Meer geld naar pensioenen, minder naar loonsverhoging

De loonsverhogingen dreigen volgend jaar lager uit te vallen door een forse stijging van de pensioenpremies. Dat vrezen verschillende werkgevers, blijkt uit een inventarisatie door NRC.

Lees ook: Wat is belangrijker: nu meer loon of later meer pensioen?

Veel pensioenfondsen verwachten volgend jaar een hogere premie te moeten heffen bij werkgevers en werknemers. Door de dalende rente, wordt het voor fondsen duurder om een toekomstig pensioen te beloven.

In meerdere sectoren proberen werkgevers de premiestijging nog te voorkomen of beperken. Dat kan door de pensioenregeling te versoberen. Werknemers krijgen dan een lagere pensioenopbouw in ruil voor hun premie. Maar dat zien de vakbonden lang niet altijd zitten.

Onder meer winkeleigenaren dreigen volgend jaar enkele tot tientallen procenten meer premie te moeten betalen, volgens een inschatting van het Pensioenfonds Detailhandel. „Dat is direct van invloed op onze loonkosten”, zegt een woordvoerder van brancheorganisatie INretail. Dat kan ten koste gaan van de ruimte voor nettoloon óf secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals verlof en scholing.

Bij het grootste pensioenfonds, ABP, moet de premie waarschijnlijk zo’n 7 procent omhoog. Het alternatief – een lagere pensioenopbouw – is geweigerd door de vakbonden. Tot onvrede van werkgevers. Onder meer de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, basisscholen en middelbare scholen hadden meer geld willen overhouden voor een loonsverhoging. „Wij hebben straks maar één pot geld voor het verbeteren van arbeidsvoorwaarden”, zegt Olaf Peek van de VO-raad, de werkgeversorganisatie van middelbare scholen. „Als er meer geld naar het pensioen moet, blijft er minder over voor de rest.”

Ook academische ziekenhuizen balen ervan dat hun ruimte voor een loonsverhoging wordt beperkt door de premiestijging van ABP. Juist in de coronacrisis en met een naderende economische recessie willen zij „betere salariëring en overige arbeidsvoorwaarden”, schrijft koepelorganisatie NFU op haar website.

Werkgeversvereniging AWVN, die bedrijven adviseert bij hun arbeidsvoorwaarden, bevestigt dat de loonruimte beperkt wordt als de pensioenpremie hard stijgt. „Als de vakbonden het belangrijk vinden dat de premie omhooggaat”, zegt een woordvoerder, „zal het met loon en andere afspraken wat minder moeten.”

De scholen en academische ziekenhuizen weten nog niet wat hun loonruimte wordt, omdat de overheidsbijdrage voor 2021 nog niet bekend is. Maar allebei verwachten ze dat de ruimte voor een loonsverhoging zo’n 1 procentpunt lager wordt door de duurdere pensioenen.

Veel meer pensioenfondsen hebben de laatste tijd gemeld dat hun premie waarschijnlijk omhoog moet, onder meer de fondsen voor de metaalsector, bouw, zorgverzekeraars, landbouw en het grafisch bedrijf.

Nu al vertraagt de loonstijging door de coronacrisis. Begin dit jaar spraken werkgevers en vakbonden nog loonstijgingen af van gemiddeld 3 procent per jaar. Nu gaat het meestal om 2 tot 2,5 procent. Volgend jaar verwacht het Centraal Planbureau een cao-loonstijging van 1,4 procent – en daarin is nog geen rekening gehouden met de stijgende pensioenpremies.