Paul Verhoeven: ‘Ik ben wel gewend aan tegenslagen’

De film is voor 99 procent klaar. Nog wat geluidsnabewerking en special effects en Benedetta, over een lesbische liefde in een middeleeuws klooster, had in de grote zaal van het Palais des Festivals in Cannes zijn wereldpremière kunnen beleven. Maar door de coronapandemie werd het festival voor onbepaalde tijd uitgesteld; het is nu onduidelijk wanneer de nieuwe Verhoeven het licht gaat zien.

De Nederlandse regisseur klinkt laconiek aan de telefoon vanuit zijn appartement in Saint-Germain-des-Prés in Parijs. „Natuurlijk maak je geen film om hem op de plank te leggen”, grinnikt hij. „Maar ik ben inmiddels gewend met dit soort tegenslagen om te gaan. Ik had liever vorig jaar al in Cannes gezeten, maar toen gooiden de operaties roet in het eten. Die paar maanden extra kunnen er ook nog wel bij.”

In de loop van 2019 voltooide hij de montage van de film in Los Angeles, samen met zijn editor Job ter Burg. Verhoeven is tevreden over het eindresultaat. „Natuurlijk mag je dat nooit van jezelf zeggen, maar het ziet er goed uit. De film is spannend, amoreel, zit vol intrigerende thema’s: seksualiteit, religie, politiek. De handvol mensen die hem al gezien hebben, zijn erg enthousiast.”

Lees ook een eerder interview met Paul Verhoeven over zijn film ‘Elle’

De leiding van Cannes meldde onlangs te hopen op een alternatieve editie eind juni, begin juli. Maar Verhoeven, die in de zomer 82 wordt, ziet zichzelf dan nog niet op de rode loper staan. „De Franse overheid neemt geen halve maatregelen nu. Die gaan nooit toestemming geven om dan al met duizenden in zo’n filmzaal te gaan zitten. Misschien dat Cannes en Venetië gezamenlijk iets kunnen doen eind augustus. Maar zoals iedereen in de filmwereld kan ik op dit moment weinig anders doen dan afwachten.”

De succesvolste Nederlandse regisseur woont op dit moment met zijn vrouw Martine in hun appartement in Parijs. Per telefoon en FaceTime onderhoudt hij contact met hun twee kinderen die in Berlijn en New York wonen en met zijn persoonlijk assistent Mita de Groot, die ook vastzit in Frankrijk. Alleen voor zijn korte dagelijkse wandeling doorbreekt Verhoeven zijn sociale isolatie. „Dat houdt mij vitaal”, stelt hij. „Ik zorg dat ik met een grote boog om iedereen heenloop. Maar dat doet iedereen hier; de Fransen nemen het virus heel serieus.” Tegelijkertijd: „De mensen op straat hier lijken opeens aardiger; men groet elkaar weer op straat. Je bent natuurlijk ook gedwongen oogcontact te maken als je elkaar tegenkomt op de stoep, om te bepalen wie er links- en wie er rechtsom gaat lopen.”

Het lijkt mij leuk nog eens iets te maken met de nieuwe generatie in Holland

Paul Verhoeven, regisseur

Verhoeven klinkt vitaal, maar hij kan niet negeren dat hij met zijn 81 jaar en de zware operaties die hij ruim een jaar geleden onderging aan zijn heup en een geperforeerde dikke darm tot de risicogroep behoort. „Ik denk er niet de hele dag aan, maar ja: ik moet wel oppassen natuurlijk. In de ogen van de artsen ben ik oud en zwak, al voel ik mij absoluut niet zo.”

De planning is om in elk geval tot juni in Parijs te blijven en ondertussen te kijken hoe de pandemie zich ontwikkelt. „We zitten hier prima, ik ben heel blij met de wijze waarop president Macron de situatie aanpakt.”

Terwijl Verhoeven de puntjes op de i zet voor Benedetta, schrijft hij al aan meerdere nieuwe projecten. Hij heeft goed contact met Ed Neumeier, de man met wie hij in de VS Robocop en Starship Troopers maakte: „We werken aan een goed idee. Als dat van de grond komt, maak ik misschien mijn rentree in Hollywood. Als dat na deze hele coronaperiode nog een mogelijkheid is natuurlijk.”

In Nederland heeft Verhoeven diverse ijzers in het vuur. Het geheim van een goed huwelijk, dat hij met A’dam-E.V.A.-schrijver Robert Alberdingk Thijm ontwikkelde, staat op een laag pitje sinds zijn operaties. „Maar het lijkt mij nog steeds ontzettend leuk om nog een keer iets te doen met de nieuwe generatie in Holland. Bovendien vind ik het heel fijn om op een set weer eens heel direct te kunnen zeggen wat ik denk. In het Frans of Engels kan ik mij toch moeizamer uitdrukken.”

Met zijn vaste Nederlandse scenarist Gerard Soeteman probeert hij de roman Bel Ami van Guy de Maupassant tot televisieserie te bewerken. „Over een man die zich met de hulp van diverse vrouwen omhoog werkt in het leven. We wilden er eerst een film van maken, maar dan konden we de vrouwen maar weinig tijd geven. In het plan dat er nu ligt, krijgen ze allemaal hun eigen aflevering.”

Lees ook: Duik vanuit huis in de onuitputtelijke bron klassieke films

Ondertussen vult de regisseur de rest van de tijd met het herzien van filmklassiekers, gemiddeld twee per dag. „Ik heb de afgelopen weken het hele oeuvre van Hitchcock weer tot mij genomen”, vertelt hij geestdriftig. „Ik keek in chronologische volgorde en blijf als maker van hem leren. Elke keer zie ik weer nieuwe virtuoze ideeën en vondsten. En ik merk ook dat mijn mening is veranderd; films die ik vroeger fantastisch vond, vind ik nu flauwekul.”

Verhoeven vond altijd dat Vertigo de beste film van de Britse ‘Master of Suspense’ was. „Maar ik ben nu geswitcht naar North by Northwest. Ik gelóóf Vertigo niet meer; ik moest nu echt mijn best doen om mee te gaan in dat gekke verhaal.”

Verhoeven geniet er enorm van om klassiekers die hij lang niet zag te herwaarderen. „Ik ben op dit moment weer helemaal vol van La Dolce Vita van Fellini. Ja, hij had iets korter gekund. Maar verder is het een aaneenschakeling van prachtige scènes die de aristocratie en de morele ambiguïteit van die tijd weergaloos in beeld brengt. Het is heel knap als een film na zestig jaar nog zo overeind staat.”