Aanzienlijk meer mensen vragen Expertisecentrum Euthanasie om hulp

Ruim 3.100 mensen hebben in 2019 een hulpverzoek gedaan bij het Expertisecentrum Euthanasie, 22 procent meer dan een jaar eerder. Dat blijkt uit vrijdag gepubliceerde cijfers van de stichting, waar mensen terechtkunnen wier euthanasieverzoek door hun huisarts is afgewezen. De stijging is opmerkelijk, omdat het aantal aanvragen in 2017 en 2018 juist voor het eerst was gestabiliseerd.

Een „combinatie van factoren” heeft de toename veroorzaakt, zegt een woordvoerder van het Expertisecentrum. Ze noemt bijvoorbeeld de rechtszaak vorig jaar tegen een Haagse verpleeghuisarts, die na het verlenen van euthanasie aan een dementerende vrouw werd vervolgd voor moord. „Huisartsen zijn daardoor extra huiverig geworden”, aldus de woordvoerder. Omdat huisartsen vaker euthanasieverzoeken afwijzen, doen meer mensen een beroep op het Expertisecentrum. Ook speelt volgens de woordvoerder de vergrijzing een rol, evenals dat „mensen een duidelijkere mening hebben over hun levenseinde”.

Van de in totaal 3.122 euthanasieverzoeken werden er bijna negenhonderd ingewilligd door het Expertisecentrum, dat voorheen de Levenseindekliniek heette. In 2018 waren dat er 727. De organisatie verwacht dat dit jaar nog meer hulpzoekenden zullen aankloppen, circa 3.300. „De nood is groot”, zegt bestuurder Steven Pleiter op de website van het Expertisecentrum. „Elke werkdag melden zich dertien mensen die zeggen: help mij, ik kan niet verder.”

Lees meer over een advies van de Hoge Raad dat voortkwam uit Haagse euthanasiezaak: Arts hoeft euthanasie niet mondeling te verifiëren

‘Schrijnend’

Door toedoen van de oplopende drukte heeft het Expertisecentrum een tekort aan artsen, verpleegkundigen en psychiaters. Voor mensen die willen sterven omdat ze ondraaglijk psychisch lijden, hebben de tekorten de grootste gevolgen. Zij komen door het gebrek aan psychiaters bij het Expertisecentrum op een wachtlijst te staan. Het duurt een jaar of langer voor hun euthanasietraject begint. Het centrum noemt de situatie „schrijnend”.

De rechtszaak die volgens het Expertisecentrum heeft gezorgd voor terughoudendheid onder huisartsen, draaide om de euthanasie van een 74-jarige vrouw met vergevorderde dementie. Justitie meende dat de verpleeghuisarts die de euthanasie uitvoerde, niet genoeg had gedaan om zeker te weten dat de vrouw daadwerkelijk dood wilde. Vorig jaar september oordeelde de rechter echter dat de arts wel zorgvuldig had gehandeld. Ze werd ontslagen van rechtsvervolging. In de eerste maanden van 2019, terwijl de zaak bij de rechter lag, begon het aantal hulpverzoeken bij het Expertisecentrum voor het eerst sinds 2017 weer te stijgen.