‘Rusland probeert waarheidsvinding MH17 te verstoren’

Het Nederlandse Openbaar Ministerie beschikt over een getuige die zegt dat er Russische militairen waren op de locatie van de Boek-raketinstallatie op de locatie waarvandaan vlucht MH17 werd neergehaald. Separatisten vertelden de getuige dat de mannen hoorden bij de Russische geheime dienst FSB.

De verklaring van anonieme ‘getuige M58’ vormt een nieuwe aanwijzing dat Rusland direct betrokken was bij het neerschieten van het toestel in 2014.

Maandag begon het MH17-proces tegen drie Russen en een Oekraïner in de rechtszaal op Schiphol. Zij worden verdacht van moord en het vernietigen van een burgervliegtuig. Op de tweede zittingsdag is het OM begonnen met een overzicht van de stand van het onderzoek. Daaruit blijkt dat het OM veel informatie heeft over de rol die Rusland speelde in Oost-Oekraïne. Zo heeft het onderzoek „duidelijke aanwijzingen’’ opgeleverd dat de Russische veiligheidsdiensten FSB en GROe „nauw betrokken zijn bij het gewapend conflict in Oekraïne”. Zo zouden separatisten in afgeluisterde telefoongesprekken spreken over „groen licht uit Moskou om iemand te executeren” en over „een bevel uit Moskou om iemand neer te schieten”.

Lees ook Monsterproces moet waarheid over MH17 blootleggen

Getuigenverklaring Girkin

Geen van de vier verdachten is aanwezig bij het proces in het Justitieel Complex op Schiphol. In de rechtbank laat alleen verdachte Oleg Poelatov zich vertegenwoordigen door advocaten. Hoofdverdachte Igor Girkin blijkt wel een getuigenverklaring te hebben afgelegd in Rusland. Daarin vertelt de voormalige separatistenleider dat hij tien minuten na het neerstorten van MH17 de melding kreeg dat de ‘luchtverdediging’ een Oekraïens gevechtsvliegtuig had neergeschoten. Later zou hij te horen hebben gekregen dat het in werkelijkheid om een burgervliegtuig ging.

Volgens het OM zijn er „duidelijke aanwijzingen” dat Russische inlichtingendiensten proberen „de waarheidsvinding naar het neerschieten van vlucht MH17 te verstoren”. Officier van justitie Thijs Berger noemde in dat kader een poging om de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) te hacken en pogingen om in te breken in de computersystemen van de Maleisische justitie.

‘Donkere schaduw over proces’

Ook binnen Rusland zouden de autoriteiten proberen burgeronderzoek naar de toedracht te smoren. Een getuige die vanuit Rusland onderzoek deed naar de ramp, verklaarde dat zijn computer in beslag werd genomen en dat hij werd gezocht door de Russische inlichtingendienst FSB.

De getuigen die tegenover het Nederlandse OM een verklaring hebben afgelegd, lopen volgens Berger daarom een groot risico wanneer hun identiteit bekend wordt. Hij verwees naar verschillende aanslagen die zijn gepleegd door Russische diensten, zoals de vergiftiging van de Russische oud-spion Sergej Skripal in het Britse Salisbury in 2018. „De optelsom van al deze feiten werpt een donkere schaduw over dit proces”, aldus de officier van justitie.