‘Duizelingwekkende’ omzetdaling bij Booking: ontslagen op komst

Personeel van Booking.com, de grootste reissite ter wereld, heeft grote zorgen over een mogelijke ontslagronde. Die kondigde de Amerikaanse topman Glenn Fogel afgelopen vrijdag aan tijdens een videoconferentie met honderden personeelsleden. Daarin antwoordde Fogel „waarschijnlijk, ja”, op de vraag of er ontslagen zouden vallen.

Het van oorsprong Nederlandse Booking.com, dat in 2005 werd overgenomen door het Amerikaanse Priceline, verkeert in grote problemen, blijkt uit de video die in bezit is van NRC. Het aantal boekingen is in vergelijking met een jaar geleden 85 procent lager en het miljardenbedrijf heeft geen sociaal plan voor slechte tijden.

Fogel, die net hersteld is van het coronavirus, spreekt van een „duizelingwekkende” daling van het aantal boekingen. Bovendien verdient de website minder aan de boekingen die nog wel worden gedaan, omdat ook de hotelprijzen sterk zijn gedaald. De site krijgt een percentage van het bedrag dat een klant afrekent voor een overnachting.

Moederbedrijf Booking Holdings heeft, ondanks dat het elk jaar miljardenwinsten maakt, schulden: het bedrijf had eind vorig jaar 7,6 miljard dollar schuld en 6,3 miljard dollar aan contanten op de balans staan, zo blijkt uit het jaarverslag. Vorige week moest Booking.com noodgedwongen 4 miljard dollar lenen („expensive money”, aldus Fogel), waarmee het bedrijf voorlopig vooruit kan. „Dat geld creëert veiligheid voor nu”, zegt Fogel in de video.

Op de vervolgvraag van een werknemer of die 4 miljard gebruikt wordt om banen te redden, zegt hij: „Als we het geld níét zouden hebben zou dat heel, heel slecht zijn. Dan hadden we echt heel, heel drastische maatregelen moeten nemen.”

Lees ook een interview dat NRC onlangs had met Booking-topman Fogel: ‘Ik kan niet zomaar geld gaan uitdelen’

Personeel wil overleg

In het hoofdkantoor in Amsterdam zijn inmiddels de eerste werknemers hun baan kwijt: 48 tijdelijke contracten bij de afdeling klantenservice zijn niet verlengd. Dat juist bij deze afdeling mensen weg moeten is opmerkelijk. Er heerst topdrukte: Booking verwerkt normaal honderdduizend vragen van klanten per dag, dat zijn er nu vanwege de coronacrisis drie tot vier keer zoveel.

In reactie op de dreigende ontslagen heeft de ondernemingsraad (OR) van het bedrijf begin deze maand een plan ingediend bij de bedrijfstop om zoveel mogelijk banen te behouden en de pijn eerlijk te verdelen. Dat blijkt uit interne e-mails en het plan, die door bronnen binnen Booking.com met NRC zijn gedeeld.

Uit de documenten komt naar voren dat er binnen Booking onvrede heerst over de loonkloof tussen topman Fogel en de rest van het personeel. Zo schrijft de OR dat Fogel meer dan vierhonderd keer zoveel verdient als de gemiddelde werknemer: in 2018 in totaal zo’n 20 miljoen dollar. Uit onderzoek van het Amerikaanse Economic Policy Institute bleek in 2019 dat de topman of topvrouw van de grootste 350 Amerikaanse bedrijven gemiddeld 278 keer meer verdient dan het gemiddelde salaris.

In het plan roept de OR de bedrijfstop op om steun aan te vragen bij de overheid, zelf salaris in te leveren en af te zien van aandelen- en optiebeloningen. Fogel en drie andere bestuurders kondigden eerder al aan van salaris af te zien, volgens Fogel omdat het „ongepast is te bezuinigingen, als je zo’n hoog salaris verdient”. Woensdagmiddag gaf Booking gehoor aan de wens van de OR: het ‘Booking leadership’ – een bredere laag hoge managers – levert 20 procent salaris in.

Ook maakte Booking bekend overheidssteun aan te vragen, om zo de salarissen van het personeel door te kunnen betalen. Booking doet een beroep op de Nederlandse NOW-regeling, waarbij de overheid tot 90 procent van de loonkosten vergoedt. Uit een mail die woensdag werd verstuurd aan medewerkers van de afdeling klantenservice blijkt dat het bedrijf zich ook heeft gemeld voor het Britse steunpakket.

Dit gaat eindigen, dit zal overgaan. Je zult nog steeds liefde kennen en vrienden hebben

Glenn Fogel topman Booking.com

De OR was binnen Booking – opgericht in 1996 – al die jaren een vrij onbekend orgaan. Tot eind 2019, zo blijkt uit interne stukken, hadden de meeste medewerkers van Booking „geen idee wat de ondernemingsraad is”  of „wat hun rechten waren als werknemers in Nederland”.

Dat is in rap tempo veranderd. Afgelopen vrijdag heeft de OR zijn zogeheten ‘initiatiefrecht’ ingezet om met de bedrijfstop in gesprek te komen over de mogelijke ontslagen. Op korte termijn volgt volgens betrokkenen overleg over de verzoeken van de OR. Booking liet woensdagmiddag weten „nauw samen te werken met de ondernemingsraad” om de positie van werknemers veilig te stellen.

Nieuw hoofdkantoor

De storm waarin het bedrijf plots verkeert staat in schril contrast met de periode voor het uitbreken van de coronacris. Het bedrijf breidt al jaren vooral uit: in Amsterdam heeft Booking zo’n vijfduizend werknemers, verspreid over twaalf vestigingen. Booking is samen met online betaaldienst Adyen de absolute kroonprins van de Amsterdamse tech-industrie.

In 2021 worden alle vijfduizend werknemers in een nieuw gebouw gevestigd op het Oosterdokseiland – ook wel ‘Silicon Island’ genoemd vanwege de daar gevestigde techbedrijven. Het hoofdkantoor van Booking is het pronkstuk van het eiland met een campus van 72.500 vierkante meter, één van de grootste stadsprojecten van West-Europa. Wat de huidige crisis betekent voor dit bouwproject is onbekend.

Topman Fogel probeerde zijn personeel gerust te stellen, aan het eind van de 40 minuten lange videocall met zijn personeel. Met als belangrijkste boodschap: kijk vooral naar de langere termijn.

„Dit gaat eindigen, dit zal overgaan”, zei Fogel met zijn kenmerkende gevoel voor dramatiek. „Kijk vijf jaar vooruit, of tien jaar. Je zult nog steeds liefde kennen en vrienden hebben. De vogels zullen weer zingen en de zon zal weer schijnen.”

Aanvulling 15-04-2020: Dit artikel is woensdagavond bijgewerkt met een nieuwe reactie van Booking en meer achtergrondinformatie.