Alleen Trump zelf lijkt Trump te kunnen verslaan

In de Verenigde Staten leven twee stammen die als de dood zijn voor elkaar. Ze hebben de afgelopen weken gecongresseerd – de een met iets meer onderlinge afstand wegens het Covid-19-virus dan de ander – en ze hebben hun spreektijd gebruikt om een toekomst te schilderen in het geval dat de andere kant zou winnen. Hier is een handvol van de opgeroepen angstvisioenen, van beide partijen dwars door elkaar.

Als de ander wint… Dan is dat het einde van de democratie. Het einde van de beschaving. Het einde van de Amerikaanse vlag en de Amerikaanse Droom. Het einde van de planeet.

De andere partij wil… Uw zorgverzekering afschaffen. Uw wapens afpakken. Uw baan aan China geven. Uw postkantoor vernietigen. Het milieu verwoesten. God afschaffen.

Als zij de macht hebben… Zullen ze de steden ruïneren. Uw bedrijf sluiten. Uw bedrijf in brand steken. Zullen ze mensen laten sterven aan het virus. Baby’s aborteren bij de geboorte. Meer geld aan de rijken geven en de armen laten creperen.

Lees ook: Trump trekt minder kijkers met toespraak op conventie dan rivaal Biden

Als wij winnen… Is er licht. Is er licht.

Angst en afkeer zijn allang vaste ingrediënten in campagnes in de VS, maar 2020 spant de kroon. Tegen het decor van woeste demonstraties, van een orkaan die deze week zes mensen het leven kostte en van een epidemie die meer dan 180.000 Amerikanen heeft gedood, afgelopen week nog bijna 1.200 alleen al in de staat Texas, sloegen de Republikeinen en de Democraten op elkaar in alsof het Laatste Oordeel aanstaande is en er maar weinigen zijn uitverkoren.

Leugens en vergeetachtigheid

Iemand die zonder enige kennis van de Amerikaanse politiek had gekeken naar de twee nationale conventies, zou ongetwijfeld tot de slotsom zijn gekomen dat de Democraten de machthebbers waren en de Republikeinen in de oppositie zaten. De Republikeinen waren op hun conventie boos alsof zij niet net vier jaar hebben geregeerd.

Ze hadden ook wat meer leugens en vergeetachtigheid nodig. Pijnlijke beleidskeuzes van de Trump-regering werden niet verdoezeld, ze werden voorgesteld alsof het tegendeel was gebeurd. Het economisch herstel onder voorganger Obama werd voorgesteld als malaise, zodat Trumps economische doorgroei kon worden gepresenteerd als een mirakel. Trump, die in zijn eerste jaar Obamacare probeerde te torpederen en miljoenen Amerikanen zo hun zorgverzekering ontnam, zei in zijn toespraak dat de Republikeinen „altijd en krachtig” patiënten met bestaande aandoeningen zullen beschermen.

De Republikeinen waren boos, alsof ze niet net vier jaar hebben geregeerd

De meest aperte onwaarheden uitten president en partijgenoten over zijn beleid ten aanzien van het coronavirus. In plaats van enige nederigheid over het relatief grote aantal Amerikaanse doden, over het geaarzel tussen ontkenning en acceptatie, of het geknoei met tests in het begin van de uitbraak, was Trump louter trots op zijn daden. En hij bekroonde het met de belofte dat er een werkend vaccin zal zijn „voor het eind van het jaar en misschien zelfs eerder”.

Maar ook de Democraten hadden op hun conventie last van selectieve amnesie en Oost-Indische doofheid. Zij wilden niet terugdenken aan de mislukte pogingen om president Trump voortijdig weg te sturen. De impeachment-procedure, begin dit jaar nog een vaandel waarachter de Democraten zich enthousiast schaarden, werd door niemand gememoreerd. Ze spraken wel over de ellende van overmatig politiegeweld tegen zwarte Amerikanen, maar niet over de ellende van de soms excessief gewelddadige protesten daartegen.

Economische agenda

Welke conclusies kunnen de Amerikanen trekken na de treurig stemmende conventies? Dat president Trump zal doorgaan met regeren voor de krappe helft van de bevolking. En dat president Biden het land weer zal inparkeren in de wereldgemeenschap en dus voor lief neemt dat banen voor de onderklasse verdwijnen. De agenda van de Democraten zal een steviger fundament leggen onder de economie, maar de aanpak van Trump – belastingverlaging en bij twijfel altijd economie verkiezen boven milieu – heeft tot maart dit jaar voor een ongekende piek aan banen gezorgd. Het is lastig voor Biden om daaraan af te doen, en elke voorzichtige opleving van de economie zal door de Republikeinen worden omarmd als bewijs dat het volgend jaar weer helemaal goed is.

Zo lijkt het erop dat niet Biden, maar alleen Trump Trump kan verslaan. Zijn agressieve toon, zijn wankel coronabeleid, zijn nonchalance ten aanzien van onvrede over ongelijkheid, het leken tot voor kort allemaal gaten in zijn verdediging te worden. Maar met de behandeling die de president afgelopen zondag presenteerde en met het beloofde vaccin – welke tegenwerpingen medici ook opwerpen – kan zijn aanhang al weer over de epidemie heen kijken.

De boodschap van Black Lives Matter, vrijwel onomwonden omarmd door de Democraten, wordt zo langzamerhand overschaduwd door het geweld van de meest prominente demonstraties. Het is geen toeval dat de demonstraties na het politiegeweld tegen een ongewapende zwarte man in Kenosha, anders dan die in Minneapolis na de dood van George Floyd, nauwelijks overslaan naar andere steden – behalve dan in Portland, waar ze sowieso al permanent protesteren.

Lees ook dit verhaal over de Democratische conventie

De meerderheid van de Amerikanen heeft wel sympathie voor het lot van de Afrikaans-Amerikaanse bevolking die bovengemiddeld vaak slachtoffer wordt van politiegeweld, maar ze heeft ook angst voor en afkeer van (voornamelijk witte) demonstranten die met molotov-cocktails in de hand nacht na nacht de politie opzoeken om te knokken.

Het wordt dus een hete herfst. En na een rampzalige julimaand in de peilingen, is de president het gat tussen hemzelf en Biden snel aan het dichten, juist in een paar cruciale swing states. De toespraak waarmee hij zijn nominatie donderdag accepteerde, laat zien dat Trump weet waar zijn kracht ligt: bij de economie. Hij sprak minder dan zijn partijgenoten over „anarchie en chaos” in Democratische steden en veel meer over de banen die hij uit China gaat terughalen.

Campagne Baltimore pagina 12-13