Tussenbewoners

Het begon voor fotograaf Frank Hanswijk met portretten van de bewoners die weg moesten uit de Almondestraat in Rotterdam-Noord, sommigen nadat ze er veertig jaar hadden gewoond. De sociale huurwoningen van wooncorporatie Havensteder worden gesloopt in het kader van stadsvernieuwing. Maar terwijl de oorspronkelijke bewoners weggingen, trokken er nieuwe bewoners in de huizen aan de Almondestraat: een Roemeense designer, kunstenaars uit Duitsland, een vrouw die een plek nodig heeft tot haar huis in Feijenoord af is, een man die door een scheiding pardoes op straat stond. Onder de naam Pension Almonde biedt stichting Stad in de Maak onderdak aan hedendaagse stadsnomaden.

Het is een experiment dat verschillende doelen moet dienen. Het voorkomt dat straten voorafgaand aan sloop veranderen in ongure plekken, en biedt hulp aan de uitverhuizers. Het biedt een betaalbare plek voor mensen die onverwacht zonder woning zitten. Er is plek voor buurtinitiatieven die verweesd zijn geraakt na sluiting van de buurthuizen, en de tijdelijke bewoners zorgen voor voorzieningen voor de buurt, zoals een zzp-werkplek voor moeders met kinderopvang ernaast, een printshop en radiostation, een taakstraf-unit en een taalschool voor ‘verborgen’ vrouwen. Er is koffie, en Keju Kitchen brengt maaltijden rond aan buurtbewoners die tijdens de lockdown de deur niet uitkunnen of -durven.

Deze moderne variant van het traditionele stadspension is volgens de stichting daarmee ook „tegengif” tegen gentrificatie en draagt bij aan een meer inclusieve manier van stadsvernieuwing.

De stichting vroeg Frank Hanswijk het experiment te documenteren. Hanswijk is een Rotterdamse fotograaf in wiens werk architectuur en landschap de laatste jaren een steeds grotere rol spelen. En dan architectuur niet als object, maar als plek waar de mens, al dan niet in beeld, een cruciale rol speelt. En in de coronatijd besloot hij de meer ‘permanente’ bewoners, ruim dertig mensen, te portretteren – met voldoende afstand. „Sommige bewoners hebben schrijnende verhalen”, zegt Hanswijk. „En het is een prachtig experiment, maar het roept ook de vraag op waar die mensen heen moeten als de sloop begint.” Het is nog onduidelijk wanneer dat is, men gaat nu uit van eind september. Maar voorlopig moet iedereen eerst intern verhuizen, om te voorkomen dat ze huurrechten opbouwen.