Kritische Tsjetsjeense blogger in hotel in Lille vermoord

Een kritische Tsjetsjeense blogger is vorige week donderdag doodgestoken in een hotelkamer in Lille. De Noord-Franse krant La Voix du Nord en persbureau AFP meldden maandag dat de 44-jarige Imran Alijev meerdere malen met een mes in zijn keel is gestoken. Zijn lichaam en het moordwapen zouden in de loop van donderdagochtend door een schoonmaakster zijn gevonden.

Alijev zou de dag tevoren met de trein zijn gearriveerd vanuit België, waar hij vier jaar geleden om politieke redenen asiel aanvroeg en verbleef met zijn gezin. Een anonieme politiebron zei tegen AFP dat de blogger „waarschijnlijk” samen reisde met een andere Tsjetsjeen of Rus, die ook in de hotelkamer verbleef.

Volgens de bron zou de moord „alle schijn van een politiek motief” hebben. Het parket van Lille heeft een onderzoek geopend, er zijn nog geen aanhoudingen verricht.

De buiten Tsjetsjenië weinig bekende Alijev schreef onder het pseudoniem Mansoer Staryj (‘de oude’) kritische blogs tegen de Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov. Kadyrov is een nauwe bondgenoot van de Russische president Poetin en voert met diens goedkeuren een wreed schrikbewind in de Kaukasische deelrepubliek, dat zich uitstrekt tot ver buiten de Russische landsgrenzen. Volgens La Voix du Nord zou Alijev vorige zomer al eens zijn ontsnapt aan een aanslag.

‘Invloed medicijnen’

Het bericht van de liquidatie werd enkele dagen geleden al opgepikt in de Tsjetsjeense diaspora in Europa en Russisch-Tsjetsjeense media. De in Straatsburg woonachtige Tsjetsjeense oppositiepoliticus Musa Taipov schreef zaterdag op Facebook dat Alijev „op zeer wrede wijze” is vermoord. In zijn post schrijft Taipov dat Alijev een goede kennis was met wie hij via WhatsApp intensief contact onderhield. Hij omschrijft de blogger als een „moeilijk, maar eerlijk” persoon, die ziek was en onder invloed van de medicijnen die hij nam niet altijd „even behoorlijke” dingen zou hebben gezegd. Hij zou er bij Alijev op hebben aangedrongen zijn kritische berichten te verwijderen.

Er wordt in Tsjetsjenië volop gespeculeerd over de toedracht van de moord. De doorgaans goed geïnformeerde Tsjetsjeense nieuwssite Caucasian Knot citeerde dinsdag een gedetailleerd verslag van blogger en journalist Toemso Abdoerachmanov. Volgens hem zou de opdracht tot de moord zijn gegeven door een ambtenaar uit de regering van Kadyrov en zou de dader inmiddels zijn teruggereisd naar Rusland.

Liquidatie in Berlijn

Het is niet voor het eerst dat een criticus van het Tsjetsjeense regime in Europa wordt geliquideerd. De afgelopen jaren werden verschillende critici en rivalen van Kadyrov buiten Rusland vermoord. Vorig jaar augustus werd een voormalig Tsjetsjeense strijder van Georgische afkomst, Zelimchan Changosjvili, op klaarlichte dag doodgeschoten in een park in Berlijn. Changosjvili had al meerdere moordaanslagen overleefd en politiek asiel aangevraagd in Duitsland. Hij kreeg geen asiel, maar hoefde het land niet te verlaten.

De Duitse regering zette na de moord twee Russische diplomaten het land uit. Hoewel Moskou volhoudt niets met de moord te maken te hebben, concludeerden onderzoeksjournalisten dat de man „heeft gehandeld met de volledige steun van de Russische staat”.

Lees meer over de moordaanslag in Berlijn.

Kadyrovs veiligheidsdiensten staan erom bekend niet alleen binnen Tsjetsjenië en Rusland, maar ook ver buiten de landsgrenzen te opereren. Informanten bespioneren en intimideren de Tsjetsjeense diaspora in Europa. Achtergebleven familieleden van Tsjetsjeense vluchtelingen worden bedreigd en soms ontvoerd. In 2017 sloegen mensenrechtenorganisaties internationaal alarm wegens een golf van arrestaties van Tsjetsjeense homoseksuelen, die werden gemarteld en soms gedood. Gevluchte Tsjetsjeense homo’s zeiden tegen NRC ook in Europa nog lastiggevallen en bedreigd te worden.

In een eerdere versie stond dat Changosjvili asiel kreeg in Duitsland, dat is hier gecorrigeerd.