De ‘vitale’ beroepen op een sokkel: de topman bijna drie keer hoger dan de premier

Het beeld is even simpel als effectief: tien witte poppen staan woensdagmiddag op het Malieveld in Den Haag naast elkaar. De poppen zijn allemaal even groot (zo’n twee meter), maar de sokkel waar ze op staan verschilt in hoogte. Hoe hoger, hoe meer salaris. De topman van KLM staat op eenzame hoogte, terwijl andere beroepen die veel in het nieuws waren als ‘vitaal’, het nakijken hebben. Premier Mark Rutte staat naast de topman, de topman verdient bijna drie keer zoveel.

De beeldengroep, die de naam ‘Dit zijn onze helden’ meekreeg, is een idee van kunstenaar Yuri Veerman. Hij werd half april door de Vereniging Platform Beeldende Kunst (BK) gevraagd om een statement te maken. Dat het statement aansloot bij de persconferentie deze woensdag, waarin duidelijk werd dat er 13 miljard wordt vrijgemaakt om de loonkosten van getroffen ondernemers te ondersteunen, was een mooi toeval. „Ik wilde aantonen wat veel mensen al weten: er zijn veel beroepen die iets toevoegen aan de samenleving, de beloning ervoor staat niet in verhouding tot wat ze doen. Verplegers demonstreerden voor de crisis voor meer salaris en minder werkdruk, voor leraren geldt hetzelfde”, vertelt Veerman als de poppen net rechtop staan.

Lees ook over een ander project van kunstenaar Yuri Veerman: Overal in Amsterdam hangt ‘pandjesprins’ Bernhard jr.

Veertig keer zo hoog

„De beroepen die zijn afgebeeld zijn een samenvatting van de discussie die nu gevoerd wordt. In enkele gevallen ontvangen ze door de crisis nu staatssteun”, legt Veerman verder uit. „We wilden niet alleen de topman van KLM afbeelden, maar ook die van Shell en Booking.com, maar dat kon niet, dan zouden de sokkels te hoog worden.”

De topman van KLM staat op een sokkel zonder zijn bonus en is nu zes meter hoog. Hadden ze die van Booking.com ernaast geplaatst dan was die sokkel negen meter geworden. Als Veerman de bonus erbij had berekend, dan was de sokkel veertig keer zo hoog geweest, rekent Veerman desgevraagd uit. „Het is me er echt niet om te doen dat het salaris van de KLM-topman omlaag moet, of dat alles omlaag of omhoog moet. Er zijn verschillen in salaris, maar ik denk wel dat de beelden tonen dat de verhoudingen zoek zijn.”

Naar de sloop

Ondertussen is Willem Bernard op de fiets voor de beelden komen staan. Hij woont bijna om de hoek en had die ochtend al gezien dat er poppen neergezet werden. „De topman stond er toen nog niet, dus ik wilde nu even komen kijken hoe die erbij stond.” Hij vindt het een sterk beeld de poppen zo naast elkaar, maar hoopt niet dat de discussie op de verkeerde manier gevoerd gaat worden. „Het lijkt me niet dat het doel moet zijn Pieter Elbers, de topman van de KLM, kapot te maken. Dat zou ik slecht vinden als de discussie zich daarop toespitst. Het gaat om de functie, niet om de man. Zoals ik de beelden nu zie, zit er niet echt een oordeel aan vast, maar stemmen de verhoudingen wel aan tot nadenken.”

Lees ook de column van Japke-d. Bouma: Heb jij een vitaal beroep of een bullshitbaan?

Daar is Agnita D’Hondt het mee eens. Zelf was ze jaren lerares en ze vindt het verschil pijnlijk duidelijk. „Het geheel maakt helder waar het om gaat. Het leuke is ook dat je hiermee accentueert dat kunst maatschappelijk is”, zegt ze. Dat was ook waar het Platform BK om te doen was, vertelt Rune Peitersen van BK: „Het gaat ons er niet om meer geld te vragen voor de kunstenaars, maar we willen iets vertellen over de coronacrisis en laten zien wat kunst kan doen. Ik wil niet meteen zeggen dat deze poppen op een sokkel nu kunst zijn, maar we hebben wel een sterk beeld neergezet dat tot nadenken stemt.”

Het statement is gemaakt en om 15.30 uur is ook de bijbehorende website gelanceerd. De beelden zelf worden weer weggehaald en gaan naar de sloop. Veerman: „Ik vind dat wel een mooie gedachte. Ik was te druk om ‘adoptieouders’ voor deze poppen te kunnen vinden.”