Amerikaanse beelden raketinslag MH17 mogelijk toch in strafdossier

Kunnen Amerikaanse satellietbeelden van het neerschieten van vlucht MH17 alsnog worden toegevoegd aan het strafdossier tegen de vier verdachten? Dat wil de rechtbank Den Haag weten van het Openbaar Ministerie, zo bleek maandag tijdens de derde zittingsdag van het MH17-proces in het Justitieel Complex Schiphol.

Kort na de ramp op 17 juli 2014 liet de toenmalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry weten dat de VS het neerschieten hadden gedetecteerd: „We zagen de lancering, we zagen de raketbaan en we zagen de inslag.” Een Nederlandse officier van justitie heeft de staatsgeheime beelden mogen bekijken en heeft daarvan een proces verbaal opgemaakt.

De rechtbank wil echter weten of ook de originele beelden aan het dossier kunnen worden toegevoegd. Rechtbankvoorzitter Hendrik Steenhuis verwees maandag naar de opmerkingen van een Nederlandse satellietdeskundige Marco Langbroek, die in 2016 tegenover de Tweede Kamer de verwachting uitsprak dat de VS bereid zouden zijn de geheime beelden te ‘declassificeren’.

Zonder verdachten gaat het MH17-proces van start

De rechtbank maakte maandag een aantal beslissingen bekend. De belangrijkste daarvan was dat de advocaten van de nabestaanden (‘het rechtsbijstandsteam’) een kopie krijgen van de samenvatting van het strafdossier. De advocaten hadden om het hele dossier gevraagd, zodat de nabestaanden zich zouden kunnen voorbereiden op hun spreekrecht en eventuele schadeclaims. Het OM verzette zich hier echter tegen, omdat het vreest dat dossierstukken in de openbaarheid raken. De rechtbank heeft nu bepaald dat alleen de advocaten de stukken krijgen. Deze mogen niet worden gedeeld met de nabestaanden.

De rechtbank heeft ook beslist dat de rechter-commissaris zal besluiten welke delen van het dossier in het Russisch moeten worden vertaald voor Oleg Poelatov, de enige verdachte die zich laat verdedigen in de zaak. De rechtbank verwees de zaak van Poelatov en drie andere verdachten daarom terug naar de rechter-commissaris tot de volgende zitting, op 8 juni. Omdat de verdediging nog niet in staat is geweest het ruim 36.000 pagina’s tellende strafdossier te lezen, kunnen raadslieden Boudewijn van Eijck en Sabine ten Doesschate op die datum nog onderzoekswensen bekend maken en eventueel preliminiair verweer voeren. De inhoudelijke behandeling van de zaak start pas volgend jaar, zo is de verwachting.

De rechtszaak in het Justitieel Complex Schiphol (JCS) vond plaats zonder publiek vanwege het corona-virus.