David Hockney: ‘De lente kunnen ze niet annuleren’

Do remember they can’t cancel the spring – besef dat de lente niet geannuleerd kan worden. Het is de titel van een troostrijke iPad-tekening van ontluikende narcissen die David Hockney via Instagram de wereld heeft ingestuurd. De 82-jarige Brit is een van de kunstenaars die op sociale media reageren op het sluiten van musea door berichten van hoop en solidariteit te verspreiden en door nieuwe kunstwerken te delen.

Hockney maakte zijn kunstwerk bij zijn huis in Normandië, waar hij in zelfquarantaine is gegaan. Via Instagram deelde hij de tekening met het Louisiana Museum voor Moderne Kunst ten noorden van Kopenhagen en met de National Portrait Gallery in Londen, waar een tentoonstelling te zien was met door Hockney gemaakte portretten. Beide musea zijn noodgedwongen gesloten.

Nicolas Cullican, de directeur van het Britse museum, meldde bij zijn bericht dat Hockney druk bezig is de ontluikende lente vast te leggen.

De Chinese kunstenaar Ai Weiwei stak de Italianen een hart onder de riem met een drie minuten durende videoboodschap. Dat deed hij op de site van Palazzo Strozzi in Florence, waar tot de sluiting werk van hem was te zien. Blijf thuis en bij elkaar, was zijn advies. Daar voegde Weiwei, nooit verlegen om een politieke boodschap, nog aan toe dat het coronavirus zeer democratisch is: „Geen grens, geen nationaliteit, klasse of religie kan eraan ontsnappen.”

De Argentijnse kunstenaar Tomás Saraceno, die op dit moment ook in het Palazzo Strozzi exposeert, plaatste ook een videoboodschap op de site van het museum. Daarin legt hij uit hoe belangrijk het is dat we op dit moment zo min mogelijk bewegen. In het museum is een kunstwerk van hem te zien waarbij een lichtstraal in een verduisterde ruimte laat zien hoeveel minuscule deeltjes er om ons hen zweven. In de videoboodschap staat Saraceno in zijn kunstwerk en demonstreert hij hoe de deeltjes gaan bewegen als hij beweegt. Het is belangrijk, zegt de kunstenaar, om nu zo min mogelijk te bewegen en thuis te blijven – „uit solidariteit met alle mensen in Italië, in Europa en in de wereld”.

De Deens-IJslandse kunstenaar Olafur Eliasson heeft op sociale media commentaar geleverd op het gebruik van technologie om de intimiteit te behouden tijdens landelijke lockdowns om verspreiding van het virus te voorkomen.

In het bijschrift bij een Instagram-post met afbeeldingen van kunstwerken van onder anderen Marina Abramovic en Ulay en René Magritte, alle met nabijheid/distantie als onderwerp, schrijft Eliasson: „Hoe kunnen we in deze tijd van sociale afstand en isolatie nieuwe manieren vinden om samen te zijn – of, om de woorden van socioloog Sherry Turkle gebruiken, nieuwe manieren om ‘alleen samen’ te zijn?”

Toen Turkle schreef „we verwachten meer van technologie en minder van elkaar”, had de sociologe het volgens Eliasson over het leven in een tijdperk waarin technologie onze ruimtes voor intimiteit opnieuw configureert en beperkt. Het bijzondere van de huidige situatie, stelt de kunstenaar, is dat technologie voor velen nu onze enige bron van intimiteit is. Zijn conclusie: „We verwachten nu dus van technologie dat die ons dichterbij elkaar brengt.”