Profiel

Slechte (of geen) recensie in de krant en toch enorm bekend

Populairst Een slechte recensie of géén bespreking, het staat succes in de kunst soms allerminst in de weg. Vier publiekslievelingen van 2019: Jeroen Krabbé, André Hazes, Joep Beving en Jandino Asporaat.

Jeroen Krabbé, André Hazes, Joep Beving en Jandino Asporaat als zijn typetje Judeska.
Jeroen Krabbé, André Hazes, Joep Beving en Jandino Asporaat als zijn typetje Judeska. Foto’s Marit van der Meer, Paul Bergen/ ANP Kippa, Andreas Terlaak, Greetje Mulder/ Kaap Holland

Zanger André Hazes junior

Overtreft André Hazes (1994) in populariteit André Hazes (1951-2004)? De zoon van de legendarische volkszanger behoort al op zijn 25ste tot de bekendste Nederlanders.

In 2019 was junior voortdurend in het nieuws in vele media. Hij kreeg een gouden plaat voor zijn album Anders, won een Edison Award, trad in oktober drie keer op in Ahoy voor vele tienduizenden fans, en veroverde Vlaanderen. Bovendien was hij bijna wekelijks op televisie. Tot februari met zijn eigen realitysoap André Hazes: ik haal alles uit het leven, als presentator van tv-programma’s en als gast in praatprogramma’s.

De André Hazes-show gaat altijd door, voorspelde de jeugdige zanger eind 2018 al in een vraaggesprek met NRC-journalist Romy van der Poel. „Ik stap de deur uit en het begint. Ik ben altijd hyper-de-pieper.”

Door privé-besognes stond de Hazes-barometer in het najaar op storm. Het sterrendom eiste zijn tol, vertelde de zanger in september in de talkshow Beau. Door het succes woonde hij tijdelijk niet meer thuis bij zijn vriendin Monique Westenberg, de moeder van zijn zoontje André.

Op 11 november meldde roddelkoning Evert Santegoeds in De Telegraaf dat de twintig jaar oudere tv-presentatrice Bridget Maasland „de nieuwe liefde” van Hazes is. Toen Santegoeds roddelblad Privé een foto van de 3-jarige zoon André van Hazes jr. op de cover zette om over diens relatie met Maasland te berichten, dreigde de jonge vader met een proces. Privé betuigde spijt en betaalde, zoals de zanger wenste, schadevergoeding aan een dierenasiel.

Onbedoeld bewees Hazes II met zijn privé-besognes het kabinet-Rutte III een dienst, constateerde NRC in een op 15 november gepubliceerde reconstructie van het stikstofbesluit. De bewindslieden stelden namelijk opgelucht vast dat de berichtgeving over de verlaging van de maximumsnelheid op snelwegen, impopulair onder VVD-kiezers, in De Telegraaf was gemarginaliseerd door de relatieperikelen van de populaire zanger.

Lees ook Dit is de beste popmuziek van 2019

Hazes’ carrière lijkt onder alle ophef niet te lijden. Als antwoord op zijn vaders cafésluit-hit ‘De hoogste tijd’ kwam Hazes jr. deze zomer met de single ‘Wij gaan door’, tegen cafésluiting. Eerder in 2019 bracht hij een rap uit samen met de Haagse rapper Frenna, getiteld ‘Dat is mijn kind niet’. En in oktober volgde een relatiebreuklied ‘Heb ik jou echt gekend?’. De voorverkoop voor zijn driedaagse show in oktober 2020 in Ahoy, De Avond van je Leven, is inmiddels al weer begonnen.

Terug

Schilder Jeroen Krabbé

Televisiemaker, acteur en schilder Jeroen Krabbé (1944) treedt graag in de voetsporen van beroemdheden. Zo maakte hij de afgelopen jaren voor AvroTros goed bekeken documentaire tv-series over Van Gogh, Picasso en Gauguin, waarin hij de door hem zo bewonderde kunstenaars achterna reist. Voor Krabbé zoekt Gauguin (2018) bezocht hij Tahiti, Hiva Oa en Martinique, de tropische eilanden waar de Fransman aan het eind van zijn leven zijn schildersezel had neergezet.

Spin-off van deze tv-serie is Krabbés tentoonstelling Gedroomde paradijzen, nog tot 5 januari te zien in Museum De Fundatie in Zwolle. Een compacte expositie met twaalf forse tropische landschappen die net als die van Gauguin barsten van kleur en emotie. Tegelijkertijd toont het museum in Kasteel het Nijenhuis drie series schilderijen van Krabbé die eerder in De Fundatie werden geëxposeerd.

