Afrika na lange strijd vrij van wild poliovirus

Afrika is dinsdag vrij verklaard van het wilde poliovirus. Een Afrikaanse commissie heeft vastgesteld dat het zeer besmettelijke virus is uitgeroeid in Nigeria, het laatste land op het continent waar tot vier jaar geleden nog besmettingen waren vastgesteld. Directeur-generaal van de WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus spreekt in een reactie van „een van de grootste successen op het gebied van volksgezondheid ooit”.

De afgelopen jaren is een grootschalig vaccinatieprogramma uitgevoerd in het noordoosten van Nigeria, een gebied dat regelmatig geteisterd wordt door aanvallen van de militante beweging Boko Haram. „Dit is een belangrijke dag voor mijn Afrikaanse broeders en zusters”, zegt Tedros, die zelf uit Ethiopië komt. „Het laat zien dat we met wetenschap en solidariteit virussen kunnen verslaan en levens kunnen redden.”

Polio is een spierziekte die normaal gesproken alleen gevolgen heeft voor kinderen jonger dan vijf jaar. Het virus verspreidt zich vaak via besmet water.

Er is geen medicijn tegen de ziekte polio, die kan leiden tot verlamming of zelfs de dood als de longspieren aangetast worden, maar er is wel een vaccin tegen het virus.

In 1996 raakten in Afrika nog 96.000 kinderen verlamd door polio. In dat jaar besloten Afrikaanse leiders op een bijeenkomst in Kameroen, op initiatief van de Zuid-Afrikaanse president Nelson Mandela, gezamenlijk actie te willen ondernemen om polio uit te roeien. Momenteel zijn alleen nog besmettingen bekend in Afghanistan en Pakistan – waar religieuze groepen zich nog vaak verzetten tegen vaccinatie van jonge kinderen.

Mutatie via vaccin

Overigens betekent dit niet dat Afrika volledig ‘poliovrij’ is. Een zwakkere variant van het virus die via het vaccin gemuteerd is in een levend virus, is momenteel in zestien Afrikaanse landen terug te vinden. Onder meer Angola, Ethiopië en Congo hebben te maken met uitbraken van dit virus.

Volgens de WHO is het de tweede keer ooit dat een virus is uitgeroeid in Afrika. Veertig jaar geleden gebeurde dat voor het eerst, met de pokken.

Het continent kampt naast de coronacrisis momenteel nog met ebola in Congo, en wijdverspreide gevallen van malaria, HIV en tuberculose.