‘Beentjes van Sint-Hildegard’: nuchter over de penopauze

Jan had een stille band met zijn schoonvader, de Twentse boer Arend. ‘Je bent 63 jaar getrouwd geweest met oma Sinie. Maar nu heb je rust’, speecht iemand op zijn begrafenis. Arend wilde een crematie, zijn as moest verstrooid worden bij het graf van de heilige abdis Hildegard van Bingen, vlakbij die bocht in de Rijn waar de Lorelei schippers naar hun ondergang zong. De oude boer stierf tijdens een bedevaart op weg naar Bingen.

Hildegard en Lorelei: de een bouwt, de ander verwoest, maar sterke vrouwen zijn het. Dat is het thema van De beentjes van Sint-Hildegard: sterke vrouwen, timide mannen. Al is oma Sinie wel erg bazig. Zelfs zijn laatste wens is Arend niet gegund: Sinie wil Arend begraven om hem gezellig elke dag te bezoeken. Dat leidt tot een eerste, stiekeme daad van verzet bij schoonzoon Jan, die beseft dat hem nog decennia kordate bemoeizorg wacht.

Echtgenote Gedda is namelijk sprekend haar moeder. Zij weet wat goed is voor Jan. Vort, nu die rekeningen overmaken, niet straks. Hop, kussentje onder de bips, dat zit veel fijner. Kaasschaaf niet bij de kaas, hoe vaak zei ik dat! Bij Jan rijpt een ongebruikelijk plan om aan haar klemmende omhelzing te ontsnappen: door dementie te simuleren.

Klucht is het startpunt van De beentjes van Sint-Hildegard. Debuterend scenarist en filmacteur Herman Finkers gebruikt dat als vehikel voor eenvoudige, vaak rake observaties over het huwelijk. Jans vrijheidsdrang is niet serieuzer dan een kind dat zich in zijn boomhut verstopt, hij wil niet echt vrij zijn, hooguit even ontsnappen. Niemand ziet dat scherper dan zijn eigen kinderen, die zo hun eigen perikelen hebben: dochter Liesbeth verruilde een sexy schurk voor een saaie controlfreak, zoon Peter is onvruchtbaar.

Lees ook een interview met regisseur Johan Nijenhuis over ‘De beentjes van Sint-Hildegard’: ‘Dit is bijna een therapeutische cursus’

Maar deze film gaat over penopauze; een bedevaart helpt de zestiger vaak om tot zelfinzicht en acceptatie te komen. Dat pelgrimage-motief serveert de film een beetje te nadrukkelijk uit, maar naast alle seniorenfilms die nog één laatste grote transformatie of liefde beloven is de nuchterheid hier een verademing. Of het nog beter wordt is de vraag, maar het is ook wel best zo.

De beentjes van Sint-Hildegard is een grappige Twentse streekfilm met ondertitels, gedragen door drie Tukkers. Herman Finkers’ pokerface boeit ook zonder droge grappen: hij heeft een soort gezicht dat nieuwsgierig maakt. Met Johanna ter Steege vormt hij een weinig sexy, maar innemend koppel. Regisseur Johan Nijenhuis, koning van de Nederlandse romkom, bewijst onnadrukkelijk zijn vakmanschap: met een goed script maakt hij een goede film. Dat mag best vaker zijn ambitie zijn.