Opnieuw dieprode cijfers voor Blokker: 344 miljoen euro in de min

Michiel Witteveen had er al voorzichtig voor gewaarschuwd. De jaarcijfers van huishoudketen Blokker over 2018, daar werd je „niet vrolijk van”, zei de Blokker-eigenaar onlangs tegen NRC. Deze maandag werd duidelijk hoe groot de schade exact is: opnieuw 344 miljoen euro, een evenaring van het recordverlies dat de overkoepelende Blokker Holding een jaar eerder leed. Het is voor het vijfde jaar op rij dat het moederbedrijf van Blokker, tevens eigenaar van discountketen Big Bazar en speelgoedwinkel Intertoys, in de rode cijfers eindigt.

De dieprode cijfers over 2018 zijn vooral het gevolg van afschrijvingen die te maken hebben met de verkoop van het bedrijf, dit voorjaar. De kosten die daarmee gepaard gingen – die in de cijfers over 2018 zijn opgenomen – bedroegen 184 miljoen euro, blijkt uit het jaarverslag dat maandag naar de Kamer van Koophandel is gestuurd.

Voor een deel zijn dat dus papieren verliezen. De holding deed vorig boekjaar interieurzaak Xenos en speelgoedwinkel Maxi Toys van de hand en moest daarbij 74 miljoen aan waarde afschrijven. Daarnaast is nog eens 76 miljoen afgeschreven op de winkelketens die in de holding achterbleven: Blokker en Big Bazar. Aan reorganiseren was het winkelbedrijf nog eens 34 miljoen euro kwijt.

Lees ook het interview met Michiel Witteveen van twee weken geleden: ‘Ik zit er niet in voor het geld. Ik héb geld’

Ook zonder die eenmalige kosten leed de Mirage Retail Group, zoals het Blokker-concern tegenwoordig heet, echter verlies. Bruto kwam het bedrijf vorig boekjaar 117 miljoen euro tekort, tegen 133 miljoen in 2017. De omzet nam in diezelfde periode af met bijna de helft, tot een kleine 817 miljoen euro. Dat komt vooral door de verkoop van de winkelketens.

Dat Blokker (7.738 werknemers) pas nu, bijna een vol jaar na afloop van het boekjaar, met de cijfers komt, is omdat het publiceren van slechte resultaten „niet bovenaan de to-do-lijst” stond, zei Witteveen al. De afgelopen maanden ging alle aandacht naar het afronden van de verkoop en het bijsturen van het bedrijf. Ongeveer drie maanden geleden was volgens hem het kantelpunt en zag hij de resultaten „significant” verbeteren.

Uitzonderlijke ‘bruidsschat’

In de cijfers over 2018, toen Blokker nog eigendom was van de familie die het bedrijf ooit oprichtte, is daarvan nog weinig te merken. Dat heeft onder meer te maken met de „blijvende concurrentie”. Blokker houdt last van goedkopere ketens, zoals het eveneens Noord-Hollandse Action. En van klanten die hun strijkbout of scheerapparaat op internet kopen, waar Blokker lange tijd nauwelijks te vinden was.

Voor de familie waren de moeizame jaren met teruglopende resultaten en twijfels over de strategie voor de toekomst, eind vorig jaar aanleiding het bedrijf na 122 jaar in de verkoop te doen. Witteveen moest als president-commissaris dat proces leiden. Twaalf partijen toonden uiteindelijk interesse, waarvan twee serieus. Maar toen het tijd was om te kiezen, besloot de familie dat Witteveen de nieuwe eigenaar moest worden.

Lees ook de reconstructie over de machtsstrijd die woedde binnen het doorgaans gesloten familiebedrijf: Blokker, een familiedrama

In de zoektocht naar een koper was de familie er veel aan gelegen om de winkel die hun naam draagt overeind te houden. Ze waren daarom bereid de nieuwe eigenaar een ‘bruidsschat’ mee te geven, van naar verluidt zo’n 250 miljoen euro. Ook werd 383 miljoen aan schulden weggestreept, en kreeg Witteveen ongeveer 160 miljoen euro aan voorraden mee, allemaal voor het symbolische bedrag van 1 euro.

Die bruidsschat kan Witteveen de komende jaren gebruiken om verliezen op te vangen en te investeren in de toekomst. Want, zo legde Witteveen in NRC uit, „het schip” Blokker heb je niet zomaar gekeerd. „Dat duurt máánden.”

Liever winst dan omzet

Een hoop is de afgelopen jaren al gebeurd: 1.900 werknemers werden ontslagen, tweehonderd filialen van Blokker en Marskramer gingen dicht. Ook werd afscheid genomen van meubelzaak Leen Bakker, speelgoedketen Intertoys en Xenos. In de eerste maanden onder Witteveen werd ook Marskramer verkocht en ging Big Bazar juist fors uitbreiden.

Veel gaat in zekere zin terug naar het oude. In zijn twee jaar bij Blokker heeft Witteveen de winkels weer „drukker” en „rommeliger” gemaakt, minder steriel dan onder zijn voorgangers. Ook kocht hij Intertoys terug, dat na een faillissement inmiddels compleet gesaneerd was. Op online wil Witteveen zich met Blokker minder richten. Dat is „gewoon geld verliezen”, vindt hij. „Als jij bij ons voor 14 euro koopt, kan ik dat niet bij jou thuis brengen.” De oplossing is wel online bestellen, maar dan afhalen in de winkel.

Lees ook een eerder interview met Witteveen, en toenmalig directeur Ludo Bijvoet: ‘We gaan Blokker weer wat huiselijker maken’

Witteveen kijkt liever naar de winstgevendheid, en dus zal omzet in de toekomst minder een graadmeter zijn. Wie veel stunt met prijzen kan weliswaar veel verkopen, maar verdient er vrij weinig aan. En winkels vol beleving, zoals bij Intertoys het plan was, is volgens de Noord-Hollander „best leuk”, maar „de kassa moet ook draaien”.

Voor Witteveen zijn de cijfers over 2018 eigenlijk al niet zo interessant meer. Ze zijn „het verleden”. Ook 2019 was in zekere zin nog een „overgangsjaar”. Want zijn bedrijf heeft het naar eigen zeggen afgelopen jaar weliswaar beter gedaan dan in 2017 en 2018 maar stevent nog wel af op een verlies van enkele tientallen miljoenen.

Witteveen heeft de ogen al gericht op 2020, zei hij vooruitlopend op de cijfers. „Ik heb goede hoop dat we dan quitte draaien.”