Het nieuws van 3 januari 2020

Trump verbreekt de belofte dat hij de VS uit de „eindeloze oorlogen” terugtrekt. „Reken maar dat we honderden Amerikaanse levens hebben gered.”

Het Stadsarchief in het bekende gebouw De Bazel aan de Vijzelstraat had dringend uitbreiding nodig. Dat kwam er: in de vorm van een gloednieuw depot in Noord. Een ‘slim’ gebouw dat de kostbare documenten (al dan niet met eeuwenoude zandkorrels) beschermt tegen temperatuurschommelingen en grotere gevaren.

Leden van Arabische en Afrikaanse etnische groepen zijn met elkaar in gevecht geraakt in het westen van Soedan. De onlusten duren bijna een week.

De voorverkiezingen in Iowa voor de Democratische presidentskandidatuur zijn belangrijk voor de toekomst van de Verenigde Staten. De Democraten zijn gespannen, vanwege het ‘raadsel-Donald Trump’.

Kinderen overzien niet de consequenties van hun daden. Wees mild, ook als er iets heel ergs is gebeurd, zeggen deskundigen.

Trump riskeert met doden Soleimani een nóg sterker Iran. Dat gaat hand in hand met jarenlang Amerikaans beleid.

De Universiteit Maastricht zou losgeld hebben betaald om na een computerhack weer bij bestanden te kunnen waar geen back-up van was.

Maximumsnelheden op snelwegen veranderen vaak gedurende de dag. Wie bepaalt dat, en wat is het effect op filevorming?

Rusland is voor vier jaar geschorst wegens het dopingschandaal. Het land beloofde beterschap, maar uit nieuwe gegevens blijkt hoe het bedrog werd toegedekt.

In deze rubriek elk weekeinde een necrologie van iemand die recent is overleden.De Nieuw-Zeelandse hardloper Peter Snell (1938-2019) trainde anders. Beter.

Zes bedrijven kregen deze week bombrieven. PostNL neemt maatregelen om de medewerkers te beschermen tegen mogelijke explosieven.

Gebieden met veel abonnees ‘subsidiëren’ de bezorging in dunbevolkte, dus dure adressen, zoals Oost-Terschelling.

Betogers vernielen een Amerikaanse vlag tijdens een anti-Amerikaanse betoging in de Iraanse hoofdstad Teheran. In Iran is tijdens het vrijdaggebed in meerdere plaatsen gepreekt tegen de Verenigde Staten, melden internationale persbureaus.

Het Ikea-ontbijt voor 1 euro levert misschien niet veel op, maar straalt wel uit dat je bij de keten waar voor je geld krijgt.

De rechtszaak tegen filmproducent Harvey Weinstein begint maandag. De aanklachten van twee vrouwen staan centraal.

Qassem Soleimani gaf twee decennia lang vorm aan de politiek van het Midden-Oosten en maakte Iran tot een van de belangrijkste spelers.

Tot de komst van het internet was communicatie nooit gratis. Hoe kan WhatsApp dat wel zijn én vrij van advertenties?

Guus Luijters schrijft wekelijks over de poëzie in de stad Amsterdam.

Mary Lembo, een non uit Togo, kaart in een proefschrift aan hoe wijdverbreid het seksueel misbruik is van zusters door mannelijke geestelijken. „Laat een zuster niet alleen op reis gaan met een priester.”

Wie geen commissie betaalt voor beleggen, is doorgaans zelf het product.

Met bankgegevens kun je misdaad opsporen. Jill Coster van Voorhout werkte aan een algoritme in de strijd tegen mensenhandel.

De zussen Irmgard (69) en Marlies Pernot (70) reisden voor hun werk de wereld over. Nu wonen ze samen in een herenhuis in Nijmegen.

Een dodenakker waar de natuur haar gang mag gaan levert een bijzondere plek op. In Amsterdam-West vind je zo’n verborgen pareltje: Huis te Vraag. Na 1962 werd hier niemand meer begraven. Het werd een oase.

Verschillende partijen in de Tweede Kamer willen dat minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) zich over de problemen van de Gezondheidsraad buigt.

Wetenschappers en artsen pleiten voor veranderingen in onderzoek, de zorg en de omgeving, zodat patiënten makkelijker hun leefstijl aanpassen. Zo zijn chronische ziekten te bestrijden.

Labs in Myanmar overspoelen Thailand en Laos met synthetische drugs. Het grensgebied van de landen, de ‘Gouden Driehoek’, biedt „ideale omstandigheden voor grootschalige drugsproductie.”

