Galeries vrezen grote klappen door meer dan halvering omzet

Nederlandse galeries zullen ingrijpende gevolgen ondervinden van de coronacrisis, zowel op de korte als de langere termijn. Dat schrijft het bestuur van de Nederlandse Galerie Associatie (NGA) deze week in een brandbrief aan minister Ingrid van Engelshoven (Cultuur, D66). Zij doen dat namens de 442 galeries voor moderne en hedendaagse kunst die Nederland telt.

De NGA verwacht dat galeries hun omzet in 2020 met meer dan vijftig procent zullen zien dalen. De komende drie maanden zal zelfs driekwart van de omzet wegvallen, zo schat de NGA.

Daarmee loopt de branche naar schatting ruim 1,5 miljoen euro per week mis. Voor veel galeries zijn de maanden maart tot en met juni een drukke periode vol kunstbeurzen en relatief veel verkopen. Omdat die verkopen nu stilvallen, roept de NGA het kabinet „met klem op” om galeries op te nemen in de lijst met bedrijven die gebruik kunnen maken van het ‘noodloket’ voor getroffen ondernemers.

Veel buitenlandse beurzen die in de komende maanden gepland stonden, zijn verplaatst naar het najaar (Art Brussels, Art Cologne, Art Basel) of geschrapt (Art Basel Hong Kong, Frieze New York). In veel van die beurzen hadden galeries al geïnvesteerd in de vorm van standhuur, reis- en verblijfkosten en de productiekosten van nieuwe kunstwerken. Het is onduidelijk of en wanneer deze investeringen kunnen worden terugverdiend, zegt de NGA. „De branche heeft gerede vrees dat uiteindelijk in heel 2020 geen enkele kunstbeurs meer doorgang zal vinden.”

Hoewel de meeste galeries nog op afspraak geopend zijn, zien zij het aantal bezoekers „bijkans opdrogen” en de verkoop van kunstwerken stagneren. „De verwachting is dat zowel verzamelaars, incidentele kopers, musea als bedrijfscollecties voorlopig terughoudend zullen zijn of zelfs helemaal zullen wachten met het aankopen van kunst”, aldus briefschrijvers Christian Ouwens en Jaring Dürst Britt. Omdat ook voor de tweede helft van het jaar de vooruitzichten buitengewoon ongewis zijn, worden veel galeries volgens de NGA direct in hun voortbestaan bedreigd.

Ongestoord kunst kijken

Jaring Dürst Britt, galeriehouder van Dürst Britt & Mayhew in Den Haag, is net als veel van zijn collega’s nog volgens de reguliere openingstijden geopend. „Het voordeel van een galerie is dat je daar als bezoeker vrijwel altijd ongestoord, in je eentje, naar kunst kunt kijken.” Het valt hem op dat doordeweeks helemaal niemand komt, maar dat in de weekenden toch mensen binnendruppelen. Zijn boodschap: „Als je toch een frisse neus wilt halen: bezoek een galerie.”

De Raad voor Cultuur heeft intussen laten weten dat ze de gevaren voor de galeries onderkent en haar zorgen aan de minister zal overbrengen. Vrijdag wordt een reactie van de minister verwacht.

Lees ook: Sonsbeek en Manifesta uitgesteld wegens coronavirus

Ook in andere landen dreigt de galeriesector in grote problemen te komen. Zo is de kunstscene in New York hard getroffen. Een petitie van de New Art Dealers Alliance (NADA), met een oproep aan burgemeester Bill de Blasio om financiële steun te bieden, is inmiddels door 15.000 mensen getekend. „Zonder financiële steun van de lokale-, staats- en federale overheid zullen deze galeries niet in staat zijn hun medewerkers, kunstenaars en rekeningen te betalen”, aldus NADA. „Als er geen actie wordt ondernomen, zullen deze bedrijven omvallen en de vele kunstenaars en medewerkers zonder ondersteuning achterblijven.”