N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Dit zijn de 14 kunstenaars die je moet gaan zien

NRC 101 Nieuwe Talenten Composities die doen denken aan historiestukken. Sculpturen die groeien, smelten, zweten en kristalliseren. Kijkdoosinstallaties vol video’s, 3D-effecten, lichtjes en spiegels. De beeldend kunstenaars:

een onzer redacteuren

Leestijd 8 minuten

Fana Richters

AiRich

Kunstenaar, afrofuturist en stilist AiRich combineert sciencefiction, (afro)punk, surrealisme, fantasie en psychedelische kunst.

Internationale furore maakte Fana Richters (1991) met haar eigen afrofuturistische Planet AiRich. Ze visualiseert die planeet met (portret)foto’s en fantasievolle, kleurige sciencefictionachtige kostuums.

Als kind kreeg ze van een arts te horen dat ze kleurenblind was. Niets bleek minder waar, maar de kiem om nadrukkelijker aan de slag te gaan met levendige kleuren werd gelegd. In haar werk schept ze een wereld vol popcultuur, mode, muziek en de spirituele kanten van creatielegendes en mythologieën. Haar verhaal en beeld zijn altijd expressies van de mythes en realiteit van een zwarte beleving. Door de jaren heen heeft zij een duidelijk herkenbaar handschrift ontwikkeld.

Meer weten: airich.nl

Zelfportret

Isabelle Andriessen

In de dystopische sculpturen van Isabelle Andriessen onderzoekt zij het schemergebied tussen levend en niet-levend.

De sculpturen van Isabelle Andriessen (1986) doen nog het meest denken aan fossielen of parasieten; organismen die gemuteerd zijn om te overleven in extreme omstandigheden tussen plastic restanten en chemisch afval. Ze vertonen tekenen van leven en metabolisme; synthetische materialen zijn zo gemanipuleerd dat ze groeien, smelten, zweten, lekken, verdampen en kristalliseren.

Foto Aad Hoogendoorn

De sculpturen lijken geïnfecteerd te zijn door een vreemd virus. De fysieke en chemische processen blijven doorwerken, waardoor het werk over de tijdsduur van de tentoonstelling verandert en er een trage performance plaatsvindt. Andriessen studeerde aan de Rietveld Academie en was artist-in-residence aan de Rijksakademie in Amsterdam, daarnaast was ze deelnemer van het Arts & Science Honours Program van het KNAW. In 2019 deed ze mee aan Lustwarande in Tilburg, aan de Lyon Biënnale en exposeerde ze in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Later dit jaar toont zij haar werk in Modern Museum of Art, Warsaw en Malmö Konstmuseum, Malmö.

Meer weten: isabelleandriessen.com

Konstantin Saakov

Frederick Calmes

Gelovend in vorige levens en voodoo is Frederick Calmes een ‘gastheer’ voor de kunstenaars die in hem huizen.

Kunstenaar en designer Frederick Calmes (1993) is een talent met een hoge productie. Hij noemt zichzelf een „gastheer” voor kunstenaars die in hem wonen, zoals Hiro Kami, Darcko Koi, Jack Noir, Konkoshu en Freda Alexandra. Zijn, of beter gezegd, hun werk, varieert van schilderijen tot assemblages.

Met hun verschillende vormen van aanwezigheid sluit Calmes naadloos aan op de huidige tendens waarbij opgelegde identiteiten niet meer als vanzelfsprekend worden beschouwd. Naast zijn eigen werk organiseert hij kleinschalige tentoonstellingen en doet hij performances waarbij hij de verschillende personages kanaliseert.

Meer weten: frederickcalmes.com

Onbekend

Funda Gül Özcan

Met performances zette ze soms haar leven op het spel voor de kunst. Nu wil ze mensen liever „traumatiseren met geluk en schooheid”.

Funda Gül Özcan (1984) werd als kind van Turkse immigranten geboren in Beieren. Ze volgde de kunstacademie in München en werkte tijdens haar studietijd als setdesigner voor theater. In 2015 ging ze naar de Rijksakademie in Amsterdam, waar ze tijdens de open dagen veel indruk maakte met haar kermisachtige toverkabinetten en kijkdoosinstallaties vol video’s, 3D-effecten, lichtjes en spiegels.

Volgens Özcan kruip je als toeschouwer via haar werken in haar hoofd, waar het vol zit met jeugdherinneringen aan de Beierse kermissen en Oktoberfeesten. In 2019 exposeerde ze in de Kunsthal in Rotterdam en won ze de Volkskrant Beeldende Kunst Prijs. „Haar installaties laten zich ervaren als een achtbaan waarin van alles tegelijk met de kijker gebeurt”, aldus de jury.

Meer weten: rijksakademie.nl

Negin Zendegani

Richard Kofi

Met zijn onderzoek naar zwart erfgoed in Nederland jaagt Richard Kofi het debat flink aan.

