Schrijfster en historicus Willemijn van Dijk is de winnaar van de BNG Bank Literatuurprijs 2019, de grootste, jaarlijkse prijs voor beginnende romanciers, ter waarde van 15.000 euro. Van Dijk (1984) ontving de onderscheiding voor haar historische roman Het wit en het purper.
De jury koos verrassend voor Van Dijk, wier roman vooralsnog enigszins onopgemerkt bleef. Ze versloeg de twee andere genomineerden, Tom Hofland (Vele vreemde vormen) en de als favoriet geldende Niña Weijers (Kamers antikamers). Met haar winnende roman maakte Van Dijk, die opgeleid is tot historicus met de klassieke oudheid als specialisme, vorig jaar haar debuut als fictieschrijver. Ze publiceerde eerder non-fictie: ze schreef het historische reisboek Via Roma. De geschiedenis van Rome in 50 straten en de literaire biografie De opvolger, over de Romeinse keizer Tiberius.
Uit het onderzoek voor dat boek kwam ook de nu bekroonde roman voort. Het wit en het purper vertelt het gefictionaliseerde verhaal van de vrijgemaakte slaaf Marcus Antonius Pallas, die op slinkse wijze macht verwierf aan het keizerlijke hof van Rome onder keizer Tiberius, in de eerste eeuw na Christus. Pallas wordt een invloedrijke achtergrondspeler, tot keizer Nero aan de macht komt.
„Zo wordt Het wit en het purper een roman over de geschiedenis, maar óók over macht en wat je daar voor over hebt, én over aanpassing die zo ver kan gaan, dat je je eigen achtergrond verloochent”, aldus de jury, die bestond uit hoogleraar moderne letterkunde Jacqueline Bel, criticus Arjan Peters, schrijver Arie Storm en de Bergense burgemeester Hetty Hafkamp. De roman, opgetrokken uit „beheerste, soms statige taal”, is volgens de jury „een groot waagstuk, waarin kennis van zaken en zin in avontuur hand in hand gaan”.
Vijftiende keer
Het is de vijftiende keer dat de BNG Bank Literatuurprijs uitgereikt is – telkens aan een schrijver van nog geen 40 die meer dan één boek op zijn of haar naam heeft staan, en nog niet winnaar is geweest van een van de grote literatuurprijzen. De prijs geldt als graadmeter voor aanstormend literair talent. Vorig jaar ontving Nina Polak de prijs met haar roman Gebrek is een groot woord, in de jaren daarvoor waren het Marjolijn van Heemstra, Hanna Bervoets en Jamal Ouariachi.