De leden van onze wetenschapsredactie keken in hun glazen bol. Wat kunnen we het komend jaar verwachten van de wetenschap?

Afgelopen week kwamen beelden naar buiten van een indrukwekkende droneshow in Shanghai die met de jaarwisseling opgevoerd zou zijn. Dat blijkt niet waar, zocht de BBC uit.

Fernand Huts heeft een grote kunstcollectie, met daarin ook werken van Cobra. Daarvoor wil hij nu een privémuseum openen in zijn woonplaats Antwerpen.

In de rubriek Jong! vertellen pubers over zichzelf, de wereld en elkaar. Deze week: Walid Nawlo (15).

Hans Ree

NRC-redacteur Philip de Witt Wijnen geeft les op de IMC Weekendschool en vraagt zich af: wie zijn deze jongeren? Waar dromen ze van? Eerste aflevering van een serie waarin hij hen tien jaar lang gaat volgen.

Het kabinet moet regeren en minder reageren, vindt vice-premier Hugo de Jonge. En Rutte III moet volgens hem migratie gaan plannen.

De twee minderjarige jongens die werden aangehouden voor betrokkenheid bij de fatale flatbrand in Arnhem komen op vrije voeten. Ze blijven verdachten.

Ruim twee jaar speelde ze geen wedstrijden door de ziekte van Lyme. Maar voormalig toptalent Indy de Vroome (23) is op de weg terug. „Ik heb een onvoorwaardelijk geloof in mijzelf.”

Het denken over drugs in Latijns-Amerika en de VS verandert snel nu de War on Drugs is vastgelopen. Merijn de Waal vraagt zich af: maakt dit de weg vrij voor experimenten met legalisering van harddrugs in de jaren 20?

Een medewerker van de Turkse vliegtuigverhuurder MNG Jet zou vluchtgegevens hebben vervalst zodat Carlos Ghosn ongezien vervoerd kon worden.

Wanneer gingen de Grieken het alfabet gebruiken? Al in de elfde eeuw voor Christus werd het in het Egeïsch gebied geïntroduceerd, zegt een Nederlandse onderzoeker nu.

Op Oudjaarsdag werd de Rotterdamse dichter Jules Deelder begraven. De Vlaamse schrijver Tom Lanoye over „de literaire Salvador Dalí”.

Rusland stopt met leveren van olie aan Wit-Rusland en zet daarmee druk op de onderhandelingen over vergaande bestuurlijke en economische integratie tussen de landen.

Op de vijfde editie van de tentoonstelling Telling Untold Stories in het Van Abbemuseum in Eindhoven tonen vijf in Nederland nog relatief onbekende kunstenaars een bekend verhaal op een nieuwe manier, of een onbekend verhaal voor het eerst.

Een 38-jarige man wordt ervan verdacht voor openingstijd brand te hebben gesticht in het CBR-gebouw in Rijswijk. Zijn motief is nog onduidelijk.

Rond de jaarwisseling werden minder mensen opgenomen in brandwondencentra dan vorig jaar. Het aantal telefonische consulten is daarentegen toegenomen.

De pijpleiding moet de gasvelden voor de kust van Israël via Cyprus, Griekenland en Italië verbinden met de rest van Europa.

Iedere week bespreekt de redactie wetenschap hier ophef in de wetenschap. Deze week: Het Nationaal Archief.

De oudste dochter liet een filmpje op haar mobiel zien: een kat werd in bad gedaan, en zette het op een mauwen. Lange, doordringende uithalen.

Wekelijks stuit Karel Knip in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.Deze week: het wordt langer licht terwijl de zon tot deze zondag toch niet vroeger opkomt.

Om sommige dieren kun je niet heen. De redactie wetenschap licht er iedere week eentje uit.

Onderzoekers van Wageningen University maakten een kaart van Nederland over 100 jaar. Als zij gelijk krijgen, zijn dit de grootste gevolgen.

In de tweede helft van 2019 werd voor ruim 9 miljard euro subsidie aangevraagd voor de opwekking van duurzame energie. Het beschikbare budget is 5 miljard euro.

Er werd vannacht melding gemaakt van mishandeling in een woning in Paterswolde. In de straat waar dat zou zijn gebeurd, is op agenten geschoten.

Uit haar gedichten blijkt dat mannen en vrouwen door een eeuwenoude, eenzijdige blik in een rol worden gedwongen.