Beeldend kunstenaar, performance artist, tentoonstellings- en podcastmaker Richard Kofi (1988) houdt zich bezig met verhalen over hoe gender, seksualiteit en zwartheid eruit zouden zien zonder systemen van dominantie, ongelijkheid, onrecht, racisme, slavernij en (neo)kolonialisme.

De kunstenaar lijkt nooit stil te staan: in 2019 werd zijn werk onder meer tentoongesteld tijdens het Chale Wote Street Art Festival in Ghana en ging hij op kunstresidentie bij het kunstplatform Derde Wal in Nijmegen. Daaruit vloeide de (foto)serie in een kapperszaak C’est l’Epoch voort. Hij jaagt met zijn werk en methode flink het debat aan rondom wat als Nederlands kan worden beschouwd. Dat wordt opgemerkt: in 2019 was hij finalist voor de Museumtalentprijs en voor de &Award. Kofi behaalde een Bachelor Culture Studies en een Masters American Studies aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Meer weten: richardkofi.com

Aad Hoogendoorn

Chaim van Luit

Met objecten die Chaim van Luit zelf vindt en met observaties die hij zelf onderweg doet, ontstaat een wereld ‘achter de dingen’.

Alledaagse observaties en ervaringen zijn de basis voor een intuïtief proces in het werk van Chaim van Luit (1985). Hij kijkt naar hedendaagse gebeurtenissen en geeft daar zijn eigen interpretatie aan. Van Luit doet dit door te opereren op het snijvlak van artistieke productie en een sociaal-politieke context. Op deze manier creëert hij nieuwe betekenissen.

Van Luit studeerde af aan de Academie Beeldende Kunsten in Maastricht en was een resident bij de Jan van Eyck Academie. Zijn eerste solotentoonstelling was in het Bonnefanten Museum. Hij maakte vorig jaar indruk met zijn invulling van geheimen in ‘Secret Society’ op het terrein van AVL Mundo, de artistieke vrijplaats van kunstenaar Joep van Lieshout.

Meer weten: chaimvanluit.com

Vytautas Kumza

Nazif Lopulissa

Ooit werd hij opgepakt vanwege graffiti-spuiten. Inmiddels heeft hij muren in kunsthallen tot zijn beschikking.

Nazif Lopulissa (1991) studeerde aan de Willem de Kooning Academie en toonde op zijn eindexamenpresentatie een grote installatie als zelfportret: een interieur geschilderd in vrolijke kleuren en grafische lijnen, vol plantjes en bakstenen met kleurige specie. Ook maakt hij sculpturen in suikerspinkleuren, die hij baseert op de esthetiek van speeltuintjes. Hij deed daarvoor onderzoek naar Aldo van Eyck, de „godfather van de Nederlandse speeltuinen”.

In de Kunsthal toonde hij in 2018 een serie van 36 schilderijen die hij ontleende aan de vormentaal van klimrekken, iglo’s en hinkelbanen (Playgrounds). Afgelopen jaar maakte hij ook zelf werk in de openbare ruimte, voor de buitenexpositie Stadsstukken in Rotterdam. In 2018 won Lopulissa de Henri Winkelman Award.

Meer weten: nasbami.com

Onbekend

Silvia Martes

Bij videokunstenaar en filmmaker Silvia Martes laten foto’s, voice-overs en snelle cuts zien dat veel verhalen niet worden verteld.

Silvia Martes (1985) is afgestudeerd aan de Gerrit Rietveld Academie. In 2017 stond ze op de longlist van de Prix de Rome en tot 2021 is ze resident aan de Rijksakademie. Zij die op een Dinsdag uit het groene woud komt (letterlijke vertaling van haar naam) is een filmmaker die in haar eentje een volledige filmcrew lijkt te zijn.

Haar meest recente film The restless dread of some(thing) evil (2019) verbeeldt een dystopische wereld waarin alle mensen een lichaamsdeel laten verwijderen teneinde langer te leven. Zij werkt met fotografie, voice-overs en snelle bewerkingen, waardoor wij eraan herinnerd worden dat verhalen altijd refereren aan andere verhalen.

Meer weten: silviamartes.com

John Hesselberth

Neo Matloga

Neo Matloga verzamelt gezichten om zijn personages vervolgens meerdere gezichten tegelijk te geven.

Neo Matloga (1993) groeide op in Zuid-Afrika en verbleef vanaf 2016 als resident aan De Ateliers in Amsterdam. Met een palet van zwart, wit en grijstinten schildert hij groepsportretten van zwarte mensen in huiselijke settings, die door de compositie en grote formaten doen denken aan historiestukken. De gezichten van de geportretteerden zijn een soort Frankenstein-achtige collages, een mix van vrienden en familie, maar ook van bijvoorbeeld bekende Zuid-Afrikaanse politici.