NRC besteedde geen aandacht aan de tentoonstellingen; in de Volkskrant verscheen een bijzonder zuinige bespreking. „Een goed schilder maakt nog geen goed kunstenaar”, schreef recensent Rutger Pontzen. Techniek die ruim een eeuw geleden revolutionair was, is volgens Pontzen nu salonfähig en gemaniëreerd. „Een behaagzieke schreeuw” was zijn eindoordeel.

Ook zonder lovende woorden in de kwaliteitskranten trokken de tentoonstellingen samen al meer dan 80.000 bezoekers. Het succes verbaast directeur Ralph Keuning allerminst. Sinds hij twaalf jaar geleden aantrad, maakte hij al zes exposities van de schilderende acteur. „Als iedereen het erover eens is dat Jeroen Krabbé geen kunstenaar is, vind ik het heel erg leuk om te laten zien dat hij het toch is”, zei Keuning vorig jaar in het Financieele Dagblad.

Lees ook Dit is de beste beeldende kunst van 2019

Krabbé trekt publiek dat vaak nog nooit eerder in een museum is geweest, zegt Keuning. „Jeroen Krabbé is een groot communicator, óók als schilder. Hij neemt de kijker bij de hand en laat hem de magie van kunst ontdekken.”

Krabbé helpt Keuning bij zijn streven om in De Fundatie verschillende soorten publiek te interesseren voor kunst, liefst tegelijkertijd. Keuning: „Onze sandwichformule, toegankelijke en tegelijk iets minder toegankelijke exposities, werkt als een speer. Van de week kreeg ik nog een enthousiaste mail van een 75-jarige vrouw die speciaal voor Krabbé naar het museum was gekomen. Maar daarna, schreef ze, had ze met veel plezier de audiovisuele installaties van rapper Sticks bezocht. Met oordoppen in, dat wel.”

Terug

Componist Joep Beving

Online zijn de contemplatieve pianocomposities van Joep Beving (1976) een monsterhit. Zijn vijf best beluisterde tracks op Spotify zijn samen alleen al goed voor 160 miljoen streams. De componist met hipsterbaard, die eerder werkte in de reclamewereld, haalt uit de staande Schimmel-piano van zijn grootmoeder klanken die wereldwijd in de smaak vallen.

Beving treedt ook veelvuldig op. In het Concertgebouw in Amsterdam, in het Sydney Opera House, maar ook op de festivals Burning Man en Lowlands. Daar speelt hij regelmatig voor feestvierders die bij zonsopgang behoefte hebben aan een portie ingetogenheid.

Deutsche Grammophon, het platenlabel van dirigent Herbert von Karajan en andere grootheden van de klassieke muziek, heeft hem onder contract genomen. Maar toen in april Bevings vierde album Henosis uitkwam, bleef het stil in de vooraanstaande Nederlandse media. De recensenten klassieke muziek hebben het niet zo op Bevings muziek. „Toegankelijke pianostukjes” die „vagelijk ‘klassiek’ aandoen”, oordeelde NRC-recensent Joep Stapel in 2018 in een twee ballen-recensie van een eerder verschenen album.

Toen Beving in november een Edison voor neoklassieke muziek kreeg toegekend, kwamen er alsnog besprekingen van Henosis. De weerzin zit diep, die conclusie drong zich op. Zo schreef Bas van Putten in De Groene: „Beving schrijft en speelt doelloos dwalende pianostukjes met de lengte en het soortelijk gewicht van laffe popsongs.” De ziel, stelt Van Putten, „sterft knikkebollend met de lamme noten mee”.

Lees ook Dit is de beste klassieke muziek van 2019

Musicoloog Maarten Brandt deed er in een column op opusklassiek.nl nog een schepje bovenop. Citaat: „Beving tingeltangelt een beetje achter de piano zoals mijn zusje van zes dat ook zonder les kon, maar dan wel beter.”

Beide recensenten hekelden de Edison-jury. Volgens Van Putten klinken de „motivatieclichés” van de jury net zo lauw als Bevings muziek. Brandt noemde de juryleden, onder wie voorzitter Mischa Spel (NRC) en Guido van Oorschot (de Volkskrant) „commercieel gehersenspoelde klompendansers”.