Mede dankzij het spitwerk van NYT-journalisten Megan Twohey en Jodi Kantor staat Weinstein voor de rechter. Een triomf vindt Twohey dat niet.

In zijn Trump-satire voert Eggers een incompetente nietsnut op, die tot kapitein van een schip wordt gekozen omdat zijn passagiers de boel eens flink willen opschudden.

Fotograaf Ad Nuis en auteur Arthur van den Boogaard maken ‘opnieuw’ een foto en belichten de tijd ertussen.

Het werk van Hans Tentije gaat met name over het verloop van tijd, over hoe voorvallen zich opeens sneller of vertraagd (dat met name) aan iemand voor kunnen doen. (●●●●)

In het boek 'Schoonheid voor het oprapen' maakt oudhistoricus Fik Meijer duidelijk dat het vooral mensenhanden zijn die het Griekse erfgoed toegetakeld hebben.

In zijn geestige autobiografie vertelt superster Elton John genadeloos over zijn wangedrag, zijn koopverslaving en zijn boulimia. (●●●●)

Van ‘Pizzagate’ tot ‘geënsceneerde’ schietpartijen: het geloof in samenzweringstheorieën is diepgeworteld in de Amerikaanse cultuur. In het tijdperk Trump hebben complotdenkers meer invloed dan ooit.

Haar opmerkelijke debuutroman gaat over de hartstochtelijke en erotische liefde tussen een jonge alleenstaande moeder en een violiste. Als lezer raak je ervan buiten adem.

In hun nieuwe romans richt een eenzame man zich alleen nog op zichzelf en niet op de wereld om hem heen. In beide gevallen komt dat door een vrouw.

De NRC Boeken top-10 is gebaseerd op de verkoopcijfers van twaalf Nederlandse literaire boekwinkels.

De raketaanval van de Verenigde Staten in Bagdad, waarbij de Iraanse majoor-generaal Qassem Soleimani omkwam, zal waarschijnlijk leiden tot het einde van de Amerikaanse invloed in Irak.

Iran zweert wraak tegen VS na de dood van generaal Soleimani, een sleutelfiguur aan Iraanse zijde.

De Engelsman Alan Pardew, groot geworden in de Premier League, moet ADO Den Haag redden van degradatie uit de eredivisie.

waarin nostalgie dreigt

Zo, na alle festiviteiten en feestmalen is het fijn om weer even wat gezonder te eten. Daarom sluiten we de week af met deze vegetarische noedelbowl met oesterzwammen, sugersnaps…

Op een populaire hondenuitlaatroute vang ik een gesprek op tussen twee hondenbezitsters. Ze praten lovend over elkaars honden.

Per saldo groeide de Nederlandse bevolking door migratie met 114 duizend personen. Er vestigden zich vorig jaar vooral meer mensen uit het buitenland.

Het treinstel moet worden herspoord, een proces dat zeker nog de nacht zal duren. ProRail hoopt de trein vrijdagochtend weg te kunnen slepen.

Het vliegtuig vertrok vanuit de regio West-Darfur, waar deze week een dodelijke aanval plaatsvond op een vluchtelingenkamp.

Nabil B., de kroongetuige tegen Ridouan Taghi, heeft twee nieuwe advocaten van wie de identiteit geheim blijft. Een volstrekt unieke situatie als direct gevolg van de moord op advocaat Derk Wiersum.

De eerste werkdag van het jaar geeft het Nationaal Archief tot nu toe geheime stukken vrij. Dit jaar, 75 jaar na de oorlog, gaan er veel over de vervolging van collaborateurs.

Het secretariaat van de Gezondheidsraad wordt al jaren geteisterd door een verziekte werksfeer. „De organisatie is buiten adem.”

De verkoop van e-sigaretten met ‘lekkere’ smaakjes wordt aan banden gelegd in de hoop dat het gebruik onder jongeren zal afnemen.

Galerijflats zijn niet onveilig, zegt een veiligheidsdeskundige na de flatbrand in Arnhem. Een bankstel in de hal kan dat wel zijn.

Grote verzekeraars hebben met een flink aantal ziekenhuizen nog geen contract. CZ moet er zelfs met twintig nog uitkomen.

Dieren die niet gedood zijn door het vuur, lopen extra risico omdat hun leefomgeving verwoest is, zeggen onderzoekers van de universiteit van Sydney.

Hoe knoop je het best twee stukken touw aan elkaar? De oudewijvenknoop kun je daarvoor beter niet gebruiken.

