Wat zit er achter Baudets flirt met Rusland?

Dat Forum voor Democratie anders tegen Rusland aankijkt dan de meeste andere politieke partijen, is al genoegzaam bekend. Zo is de partij van Thierry Baudet tegen de sancties die de Europese Unie tegen Rusland instelde na de bezetting van de Krim in 2014.

Nog voor FVD een politieke partij werd, leidde het in 2015 en 2016 de campagne tegen het associatieverdrag van de EU met Oekraïne – waar Rusland fel op tegen is. In het verkiezingsprogramma van 2017 stelt Forum een „normalisering van de relatie met Rusland” voor. En al jaren doet Baudet mee aan het zaaien van verwarring over de toedracht naar de ramp met de MH17 in de zomer van 2014.

Dat partijleider Baudet zich inlaat met invloedrijke pro-Kremlin-activisten is evenmin geheel nieuw. Tijdens zijn Oekraïne-campagne onderhield hij nauwe contacten met de pro-Russische Oekraïner (of anti-Oekraïense Rus) Vladimir Kornilov. En Baudet stelde zijn Britse vriend John Laughland aan als medewerker van de FVD-fractie in het Europese Parlement, terwijl bekend is dat deze Laughland een openlijk Poetin-adept is – hij leidde jarenlang een pro-Russiche denktank in Parijs. Baudet nodigde Laughland onlangs uit voor een hoorzitting in de Tweede Kamer over de onafhankelijkheid van de Nederlandse rechtspraak, en verzweeg daarbij dat hij de Brit inmiddels als belangrijke „partij-ideoloog” beschouwt”.

‘Bevriend staatshoofd’

Dat er ook een direct verband bestaat tussen Baudets pro-Russische vriendschappen en zijn pro-Russische standpunten was nooit eerder evident aangetoond. Tot de uitzending van Zembla donderdagavond. De redactie van het onderzoeksprogramma van BNN-Vara deed maandenlang onderzoek naar de vermeende Russische connecties van Forum voor Democratie, en waarom deze partij altijd zo kritisch op alles en iedereen is, behalve op het Rusland van de autocraat Vladimir Poetin. Baudet noemt de Russische president nog altijd een „bevriend staatshoofd”.

Zembla sprak tientallen mensen in en rondom de partij van Baudet en laat internationale deskundigen op het gebied van inlichtingendiensten en Russische inmenging in het Westen aan het woord en legde de hand op interne correspondentie binnen de top van de partij.

Daarbij komen opmerkelijke feiten en beweringen boven tafel. Zo wil Baudet in het najaar van 2016 dat Nederland uit de NAVO stapt. Hij refereert aan een artikel op de Russische propaganda-website Sputnik.

In mei 2017 – hij is inmiddels verkozen in de Tweede Kamer – herhaalt hij dit standpunt. „Ik wil nu ook gaan pleiten voor uittreding uit de NAVO”, schrijft hij in een intern appje aan zijn toenmalige mede-partijbestuurder Henk Otten. „Dat lijkt me voor Rusland zeer gunstig”, reageert Ben de Jong droogjes in de uitzending. De Jong is onderzoeker bij het Institute of Security and Global Affairs van de Universiteit Leiden.

Het NAVO-standpunt van Baudet werd niet overgenomen in het partijprogramma. Officieel pleit FVD zelfs voor het verhogen van de Nederlandse bijdrage aan het militaire bondgenootschap tot de afgesproken NAVO-norm van 2 procent van het bbp. Voor de achterban van FVD moet dit verwarrend zijn.

Een Rus die voor Poetin werkt

De meest schokkende informatie in de Zembla-uitzending is de suggestie dat Baudet en/of zijn partij indirect geld zou hebben gekregen vanuit de Russische anti-westerse propagandamachine. In november 2015 appt Baudet aan Otten dat hij uit onvrede wil opstappen als commentator bij tv-zender Powned. „Ik neem morgen ontslag. (…)”, schrijft hij. „Ik zie wel hoe ik aan m’n geld kom. Maar dit niet meer in elk geval. Misschien wil Kornilov wat extra betalen ;-)”

En even later: „Dank voor al je steun Henk (…) Daar kan geen Kornilov met al z’n geld tegenop. (met emoji).” Het gaat hier opnieuw om Vladimir Kornilov, die zich in 2016 actief inliet met de campagne tégen het verdrag met Oekraïne. Volgens Baudet, in een eerdere app aan Otten, was Kornilov „een Rus die voor Poetin werkt”.

De gebruikte smileys suggereren dat het hier om grapjes gaat, maar Henk Otten zegt in de uitzending van Zembla dat Baudet met die achteloze mededelingen „toch suggereert dat hij betaald is”. En: „Dat zou ook verklaren waarom hij dus zo met die man bezig was.”

Vileine tactieken

Nog vóór de uitzending, al op woensdagavond, zette Baudet een lange reactie op de bevindingen van Zembla op de site van Forum voor Democratie. Hij had het programma niet van te voren gezien, maar baseerde zich op de vele vragen die de twee Zembla-journalisten hem dinsdag hadden voorgelegd. Ze waren op Baudets verzoek ook naar Den Haag afgereisd, omdat hij zijn reactie graag ook op camera gaf. De grootste irritatie van Baudet betreft de kennelijke bron van de vele appjes die Zembla heeft ingezien: de vorig jaar afgezette Henk Otten. Het Eerste Kamerlid, nu voor zijn eigen Groep Otten, probeert volgens Baudet zijn oude partij FvD „met vage verdachtmakingen van jaren te beschadigen” en „schuwt deze uiterst vileine en doorzichtige tactieken niet.”

Daarbij was Otten destijds penningmeester van Forum, ook al ten tijde van het Oekraïne-referendum. Dus, beweert Baudet, „weet hij zelf heel goed dat FVD nimmer een cent heeft ontvangen van Russische-actoren”.

Lees ook dit interview met Henk Otten, dat zijn vertrek bij FVD inluidde. ‘Baudet trekt de partij te veel naar rechts.’

Baudet benadrukt, ook in de uitzending, dat Zembla „het ironische karakter” van interne appjes in FVD-kringen niet ziet. Binnen het campagneteam van het Oekraïne-referendum waren grapjes over de ‘Rusland-connectie’ en het heulen met Poetin juist een „running gag”.

Daarnaast, beweert Baudet, is Whatsapp-verkeer voor zijn partij juist een manier om tot een vrije gedachtenwisseling te komen en om standpunten te testen en te vormen. Ze nemen dan soms „tegengestelde opinies” in, „kauwen daarop” en spelen „advocaat van de duivel”.

In dat licht zal hij, met terugwerkende kracht, zijn anti-NAVO-opmerking dus bedoeld moeten hebben. Op de eenduidige vervolgvraag: „U vond het op dat moment eigenlijk helemaal niet écht, dat Nederland uit de NAVO moest?”, zegt Baudet serieus: „Het is de vraag wat je bedoelt met ‘echt vinden’.”