De helft van de patiënten op de intensive care is jonger dan 50

De helft van de patiënten met ernstige Covid-19 op de intensive care (IC)-afdelingen in Nederland, sinds dit weekend ongeveer vijftig, is jonger dan 50 jaar. Dat blijkt uit een verslag van een overleg (webinar) op 14 maart tussen intensivisten en andere medici van verschillende Nederlandse ziekenhuizen. Het maakt duidelijk dat de ziekte weliswaar meer ouderen ernstig treft, maar dat ook mensen in deze jongere leeftijdsgroep zich niet onaantastbaar moeten wanen.

Het getal is wel opvallend. Tot nu toe rijst het beeld op uit onderzoeken dat mensen onder de 50 jaar minder snel ziek worden van het coronavirus, en ook minder ernstige klachten hebben. Dat is ook de ervaring in Nederland, lijkt het.

Jonge mensen hebben vaak één tot vijf dagen milde klachten, en worden dan beter. Maar soms worden ze snel heel veel slechter en krijgen ze ernstige ademhalingsproblemen, stelde de groep vast. Op CT-scans van de longen zijn dan forse afwijkingen te zien.

Ouderen blijven de kwetsbaarste groep. Dat nu de helft van de patiënten op de IC uit mensen onder de 50 jaar bestaat, kan komen doordat het aantal mensen in die leeftijdsgroep in Nederland veel groter is. Ook door de lage aantallen patiënten kan het beeld vertekend zijn.

Mensen met Covid-19 worden opgenomen in het ziekenhuis als ze een zware longontsteking krijgen en als gevolg daarvan ernstige ademhalingsproblemen ontwikkelen (acute respiratory distress syndrome, ARDS). Door de ontstekingsreactie in de longen komen vocht, afweercellen en eiwitten in de longen, waardoor die geen zuurstof meer kunnen opnemen. Patiënten liggen ongeveer drie weken aan de beademing, pas in de derde week knappen ze op, staat in het verslag.

Lees ook de column van Ilja Leonard Pfeiffer: Een onverwacht teken van veerkracht

Bij ruim 80 procent mild verloop

Niet iedereen met een longontsteking door Covid-19 hoeft naar de IC; die kan ook milder verlopen, zonder ademhalingsproblemen. Op de IC-afdeling belanden mensen bij wie de werking van één of meer belangrijke organen ernstig verstoord of bedreigd wordt.

De orgaanfuncties worden doorlopend bewaakt met apparatuur, en door het personeel. Vitale functies zoals de ademhaling of de bloeddruk worden ondersteund. Als de toestand van een patiënt verbeterd is kan die naar een medium care-afdeling of een gewone verpleegafdeling. Voor Covid-19-patiënten zijn dat aparte afdelingen.

Een belangrijke vraag voor ziekenhuizen is nu: welke patiënten met Covid-19 belanden er op de IC? Uit de gegevens van de ruim 72.000 eerste ziektegevallen becijferde het Chinese CDC dat de ziekte bij 81 procent mild verloopt, met verkoudheid, koorts, keelpijn, hoest, of lichte longontsteking. Bij 14 procent zijn er ernstiger klachten zoals zware longontsteking en benauwdheid, en bij 5 procent is het kritiek.

Ook een analyse van de lotgevallen van 1.099 patiënten met Covid-19 die in Chinese ziekenhuizen lagen, constateert dat ruim 6 procent op de IC of aan de beademing terechtkomt. Veruit de meesten van hen, ruim 80 procent, zijn ouder dan 50 jaar.

Het is nog niet duidelijk welke klachten voorspellen of het beloop van een infectie ernstiger zal zijn. Ook de concentratie van het virus bij patiënten is daar geen duidelijke maat voor, constateren de Nederlandse artsen in het verslag. Wetenschappers van het Imperial College London probeerden het beloop in kaart te brengen. Ze zetten in een rapport dat op 11 maart verscheen alle gegevens op een rij die tot nu toe zijn gepubliceerd of in een voorpublicatie zijn verschenen over bijna 9.000 Covid-19-gevallen in China, en beschrijvingen van 448 gevallen in Hongkong, Japan, Singapore en Zuid-Korea.

Hun rapport brengt in kaart hoe de symptomen zich gemiddeld genomen ontwikkelden in de landen buiten China. Dat varieerde sterk per patiënt. Het begon vaak met een zere keel of hoesten, gevolgd door koorts, moeheid en spierpijn. Als er longontsteking ontstond was dat gemiddeld na bijna zes dagen.

Uit dit rapport blijkt ook dat van de gevallen in Japan, Singapore en Zuid-Korea er alleen mensen boven de 70 jaar zijn gestorven.

Helft IC-patiënten sterft

Van alle Covid-19-patiënten op de IC in Nederland sterft de helft, vermeldt het verslag. Dit is hetzelfde als het algemene sterftepercentage voor patiënten die, met welke oorzaak ook, met ARDS op een IC liggen. Ook in Nederland sterven vooral ouderen aan de ziekte. Het RIVM meldt dat er in totaal nu twintig mensen aan zijn overleden, de meesten waren ouder dan 70 jaar en hadden onderliggend lijden. De leeftijd van de acht coronapatiënten die zaterdag zijn overleden lag tussen 59 en 94 jaar.