Matloga won in 2018 de Koninklijke Prijs voor de Vrije Schilderkunst en deed dat jaar mee aan de tentoonstelling Tell Freedom, 15 South African artists in Kunsthal Kade. In 2019 had hij een soloshow in het Fries Museum en werd hij genomineerd voor de Volkskrant Beeldende Kunst Prijs.

Meer weten: neomatloga.com

Martijn van Nieuwenhuyzen

Wouter Paijmans

In de absurde wereld van Wouter Paijmans gaat het om wat je ziet, niet om het waarom.

Wouter Paijmans (1991) woont in Tilburg, studeerde aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam en had vervolgens residenties bij de Ateliers (Amsterdam) en AVL Mundo (Rotterdam). In zijn werk speelt hij met herhaling waardoor een schijnbaar one-of-a-kind gebeuren een werk wordt. Zijn opvallende ‘schilderijen’ zijn textiele werken waar andere materialen aan zijn toegevoegd.

Het werk is zo eigen dat het hem twee solotentoonstellingen in 2019 opleverde: één bij De Pont in Tilburg en de andere bij Annet Gelink Gallery in Amsterdam. Sinds zijn afstuderen in 2015 is Paijmans genomineerd voor meerdere kunstprijzen en was hij een van de winnaars van de Buning Brongersprijs.

Meer weten: wouterpaijmans.nl

Latoya van der Meeren

Robin Ramos / Robin van der Haak

Filmmaker Robin Ramos, ‘afropees-queer persoon’, zoekt in naar mensen om zich mee te kunnen identificeren.

Robin Ramos / Robin van der Haak (1998) is een kunstenaar die het heft in eigen hand neemt. Met de films Wederzijde (2016), Grenzeloos Zijn (2018) en De Kroon (2019) bereikt Ramos op grote schaal nationale en internationale online gemeenschappen. Hiermee vertegenwoordigt Ramos een nieuwe generatie die met hun werk voorbijgaat aan het gevestigde kunstcircuit.

Ramos laat zien hoe je vanuit een eigen behoefte verandering teweeg kan brengen door beweging in gang te zetten. Ramos zit nog op de HKU in Utrecht en wordt omschreven als een productiemaatschappij, een gemeenschap, een cultuurmaker/beweging die probeert bruggen te bouwen door het omhelzen van verschillen.

Meer weten: robinramos.org

Koos Breukel

Dustin Thierry

De foto’s van Dustin Thierry zijn ‘een ode aan alle mensen die hun seksuele identiteit nog altijd niet vrijuit kunnen beleven’.

Dustin Thierry (1985) werd geboren op Curaçao, verhuisde op zijn veertiende naar Nederland en leerde het vak via stages bij fotografen Morad Bouchakour, Jaap Scheeren, Yamandu Roos en ex-Volkskrant-beeldredacteur Edie Peters. In 2013 begon hij met het vastleggen van de Nederlandse ballroomscene, populair in de LGBTQ-gemeenschap. Vervolgens fotografeerde hij ook gemaskerde ballen in Parijs, Amsterdam, Milaan en Berlijn – plekken die veilige havens zijn waar bezoekers zichzelf kunnen zijn en hun seksualiteit kunnen vieren.

Thierry’s serie Opulence over de ballroomdanscene in Parijs werd in 2018 gepubliceerd in The New York Times. In 2019 had hij als beeldend kunstenaar/fotograaf een solotentoonstelling bij Foam, en het museum noemt hem voor 2020 ‘talent van het jaar’. Op 23 mei opent een solo-expositie in het Van Abbemuseum.

Meer weten: dustinthierry.com

Onbekend

Aimee Zito Lema

In haar werk wil Aimee Zito Lema geen oordeel vellen, ook al heeft alles te maken met conflict en herinnering.

Aimee Zito Lema (1982) werd geboren in Amsterdam en groeide op in Argentinië. Ze studeerde aan de kunstacademie in Buenos Aires, de Rietveld Academie en de Rijksakademie in Amsterdam. Haar achtergrond, die gekenmerkt wordt door een leven tussen twee landen, tussen dictatuur en democratie, rijkdom en armoede, speelt een belangrijke rol in haar werk. Daarin onderzoekt ze hoe mensen herinneringen maken en hoe die worden vastgelegd.

Voor haar video-installaties maakt ze vaak gebruik van archiefbeelden. Zo gaat het werk Rond de Jambe (2016) over de geschiedenis van de Stopera en de protesten tegen het gebouw. Het afgelopen jaar deed ze als resident onderzoek in het filmarchief van filmmuseum Eye in Amsterdam, wat leidde tot de installatie 214322, een collage van amateurbeelden.

Meer weten: aimeezitolema.com

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 27 februari 2020.

Hoe kunt u ons bereiken?

Dit zijn de 14 kunstenaars die je moet gaan zien

Dossier

NRC 101 NIEUWE TALENTEN

Dit zijn de 14 kunstenaars die je moet gaan zien

Dossier

NRC 101 NIEUWE TALENTEN

Lees ook deze artikelen