests per honderdduizend inwoners gemeld.

Het aantal nieuwe ziekenhuisopnames, dat een beter beeld geeft van de ernst van de infecties, is weer iets gedaald. Het gemiddelde over een periode van drie dagen zakte van 16,7 naar 15,7. De signaalwaarde van veertig is daar nog niet in beeld. Op 2 april lag het driedaagse gemiddelde van het aantal ziekenhuisopnames op het hoogste niveau: 597,3.

Ondanks het licht gedaalde aantal nieuwe ziekenhuisopnames moet volgens Ernst Kuipers, de voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, voor het eerst in lange tijd weer aan patiëntenspreiding worden gedaan. Dat is omdat het totale aantal patiënten dat behandeld moet worden wel nog oploopt. „In een enkele regio” moeten patiënten verplaatst worden naar andere ziekenhuizen om de drukte te verminderen, laat hij weten aan ANP.

RIVM onderzoekt wekelijks het rioolwater op meer dan driehonderd locaties

Het RIVM onderzoekt inmiddels alle ruim driehonderd rioolzuiveringslocaties in Nederland op virusdeeltjes van Covid-19. In april gold dat voor maar 29 meetpunten en in juli voor 80. Sinds september heeft het RIVM opgeschaald, maakte het dinsdag samen met de Unie van Waterschappen bekend.

Met het rioolwateronderzoek probeert het RIVM de verspreiding van het coronavirus in Nederland in kaart te brengen. Virusdeeltjes belanden via de ontlasting van mensen in het riool. De waterschappen nemen de monsters uit het rioolwater en sturen ze door naar het RIVM. Die doet de analyse en interpreteert de gegevens.

Het is niet een heel precieze meetmethode. Sommige mensen die besmet zijn, scheiden meer virusdeeltjes uit dan anderen. En niet bij iedereen die besmet is, is dat in de ontlasting terug te zien. Gemiddeld vond het RIVM vorige week per milliliter rioolwater 276,17 coronavirusdeeltjes. Begin april waren dat er 1.430,85.

Onderzoekers betwijfelen resultaten van Russisch vaccinonderzoek

Een groep van 38 wetenschappers heeft in een open brief zorgen geuit over de resultaten van het Russisch vaccinonderzoek, die begin september gepubliceerd werden in het vakblad The Lancet. De data in de publicatie over het vaccinonderzoek tonen „ogenschijnlijke duplicaties”, zeggen de onderzoekers. Uit het onderzoek bleek dat het vaccin de productie van antistoffen opwekt en weinig bijwerkingen heeft.

Het Russische team heeft de data, bijvoorbeeld over het aantal afweercellen dat is gevonden na het toedienen van het vaccin Spoetnik V, gepubliceerd in de vorm van grafieken. De kritiek van de wetenschappers is dat in drie grafieken de uitkomsten van verschillende meetcondities vrijwel identiek blijken. De kans dat de uitkomsten van verschillende metingen zoveel op elkaar lijken, is zeer klein, aldus de onderzoekers.

Om echt te kunnen controleren of het onderzoek klopt, moeten volgens de wetenschappers de onderliggende meetgegevens openbaar worden gemaakt. „We beweren niet dat sprake is van wetenschappelijk wangedrag, maar we vragen om opheldering over hoe deze ogenschijnlijk vergelijkbare gegevenspunten tot stand zijn gekomen”, zegt moleculair bioloog Enrico Bucci. „Toen we lazen dat Rusland ook buiten het klinische onderzoek was begonnen met het vaccineren, kregen we het idee dat we ons onmiddellijk moesten uitspreken.”

Lees meer over de publicatie in The Lancet: Eerste resultaten Russisch vaccin: wekt antistoffen op, geeft weinig bijwerkingen

The Lancet heeft het Russische Gamaleya-instituut, dat het vaccin ontwikkelt, gevraagd om een reactie, meldt het tijdschrift Nature. „Als ik bedenk dat de aantallen en het aantal meetmomenten klein waren, is het niet zo verrassend dat de percentages herhaald worden”, zei Noar Bar-Zeev, een professor bij Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health en een van de peerreviewers van The Lancet, vorige week tegen The Moscow Times. Bar-Zeev zei geen reden te zien om aan de publicatie te twijfelen.

Het vaccin Spoetnik V werd in augustus goedgekeurd voor algemeen gebruik. Volgens president Vladimir Poetin heeft zijn dochter het al toegediend gekregen. De paper in The Lancet betreft de gecombineerde resultaten van het relatief kleinschalige fase-1- en fase-2-onderzoek. Momenteel loopt alsnog een fase-3-onderzoek met veertigduizend deelnemers in Rusland, plus een onbekend aantal in vijf andere landen. Vanaf oktober krijgen Russische zorgmedewerkers het vaccin aangeboden. Bij de publicatie over het Britse vaccinonderzoek van farmaceut AstraZenica en de universiteit van Oxford werden de onderliggende meetgegevens wel openbaargemaakt, zodat wetenschappers deze kunnen bestuderen.

Welkom in een nieuw blog over het coronavirus

Op deze plek houdt de redactie van NRC het laatste nieuws bij omtrent de wereldwijde coronavirusuitbraak. Dit waren de hoofdpunten van dinsdag:

• Er zijn afgelopen week 8.265 positieve testuitslagen van coronatests binnengekomen bij het RIVM. Dat is een stijging van ruim 52 procent ten opzichte van vorige week.
• Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) maakt zich zorgen over de toename van het aantal positieve testuitslagen van coronatests. De Jonge zegt verder in gesprek te gaan met de veiligheidsregio’s om te zien „waar dat virus precies zit en hoe kunnen we dat virus zo hard mogelijk raken en tegelijk de samenleving en de economie zo min mogelijk”.

Lees hier het blog terug van dinsdag: RIVM: Afgelopen week 8.265 positieve testuitslagen gemeld, recordaantal tests