Brandts column leidde tot lange discussies op Facebook. Daarin werd ook uitleg van de jury geëist. Aan die wens gaf voorzitter Spel gehoor. De jury, schreef zij, beoordeelt alleen ingezonden opnames van bij de branchevereniging aangesloten labels. En niet de jury maar een werkgroep heeft de categorie neoklassiek geïnitieerd. En dan: „Wat wij als klassieke melomanen persoonlijk van dat genre vinden, is hier niet relevant. Dat Beving onder zijn ‘peers’ volgens de juryleden die deze categorie beoordeelden blijkbaar het interessantste muzikale betoog hield, wél.”

Spel vreest, schrijft ze ten slotte, dat de toon van de reacties op Bevings uitverkiezing „alleen maar zorgt dat de klassieke muziek verder verwijderd raakt van het (grotere) publiek dat zij verdient”.

Die conclusie ergert componist Cornelis de Bondt. Hij gelooft niet dat de eenvoud van Bevings muziek („een charlatan”) luisteraars kan verleiden tot complexere klassieke muziek. Wat hem betreft is de jury-uitspraak een uiting van kantiaans kwaad: „Het kwade vermomd als het goede.”

De discussie lijkt huizenhoog over Beving zelf heen te gaan. In een vraaggesprek met het Financieel Dagblad zei hij eind november dat hij zich zeer had verbaasd over zijn Edison. „Best tof dat het een internationale prijs is, geen Nederlands onderonsje.” Over zijn prestaties deed hij laconiek. Zijn pianotechniek noemt hij „ondermaats” en hij maakt „toegankelijke muziek voor complexe emoties”. In deze drukke tijd komt hij tegemoet, zei Beving, aan de „behoefte aan verstilling”.

Terug

Entertainer Jandino Asporaat

De kloof tussen critici en het grote publiek heeft bij Jandino Asporaat (1981) de omvang van de Grand Canyon. De televisieprogramma’s en speelfilms van de komiek worden in de serieuze kranten doodgezwegen, of ze krijgen zuinige recensies.Zijn speelfilms Bon Bini Holland (2015) en Bon Bini Holland 2 (2018) noemde de Volkskrant „ongeïnspireerd in elkaar gezette komedie” en „te mijden door iedereen die geen Asporaat-fan is en niet kan lachen om een gezin dat gevloerd wordt met een koekenpan”.

De vele Asporaat-fans zal het worst zijn. Zij smullen van de hysterische typetjes van de op Curaçao geboren komiek. Zijn twee films, waarin hij zelf tot wel zes rollen vertolkt, lokten samen 1,2 miljoen bezoekers naar de bioscoop. En voor beide films kreeg hij de Publieksprijs bij de Gouden Kalf-filmprijzen.

De You-Tube-compilaties van Asporaat trekken miljoenen kijkers. Samen met Najib Amhali wist hij met een cabaret-show in het Feyenoord-stadion twee jaar geleden een zeer divers publiek van 40.000 toeschouwers te trekken. Dit jaar toerde Asporaat met de klucht Judeska in de tbs-kliniek langs theaters. En daarnaast host de veelzijdige komiek r&b-feesten en is hij mede-eigenaar van twee kledingwinkels. „Ik heb een ongegeneerd geloof in mijzelf”, zei hij december 2018 in een NRC-interview met Dominique van Varsseveld.

Toch liep het zelfvertrouwen van Asporaat dit jaar twee krasjes op. De realityshow Dino & friends in New York, dat verslag deed van zijn poging om als stand-up comedian ook succes in de VS te boeken, trok slechts 150.000 kijkers, voor een artiest van zijn standing een jammerlijk aantal.

Echt mis ging het begin september als presentator van het ook op televisie uitgezonden Voetballer van het Jaar Gala. Na een serie grappen over voetbalcommentator Johan Derksen, die hem misplaatst vond als presentator van het Gala, oogstte Asporaat een shitstorm op Twitter, racistische mails en diverse doodsbedreigingen. Vooral een grap over de (jong gestorven) moeder van de altijd dwarse Derksen zat veel kijkers niet lekker.

Lees ook Dit zijn de beste films van 2019

Derksen begreep de ophef niet. Waarom je druk maken over „een lachend leeghoofd” en „b-artiest”, zei hij. Asporaat zelf zei tegen het AD een wijze les te hebben getrokken uit zijn korte optreden op het voetbalgala. „Je gaat nooit schoon kunnen komen uit een moddergevecht. Er zijn nu eenmaal mensen die echt genieten van ellende. Ik ben een hard werkende, positieve gast. Hoe hard ze ook hun best doen om je neer te halen, het gaat ze niet lukken.”

Terug
Correctie 20 december 2019: De opmerking over Joep Beving werd niet door Joost Galema maar door zijn NRC-collega Joep Stapel gemaakt. Dit is hersteld.