Eerst door de knieën, dan kiezen voor FVD

Madeleine van Toorenburg, CDA-vicevoorzitter in de Kamer, werd maandagavond gesignaleerd op het provinciehuis in Den Bosch. De CDA-afdeling Brabant besprak de bestuurlijke impasse in de provincie. Die middag hadden twee rapporteurs de opties geschetst nadat het CDA in december het college met VVD, D66, PvdA en GroenLinks opblies. Het CDA heeft volgens de rapporteurs nu een „voorkeur” voor „samenwerking” met FVD. Een bijzondere keuze, ook uit landelijk oogpunt.

Van Toorenburgs aanwezigheid riep herinneringen op. Toen het CDA vorig jaar het provinciebestuur wegstemde wegens het stikstofbeleid, zat zij volgens Omroep Brabant tijdens de schorsingen aan bij het interne CDA-beraad. Landelijke CDA’ers klaagden destijds dat hun partij het natuurbeleid van de Brabantse gedeputeerde Rik Grashoff steunde, de oud-voorzitter van GroenLinks.

Maar hier speelde meer. De val van het college kwam nadat het Farmers Defence Force (FDF) het CDA Brabant bedreigde. Aanvankelijk, 25 oktober vorig jaar, steunde de partij het stikstofbeleid. „Moeten we CDA-Statenleden in Brabant persoonlijk aanpakken na het verraad van 25 oktober?”, vroeg de FDF-voorzitter op Facebook. Een CDA-Statenlid sprak hierna over „persoonlijke bedreigingen”, maar even later traden de CDA-gedeputeerden af. Daags erna ging het bedreigde CDA-Statenlid op de koffie bij FDF, en een maand later zette het CDA het college af. Het FDF dreigde, het CDA kapseisde.

Op dat moment was allang duidelijk dat FDF banden heeft met FVD en PVV. Toen FDF in oktober een demonstratie organiseerde, mochten alleen Baudet en Wilders spreken. En toen FDF 17 december ’s avonds het Binnenhof overviel tijdens een stemming in de senaat over stikstof, zagen senatoren dat ze bij FVD en PVV voorkennis hadden: zij wachtten de demonstrerende boeren op.

Dus om nu in Brabant, op voorspraak van het CDA, in zee te gaan met FDF-partner FVD, zou een wel heel diepe knieval voor hooligans en populisten zijn. Toch maakte de Brabantse VVD woensdag een publicitaire beweging richting CDA en FVD, dus je mag hopen dat landelijke partijen zien wat hun afdelingen dreigen te doen: hooligans belonen, Baudets tweets gedogen.

Intussen liet het kabinet zien dat het anders kan. Minister Schouten (Landbouw, ChristenUnie) schortte woensdag overleg met een collectief van dertien landbouworganisaties op, nadat FDF uithaalde naar onderdelen van de sector die de landbouw „als een Judas” zouden „verraden”. Dit moet eerst van tafel, zei Schouten. Zo trok een CU-minister in Den Haag een harde lijn waar het CDA, decennia de bestuurlijke ruggengraat van het land, in Brabant slappe knieën kreeg.