Just Eat Takeaway stilt honger in VS

Hij liet het in een bijzinnetje vallen. Jitse Groen stond open voor „sensible M&A”: verstandige fusies en overnames. De krachtenbundeling van het Nederlandse Takeaway.com met de Britse maaltijdbezorger Just Eat moest überhaupt nog worden goedgekeurd, toen Takeaway-oprichter Groen in januari op een vergadering met aandeelhouders de deur naar nieuwe aankopen alweer op een kier zette. Als de kans groot genoeg was, had hij interesse.

Amper vijf maanden na die vergadering is het al zover: Just Eat Takeaway.com (1,5 miljard euro omzet, 4.400 werknemers) neemt zijn Amerikaanse branchegenoot Grubhub over. Het concern betaalt een overnamesom van 7,3 miljard dollar (6,4 miljard euro), in de vorm van aandelen. Het hoofdkantoor van de maaltijdbezorger blijft ook na de overname gevestigd in Amsterdam.

Door het opslokken van Grubhub groeit het bedrijf, dat in 2000 door internetpionier Groen werd opgericht, uit tot een bestelplatform met ongeveer 70 miljoen klanten op vijf continenten. Just Eat Takeaway en Grubhub waren in 2019 samen al goed voor bijna 600 miljoen bestellingen. Alleen de Chinese bezorgdienst Meituan, gesteund door de miljarden van techgigant Tencent, is groter.

Een ambitieuzere stap was eigenlijk niet denkbaar. Met Grubhub wordt Just Eat Takeaway nu een van de grotere maaltijdbezorgers in de VS, een markt waar het bedrijf nog niet actief was. Het platform van Groen concurreert er met marktleider Doordash en het internationaal actieve Uber Eats. Samen hebben zij ongeveer 80 procent van de markt in handen.

Groen, die in 2000 Thuisbezorgd.nl registreerde omdat hij op een familiefeestje online geen Chinees kon bestellen, begeeft zich daarmee in waarschijnlijk de hevigste machtsstrijd die de wereldwijde maaltijdbezorgmarkt kent.

Lees ook deze achtergrond: ‘Het sprookje van Takeaway: van 11 bestellingen naar 94 miljoen’

Machtsstrijd

Voor platforms als Just Eat Takeaway telt slechts één ding: de concurrentie wegvagen. Wie ergens eenmaal de grootste is, valt door anderen nauwelijks nog te achterhalen. Restaurants sluiten zich namelijk het liefst aan bij de site met de meeste bezoekers. En de consument kiest voor de site met de meeste keuze.

De markt voor maaltijdbezorging is een vechtmarkt met hele kleine marges. En een markt met kansen, zeker nu restaurants door de coronacrisis lange tijd plots volledig waren aangewezen op bezorging, en consumenten in versneld tempo gewend zijn geraakt aan eten op bestelling. In Nederland alleen al sloten in de eerste weken van de coronacrisis tweeduizend nieuwe restaurants zich bij Takeaway aan.

Maaltijdbezorging is een markt waar concurrenten elkaar in hoog tempo overnemen. Door schaal te creëren en zo kosten te spreiden, kunnen de sterkste partijen uiteindelijk overleven. „Ondernemers en investeerders willen groeien – en groei in een land is eindig”, zegt Martijn Arets – die gespecialiseerd is in de platformeconomie. „Je ziet dat in de maaltijdbezorging het formaat van de overnames steeds groter wordt, omdat er haast geen kleine partijen meer over zijn om de ander over te nemen.”

In Europa is deze strijd op veel plekken gestreden, zeker sinds de fusie tussen Just Eat en Takeaway. In de VS is dat spel nog volop gaande. Grubhub was voor Groen de laatste kans om nog de oversteek te kunnen maken. Het gerucht dat het platform zocht naar een nieuwe eigenaar ging al langer.

Tegelijk was het ook voor Doordash en Uber een uitgelezen kans om in één klap de grootste te worden. Dit was een „nu of nooit-scenario voor Takeaway”, zegt Arets. „De enige manier om in de Verenigde Staten binnen te komen is een overname. Dan zeg je niet: sorry, we zijn nog bezig met Just Eat. We zijn nu even te druk.”

Nederlaag voor Uber

Zeker voor Uber is het mislopen van Grubhub een gevoelige tegenvaller: ook de taxi-app had verregaande interesse. Volgens persbureau Reuters waren topmannen Dara Khosrowshahi (Uber) en Matt Maloney (Grubhub) het vorige maand zelfs al eens over een overnameprijs.

Dat zou een fijne opsteker zijn geweest voor Uber, dat ernstig getroffen wordt door de gevolgen van de coronacrisis en eind vorige maand bekendmaakte een kwart van het personeel – 6.700 werknemers – te moeten ontslaan, nadat de omzet uit taxivervoer met meer dan 80 procent daalde. Het enige lichtpuntje voor Uber: stijgende inkomsten uit de maaltijdbezorgdivisie UberEats.

Meer dan de helft

Het probleem in die gesprekken: een combinatie Uber-Grubhub zou tot bezwaren van mededingingsautoriteiten kunnen leiden, aangezien beide bedrijven gezamenlijk meer dan de helft van de bezorgmarkt in handen hebben. Khosrowshahi voelde daarnaast niks voor een aanvullende eis van Maloney, die aasde op de toppositie bij UberEats. De impasse in de onderhandelingen gaf Groen – die Maloney zijn toppositie wél gaf – de mogelijkheid tussenbeide te komen.

„De markt voor maaltijdbezorging heeft, net als ride sharing, consolidatie nodig om z’n potentieel te kunnen bereiken”, aldus een woordvoerder van Uber in een verklaring. „Maar dat betekent niet dat we bereid zijn om elke deal, voor elke prijs, met elke speler aan te gaan.”

Voor Groen komt een lang gekoesterde droom uit. Tien jaar geleden voorspelde hij al, in één van zijn spaarzame interviews, dat hij ooit naar de VS zou gaan. „Over een aantal maanden wil ik overal in Europa zitten. En daarna: Amerika. Dat klinkt flauw, maar dat is een realistisch doel”, zei hij toen in gesprek met NRC. „Maar ik sluit ook niet uit dat ik over een paar jaar denk: ik zet er een directeur op en ik ga iets anders doen.”