De twee minderjarige jongens die verdacht worden van het aansteken van het vuurwerk dat de brand veroorzaakte, zitten nog steeds in hechtenis.

Peter Wright, die woensdag wereldkampioen darts werd, is al jaren de opvallendste darter ter wereld dankzij zijn kleurrijke voorkomen op het podium. Een imago dat hij ruim tien jaar geleden bewust creëerde.

Bedrijven moeten gaan uitleggen waarom hun topbeloningen maatschappelijk aanvaardbaar zijn. De vraag in de samenleving zal zijn: leidt deze ingreep tot matiging?

Een beloofd nieuw miljardenfonds van techinvesteerder Softbank laat nu al een half jaar op zich wachten. Waar blijft het?

waarin de klimaattop in Madrid mislukt.

Sinds dit jaar is een groot deel van de zonnebrandcrème in de eilandengroep verboden. Ter bescherming van het koraalrif.

Op zeilboot de Fantastiko onderzoeken jongeren de zee. Veel van hen kozen dit werk na een onbevredigende carrière elders.

De kolonisatie van de Nieuwe Wereld was voor de inheemse bevolking een catastrofe, maar de ‘hartslag’ van inheems Amerika stopte niet.

In het boek IJsmeester onthullen de oudste ijsmeesters van Friesland de geheimen van het Elfstedenijs. Maar of de Tocht ooit nog komt?

Conservatieve ministers worden onder meer verantwoordelijk voor Binnen- en Buitenlandse Zaken en Financiën, de Groenen voor onder andere Milieu en Justitie.

De universiteit van Maastricht werd voor Kerst getroffen door een cyberaanval. De hackers zouden zijn betaald om de systemen weer toegankelijk te maken.

Het aantal autobranden nam in veel provincies af, maar steeg explosief in andere. Vorig jaar nam het aantal branden in voertuigen ook al toe.

Drie vrouwen hebben zich gemeld omdat ze mogelijk verantwoordelijk zijn voor de brand in het apenverblijf van de dierentuin van Krefeld. Ze lieten samen vijf wensballonnen op.

Sytze van der Zee interviewde zo’n tachtig bejaarde Nederlanders over het beangstigend gewone leven tijdens de Tweede Wereldoorlog. (●●●●)

Catalaanse separatisten hebben besloten de linkse Spaanse coalitie te steunen. Het is onduidelijk welke toezeggingen ze daarvoor in ruil hebben gekregen.

Turkije begint een nieuw militair avontuur in Libië. Het wil de regering in Tripoli overeind houden en hoopt daar economisch ook zelf beter van te worden.

Welke series zijn bij de start van 2020 de moeite waard om naar uit te kijken?

Kunstwerken plaatsen in de openbare ruimte (die géén instagrammable muurschildering zijn) is monikkenwerk. „We gaan naar een frictievrije publieke sfeer.”

Het wil maar niet echt lukken met badplaats Nesselande bij Rotterdam. Bewoners willen dat de mogelijkheden van de Zevenhuizerplas worden benut. Maak een verwarmd natuurzwembad waar 7 maanden per jaar kan worden gezwommen; dat kan over drie jaar al klaar zijn, zeggen Esther Schulte, Said Youssef en Jan Lemmers.

Jair Bolsonaro is nu een jaar president van Brazilië. Hij staat vooral bekend om zijn harde rechtse retoriek, maar wat heeft hij na 12 maanden beleidsmatig voor elkaar gekregen?

Hoe zal de strijd tussen de grote machtsblokken in de wereld zich verder ontvouwen? En wat betekent de heruitvinding van het Verenigd Koninkrijk onder leiding van Boris Johnson? Dé geopolitieke vragen van 2020.

Uit doorrekening door de DCMR blijkt dat er in het Klimaat Akkoord in Rotterdam van eind vorig jaar niet veel concrete besparingen van CO2-uitstoot zijn afgesproken. Hoe laat zich dat rijmen met de grote ambities van dit college?

In zijn laatste roman blaast de Britse bestsellerauteur een vergeten stuk van Shakespeare – Pericles, gesitueerd in het oude Griekenland – nieuw leven in.

Een ansjovis is veel wendbaarder dan een bultrug. Toch lukt het bultruggen om de visjes te vangen. Hoe doen ze dat?

Wat mogen we per 1 januari niet meer doen en wat moeten we wel? Dit zijn de meest opvallende veranderingen dit jaar.

