Blok wil een no-flyzone boven Idlib

Nederland wil dat er boven de Syrische provincie Idlib een no-flyzone komt voor de luchtmacht van de Syrische president Bashar al-Assad. Dat schrijft minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken, VVD) in een opiniestuk in NRC. Turkije heeft daar eerder om gevraagd, maar militair bondgenootschap NAVO kon daar vrijdag nog niet toe besluiten.

Volgens Blok moeten de bombardementen boven Idlib stoppen. Om humanitaire redenen, maar ook om te voorkomen dat Turkije alsnog rechtstreeks in een oorlog verzeild raakt met Assads bondgenoot Rusland. „De EU moet met de Russen en de Turken in overleg”, schrijft Blok. „Zodat Assad geen keus meer heeft en zijn luchtmacht aan de grond houdt.”

Blok gaat de sluiting van het luchtruim bepleiten tijdens een speciale vergadering met EU-ambtgenoten, donderdag en vrijdag in Kroatië.

Situatie geëscaleerd

Sinds enkele maanden wordt hard gevochten om Idlib, dat het regime van Assad probeert te heroveren op door Turkije gesteunde rebellen. Donderdag escaleerde de situatie door de dood van meer dan dertig Turkse militairen tijdens een Syrische aanval.

Volgens Blok is „de schaal van de humanitaire catastrofe” in Idlib „nauwelijks te bevatten” en dreigt er nieuwe „migratiedruk op Europa”. Het kabinet wil daarom ook „extra geld” beschikbaar stellen voor de humanitaire hulp in Idlib.

Verder dan EU-standpunt

Blok schrijft dat de sluiting van het luchtruim bij voorkeur gebeurt op basis van een VN-mandaat. „Maar als dat mandaat er niet komt, dan zal de monitoring creatiever moeten worden georganiseerd, bijvoorbeeld door inlichtingen te delen, informatie van lokale organisaties te ontsluiten of monitoring op afstand te doen”, schrijft Blok. Daarmee gaat de minister verder dan het officiële EU-standpunt, waarin de VN-route prominent figureert. Maar volgens Blok is de VN-Veiligheidsraad „helaas al jaren verlamd over Syrië”.

„Elk land kan een voorstel doen”, zegt een woordvoerder van Josep Borrell, de chef van de EU-diplomatie, desgevraagd. „En elk voorstel kan als basis voor een discussie dienen.” Borrell zei medio februari tijdens de veiligheidsconferentie in München dat de EU „de smaak van de macht” te pakken moet zien te krijgen en dat de Europese buitenlandpolitiek voorbij „het uiten van zorgen” moet geraken.

Lees hier het opiniestuk van minister Blok: Stop humanitaire ramp met no-flyzone boven Idlib

Blok hoopt Rusland er ook van te kunnen overtuigen om zich niet te bemoeien met de toekomstige politieke status van Syrië. „Dat is niet aan ons, aan buitenstaanders; dat is aan de Syrische bevolking, die dan wel de vrijheid moet worden gegeven om daar zonder last of dwang zich over uit te spreken.” Tot nu toe was het Nederlandse beleid altijd dat Assad moet verdwijnen voordat over de toekomst van Syrië kan worden gesproken. „De Nederlandse inzet was en is dat Assad geen plaats aan de onderhandelingstafel verdient, maar een plaats in de beklaagdenbank”, zei Blok eind vorig jaar in de Tweede Kamer.