Geconfrontreerd met de grootste uitbraak van het coronavirus in Europa heeft de Italiaanse regering besloten de elf stadjes in het noorden van het land die de belangrijkste besmettingshaarden vormden, af te sluiten van de buitenwereld. Dit raakt ongeveer vijftigduizend mensen.
Wat vrijdagochtend nog een incidenteel geval van besmetting leek, is in een paar uur uitgegroeid tot een reden voor nationaal alarm. Vier Italianen, alle vier bejaarden met een slechte gezondheid, zijn inmiddels overleden, voor zover bekend de eerste doden door het coronavirus in Europa. Zondag steeg het aantal gemelde besmettingen boven de 150. Nergens in Europa zijn zo veel mensen positief bevonden op het Covid-19 virus – waarbij premier Conte suggereerde dat, met vierduizend controles, nergens anders zo veel mensen zijn getest als in Italië. Honderden mensen zijn uit voorzorg in quarantaine geplaatst.
Het is uitzonderlijk dat in Europa dergelijke drastische maatregelen worden genomen. Volgens veel Italiaanse virologen is er geen ontkomen aan, als men verdere verspreiding wil voorkomen. Je moet handelen „als bij een brand: een zone waar niets meer staat maken rondom het gebied waar het vuur woedt”, zei de Milanese viroloog Fabrizio Pregliasco tegen de Huffington Post.
Maar Maria Rita Gismondo, viroloog aan het Luigi Sacco ziekenhuis in Milaan, zei op Instagram dat het gevaar wordt overdreven. „Mensen verwarren een infectie die nauwelijks serieuzer is dan de griep, met een dodelijke pandemie. Kijk naar de cijfers.”
De meeste besmettingen concentreren zich rond het stadje Codogno, tussen Lodi en Piacenza, ten zuidoosten van Milaan. Een andere, kleinere besmettingshaard is Vo’Euganeo, in de heuvels ten zuidwesten van Padua. Vooralsnog gaan de autoriteiten ervan uit dat hier verschillende bronnen van besmetting zijn geweest, maar waar de besmettingen zijn begonnen, is nog onduidelijk. Buiten deze zone’s is een handvol besmettingen gemeld.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data55620839-837c03.jpg)
Het carnaval van Venetië is stilgelegd, in Lombardije moeten pubs vroeg dicht
In de twee afgegrendelde gebieden is het openbare leven vrijwel stilgelegd. Politie-agenten controleren de toegangswegen. Maar ook elders in het noorden van het land zijn maatregelen genomen om te voorkomen dat het virus zich uitbreidt. De scholen en universiteiten daar blijven voorlopig dicht, in principe voor een week. Voetbalwedstrijden en veel andere sportactiviteiten zijn afgelast. De meeste musea, bioscopen en theaters zijn gesloten, het beroemde carnaval van Venetië is stilgelegd, en in Lombardije moeten pubs en discotheken na 18 uur dicht. Een aantal bedrijven heeft zijn mensen opgedragen thuis te blijven. „Het noorden gaat dicht’’, zo vatte de Huffington Post de maatregelen samen.
„We hebben een decreet aangenomen om de gezondheid van de Italianen te beschermen’’, zei premier Conte zaterdag laat, na vier uur spoedberaad. Hij onthulde dat een gezin dat in quarantaine was geplaatst, naar het zuiden van Italië was afgereisd. „Zulke dingen moeten niet meer gebeuren’’, zei hij. Wie in contact is gekomen met besmette patiënten, móét in quarantaine. Naleving ervan wordt „actief’’ gecontroleerd.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data55581433-8c00b7.jpg)
„Iedere vorm van samenkomst op een publieke of particuliere plaats” in de elf stadjes die van de buitenwereld zijn afgesloten, is verboden. Wie het reisverbod negeert, riskeert een boete en drie maanden gevangenisstraf. Winkelen en gebruik van overheidsvoorzieningen in de gebieden mag alleen als „middelen voor individuele bescherming” worden gebruikt.
Conte, die de regie naar zich toe heeft getrokken, waarschuwde voor paniek. Verschillende autoriteiten hebben er de afgelopen dagen op gewezen dat de meeste mensen die zijn besmet weer herstellen. Als voorbeeld is zaterdag gewezen op het Chinese echtpaar, op vakantie in Italië, dat vorige maand als eerste in Italië positief testte op het virus. Man en vrouw zijn nu aan de beterende hand.
De anti-migratiepartij Lega had gepleit voor sluiting van de landsgrenzen. Conte wees dat af: „Dat is afgezet tegen de noodzaak de besmetting te beperken, een draconische en buitenproportionele maatregel.” Oostenrijk besloot zondagavond wel korte tijd treinverkeer van en naar Italië stil te leggen, nadat een trein uit Venetië met twee mogelijke besmettingen was gestopt bij grens.
Lombardije en Veneto zijn samen goed voor bijna een derde van het bruto binnenlands product van Italië. Als het openbare leven daar langere tijd wordt verstoord, zal dat gevolgen hebben voor heel de economie.
Update (24 februari 2020): Dit bericht is geactualiseerd na de bekendmaking van het overlijden van een vierde Italiaan.