In Polen, Hongarije, Tsjechië en Slowakije bundelen liberale geesten de krachten om de heersende nationalisten te verslaan.

Waarom voelen veel mensen zich weer aangetrokken tot autoritaire leiders en radicaal-rechts? De boeken van deze legendarische Duitse filosoof leggen het uit.

In de top-3 meest op de radio gedraaide artiesten stonden Adele en Gotye op 2 en 3. Hoogste Nederlandse notering: ‘No Mercy’ van Racoon.

Elke jaarwisseling is het weer raak: brandstichting, geweld tegen hulpverleners, doden door vuurwerk. Kan een totaalverbod helpen?

Spanje wil dat de voormalige regiopresident van Catalonië gearresteerd wordt, maar omdat hij een zetel won in het Europese Parlement is hij volgens de rechter onschendbaar.

Het Verbond van Verzekeraars spreekt van een „gemiddelde jaarwisseling”. De politie nam in 2019 ruim 61.000 kilo illegaal vuurwerk in.

Keith Haring was lichtvoetig en vermakelijk en tegelijk een activist. Dat is goed te zien op het overzicht van zijn kunst in museum Bozar, Brussel.

Het academisch ziekenhuis in Utrecht meldde de uitkomst van een onderzoek naar een medische fout niet aan kankerpatiënte Adrienne Cullen. Dat had wel gekund.

Er zitten grote prijsverschillen in de laadtarieven voor elektrische auto’s. Op zoek naar de logica daarachter.

De bagagescanner op Schiphol kan onderscheid maken tussen een toerist en een Nederlander. De ene heeft vaak kaas in z’n koffer, de ander pindakaas. Bij twijfel wint software van de menselijke screener.

Dichte mist maakte vliegen van en naar Eindhoven woensdag onmogelijk. De twaalf vluchten die zijn geannuleerd, worden donderdag ingehaald.

Bas van Putten recenseerde de Lamborghini Urus met een waarde van 347.607 euro. „Wat moet ik met een proletending dat ik nooit kan betalen?”

Hoezo is zout uit? Gaan we onze aardappeltjes voortaan zonder koken? God bewaar me, zeg.

Een helikopter van het Taiwanese leger stortte kort na opstijgen neer in bergachtig gebied. Onder de acht doden is de hoogste militair van Taiwan.

De Australische brandweer verwacht dat de bosbranden komend weekend „erger worden dan we eerder hebben gezien”. Het leger is ingezet voor een grootschalige evacuatie.

Sport is voor Qatar een belangrijk onderdeel van zijn diplomatie. Maar het land blijft onder vuur liggen vanwege de onmenselijke behandeling van gastarbeiders bij de bouw van voetbalstadions.

NRC heeft ook geen glazen bol. Toch is met de kennis van nu wel een gerichte poging te wagen over het nieuwe decennium: de jaren twintig zullen draaien om systeemverandering.

Nieuwsuur gaat op de schop. Vanaf vanavond is de uitzending vroeger (21.30 uur), met Instagramvideo's, minder bestuurders en meer boeren.

De economische groei wordt nu echt voelbaar in de portemonnee. Werkende ouders merken dat het meest.

De spectaculaire vlucht van Carlos Ghosn uit Tokio blijft in mystiek gehuld. Zijn ontsnapping vestigt de aandacht op het unieke Japanse rechtssysteem.

Terwijl ‘Europa’ automatische rijassistenten beteugelt, lobbyt Tesla voor meer vrijheden om de auto zelf te laten rijden.

In het Limburgse Reuver delen middelbare scholieren een oude fabriek met onder meer een bank, een restaurant en verenigingen.

Een universiteit in Istanbul is een speelbal in de strijd tussen de Turkse president en zijn uitdager Davutoglu.

Naast NRC lezen wij een regionale ochtendkrant. Die wordt rond 6.00 uur bezorgd. Vorige week zat er een briefje in die krant.

Voor mij vindt niet met Oud en Nieuw, maar de dag erna het mooiste feestje van het jaar plaats. Dan geeft de kroeg waar ik jarenlang achter de bar heb gestaan een…

Tijdens Oud en Nieuw is opnieuw tegen hulpverleners meer geweld gebruikt. Een vuurwerkverbod wordt bepleit.

Werknemers die onder een cao werken, kregen er vorig jaar gemiddeld 2,5 procent bij. De stijging van het cao-loon bleef wel achter bij die van de consumentenprijzen.