In verpleeghuizen trekken dementerenden de mondkapjes af

Bewoners met het coronavirus mogen in verpleeghuis Hoogstaete in Sittard hun woning niet meer uit. Medewerkers gaan alleen nog met beschermende kleding naar binnen. Niemand mag nog bezoek ontvangen. Alle activiteiten zijn afgelast. Het restaurant is gesloten. Allemaal om verdere verspreiding van het Covid-19-virus tegen te gaan.

In Hoogstaete is sprake van „een hele heftige situatie”, zegt zorgdirecteur Ageeth Bijl van zorginstelling Zuyderland. Het aantal besmettingen in de tehuizen van Zuyderland staat maandag op 24, bijna allemaal bewoners van Hoogstaete. Ook drie medewerkers zijn positief getest. De steun vanuit de samenleving is „fantastisch en ongekend”, vertelt Bijl. „Mensen sturen kaartjes, geven bloemen af. Op ramen in de buurt hangen posters met ‘We leven mee, hou vol.’” De lokale artiest Tiroler Theike kwam in de buitentuin een serenade aan de bewoners geven. „Dat werd enorm gewaardeerd.”

Hoogstaete was vorig weekend het eerste verpleeghuis met een coronabesmetting, maar is geen uitzondering meer. In instellingen voor ouderenzorg in met name Noord-Brabant en Limburg steeg het aantal besmettingen de afgelopen dagen snel. In alleen Brabant waren maandag al bijna zestig besmettingen in de ouderenzorg. Zondag kregen instellingen met besmettingen van Actiz het advies geen bezoek meer toe te laten, maandag werd dat advies voor Noord-Brabant verbreed naar alle tehuizen.

Geen bezoek meer

Het weren van bezoekers is nodig als voorzorgsmaatregel om „deze kwetsbare groep te beschermen”, zegt bestuurder Conny Helder van branchevereniging Actiz. Veel tehuizen besloten vorige week om het aantal bezoekers te beperken tot één per dag, maar dat gaf in de praktijk volgens Helder problemen. „Familieleden volgen dit niet overal op en dat gaf veel discussie. Het leidde hier en daar zelfs tot agressie.”

In Hoogstaete in Sittard wordt al sinds vrijdag geen bezoek meer toegelaten. Zorgdirecteur Bijl ervaart „ontzettend veel begrip, hoewel mensen het moeilijk en verdrietig vinden”. Haar collega Jan-Kees van Wijnen, die in de tehuizen van tanteLouise in West-Brabant tot nu toe één coronabesmetting had, heeft er begrip voor dat de maatregel nu in heel Brabant nodig is. Maar onderschat de impact niet, zegt hij. „Veel mensen met dementie leven met de structuur dat hun partner of kind iedere dag op bezoek komt of meehelpt met wassen en aankleden. Dit betekent dus nogal wat.”

De bewoners met corona in Hoogstaete moeten in isolatie worden verpleegd om besmetting van andere bewoners te voorkomen. Dat de bewoners hun woning niet meer mogen verlaten is voor hen „heel moeilijk”, zegt Ageeth Bijl. „Ze kunnen niet meer bij de buren hun kopje koffie drinken.” Dat medewerkers zichzelf met mondkapje, spatbril en schort moeten beschermen jaagt angst de patiënten angst aan, vertelt Bijl. „Mensen met dementie proberen de mondkapjes of brillen van het hoofd te trekken. Ze herkennen hun vertrouwde verzorgers niet meer.”

Frustratie

In de huizen van tanteLouise zijn nog geen coronagevallen, maar als die opduiken worden ze samen verzorgd op één afdeling in het tehuis. Voor bewoners met dementie blijft flexibiliteit belangrijk, zegt manager Marcha Kwisthout van de locatie Hof van Nassau in Steenbergen. „Als je direct hele extreme maatregelen oplegt, kan dat voor mensen heel frustrerend zijn. Demente ouderen te snel en te lang beperken in hun vrijheid kan hun gezondheid ook schaden.” Bij Hof van Nassau willen ze bewoners met corona, als die er komen, soms onder begeleiding een luchtje laten scheppen in de binnentuin.

De activiteiten in de verpleeghuizen zijn afgelast of aangepast. In de tehuizen van Zuyderland (Limburg) en tanteLouise (Brabant) krijgen bewoners iPads om te videobellen met familieleden. Bij groepsactiviteiten die doorgaan wordt meer afstand gehouden, zegt Jan-Kees van Wijnen van tanteLouise. „Als we met bewoners muziekinstrumenten gaan bespelen, kun je prima op wat grotere afstand van elkaar staan.”

Lees ook: Ouderen reageren vrij gelaten op de dreiging

In verpleeghuis Hof van Nassau doen bewoners nog wel activiteiten in de binnentuin, in kleine groepen. „We doen even geen spelletjes waarbij bewoners materialen zoals een bal moeten doorgeven”, zegt locatiemanager Kwisthout. „Maar een wandeling maken kan nog wel.” Het restaurant is ook nog open, maar medewerkers moeten daar extra goed op de bewoners letten. „We volgen de RIVM-richtlijnen: er mogen er maximaal 24 binnen zijn en ze mogen niet samenscholen in groepen groter dan acht. Dat is soms lastig.”

Voor de medewerkers in de ouderenzorg zijn het zware en onzekere tijden. Het sluiten van scholen en kinderopvang geeft extra druk op de thuissituatie, coronatests gaan eerder naar patiënten dan naar het personeel. Ook het dreigende tekort aan mondkapjes geeft volgens Helder „grote onrust”. Maar er is ook grote solidariteit: vrijdag werden er in de Brabantse ouderenzorg afspraken gemaakt om de voorraden eerlijk te verdelen. „Zorgmedewerkers stappen in de auto om beschermingsmiddelen te brengen naar de plek waar ze het hardst nodig zijn.”