Douane neemt gestolen kleitablet van omstreden bijbelmuseum in beslag

Een schimmige handelaar uit Jordanië die een onbekend kleitablet met een deel van het Gilgamesj-epos bezit dat na zijn dood voor 50.000 dollar wordt verkocht, een dealer in de VS die de verzamelgeschiedenis ervan vervalst, een kenner die de spijkerschrifttekst publiceert in een wetenschappelijk tijdschrift, veilinghuis Christie’s die het tablet daarna voor 1,7 miljoen dollar onderhands wegzet bij de steenrijke familie Green, waarna de Amerikaanse overheid het kleinood deze week uiteindelijk in beslag neemt: de nieuwste aflevering van de soap rondom het Museum van de Bijbel van de Greens is er een om je vingers bij af te likken, dan wel om van in tranen uit te barsten.

Wat voorafging: de Greens zijn evangelische christenen. Ze zijn rijk geworden met hun winkelketen Hobby Lobby, die voorziet in knutselbenodigdheden. In 2017 openden ze in Washington D.C. hun Museum van de Bijbel, gevuld met artefacten die een link hebben het Oude en Nieuwe Testament. Doel: de bijbel met archeologische bronnen onderbouwen. Daarvoor schaften hun curatoren op grote schaal kleitabletten, papyri en inscripties aan uit het nabije oosten.

Amerikaanse invasie

Al snel bleek dat er met die acquisities van alles mis was. Er zaten spullen tussen die gestolen waren, vooral uit Irak tijdens de chaos van na de Amerikaanse invasie. Er waren vervalste objecten bij, waaronder fragmenten van de Dode Zee-rollen. Andere fragmenten waren ooit wél legaal verkregen, maar daarna gestolen uit universitaire verzamelingen.

De nieuwste ophef betreft een fragment van het epos van Gilgamesj waarin de held een droom heeft. Het tablet belandde in 2003 in Amerika, waar een handelaar een provenance fabriceerde. Hij claimde, valselijk, dat het artefact onderdeel uitmaakte van een kavel ‘diversen’ op een veiling in 1981. Daarom was het al die tijd onbekend gebleven.

Na de beschrijving van het tablet door een hoogleraar van de Universiteit van Londen schoot de waarde ervan omhoog en wilde Christie’s, die het inmiddels bezat, het tablet veilen. Bij onderzoek kwamen ze er al snel achter dat de provenance geen stand zou houden als die gepubliceerd werd in een catalogus. Daarom verkochten ze het kavel in 2014 stilletjes aan de familie Green.

Die zijn nu boos en hebben een klacht ingediend tegen het veilighuis. Ze willen hun geld terug. Eerder beloofden ze al 11.500 artefacten terug te geven aan Irak en Egypte.