Spanning bouwt op naar redeloos noodlot in ‘Nasir’

Hoe klinkt een ontwakende stad? In Nasir, de tweede film van de Tamil-filmmaker Arun Karthick, hoor je uit de ene richting een oproep tot gebed uit een moskee, dat van een andere kant wordt overstemd door een luidspreker bij een hindoetempel. Daartussen speelt zich het stille leven van hoofpersoon Nasir af, een sari-verkoper die tot de moslimminderheid behoort in het Zuid-Indiase Coimbatore. Die stad was in 2016 het toneel van rellen en het lynchen van moslims na de moord op een hindoepoliticus. Maar het duurt tot bijna het einde van de film voordat we ons realiseren dat die gewelddadige geschiedenis al die tijd onder het leven van Nasir sluimerde.

Het is een beproefde vertelmethode in veel art- en wereldcinemafilms: de schijnbare monotonie van de alledaagsheid observeren, en dan tergend langzaam de spanning opbouwen tot waar het noodloot groot en redeloos is. Nasir heeft in de dagelijkse sleur der dingen al genoeg om zijn hoofd over te breken: veel te weinig salaris, een werkgever die zijn afkeer van moslims nauwelijks kan verbergen, een pleegzoon met een beperking, een zieke inwonende moeder, de twijfel of hij niet beter als arbeidsmigrant in Abu Dhabi aan de slag kan, maar hoe zal hij dat ooit overleven als hij al ziek van bezorgdheid is als zijn vrouw voor een paar dagen van huis is voor een bruiloft?

Nooit wordt dit tot melodrama. Nasir is stil en introvert. Hoe hij zich voelt wordt hooguit duidelijk uit de gedichten die hij schrijft: „Wat is het leven anders dan eenzaamheid en stilte?”

Nasir ging afgelopen februari in première in de Tiger-competitie van het filmfestival van Rotterdam, en het is ook verder een echt IFFR-project. Het heeft een Nederlandse coproducent, kreeg steun van het Hubert Bals Fonds en werd gepresenteerd op cofinancieringsplatform Cinemart.

Regisseur Karthick is binnen die industrie dan weer een ‘independent’, zijn films zijn politiek en persoonlijk, en passen daarmee naadloos in de wereldwijde trend van slow cinema. Het intieme 4:3-formaat van Nasir werkt als een extra lens en een extra luidspreker. Terwijl Nasir sari’s uitpakt en opvouwt voor zijn ongeduldige klanten – er zijn zoveel kleuren rood en paars en oranje in deze wereld en geen enkele kan hen tevredenstellen – wordt het geluid van de nationalistische propaganda steeds luider. Tot het zijn kleine wereld opblaast.