Mijn nieuws Podcasts Digitale krant
Terug naar de krant

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Dit is de beste klassieke muziek van 2019

Opvolgers De Nationale Opera verraste met de alerte benoeming van chef-dirigent Viotti. Het KCO moet in 2020 met een naam komen. En wat was volgens de NRC-recensenten de beste klassieke opvoering van 2019?

Het is alweer even geleden, maar dé klassieke verrassing van 2019 was de daadkrachtige benoeming van de piepjonge Zwitser Lorenzo Viotti (1990) als nieuwe chef-dirigent van De Nationale Opera en het Nederlands Philharmonisch Orkest per september 2021. Hij dirigeerde De Nationale Opera nog niet één keer toen hij zijn contract ondertekende en het orkest slechts één keer.

De spanning was dus groot toen Viotti het operaseizoen dit jaar vroeger dan gepland mocht openen met het tweeluik Cavalleria Rusticana/ I Pagliacci. Stel je voor dat dit debuut zou tegenvallen!? Dan hadden DNO en het orkest twee jaar moeten aanhikken tegen de komst van „de nieuwe met het bezoedelde blazoen”. Een horrorscenario voor alle betrokkenen. Maar Viotti triomfeerde.

Chefsbenoemingen zijn een heet hangijzer in de klassieke muziekwereld anno 2020. Wie kan, wie wil, wie heeft de X-factor om van oude instituten ook in 2020 drukbezochte instellingen te maken? Vaak moet snel beslist worden; andere kapers liggen met verlokkende contracten op de kust. Turbobenoemingen als die van Viotti zijn geen uitzondering.

De kans is aanzienlijk dat ook het Concertgebouworkest, dat tegenwoordig gelukkig de internationale merknaam RCO heeft afgeschud, komend jaar met een nieuwe chef komt. Wie moet het worden, op de belangrijkste symfonische positie van Nederland?

De meest voor de hand liggende kandidaten – ervaren veertigers met een lange relatie met het orkest en de goede focus in repertoire – zijn Daniel Harding en Andris Nelsons. Met Harding ging het orkest net succesvol op tournee en zijn ‘gap-year’ als piloot voor Air France (!) zal een benoeming per, zegge, 2023 ook niet in de weg staan. Maar ja, Harding. Goede dirigent. Tikje Oxford, maar wel bedreven in soepele pre concert talks. Minpunt: echt rode oren heb ik tijdens zijn concerten nooit ervaren. Snelle archief-zoektocht: nul keer vijf ballen.

Nee, de favoriet is de Let Andris Nelsons, die dit jaar ook het Nieuwjaarsconcert van de Wiener Philharmoniker leidt. Zijn contract als chef in Boston loopt tot 2022. The New York Times was recentelijk kritisch over Nelsons. Te weinig onderscheidend, zowel in de canon als in eigentijds repertoire. Maar luister naar Nelsons’ Bruckners en Sjostakovitsjen: die zijn geweldig. Dat Amsterdam veel beter dan Boston te combineren valt met zijn andere chef-schap in Leipzig, lijkt ook gunstig. Artistieke excellentie bloeit beter zonder jetlag. En voor wat betreft het avontuur; het orkest zoekt as we speak naar een nieuwe algemeen directeur, en per komende zomer naar een nieuwe artistieke directeur.

Kortom: alles ligt open. In januari staat Nelsons weer voor het Concertgebouworkest in een programma met avontuurlijk én behoudend repertoire. Hoe zal dat gaan? Zeker is: 2020 wordt een zeer spannend jaar.

Mischa Spel

Klassiek

Joep Stapel


  1. Stockhausen, Aus LICHT

    De huizenhoge verwachtingen werden volledig ingelost: het driedaagse multi-muziektheaterwerk aus LICHT was het hoogtepunt van het Holland Festival – én van het jaar. De makers boetseerden uit Stockhausens zevendelige operacyclus LICHT een in alle dimensies overrompelend theateruniversum met zo’n krachtige innerlijke logica dat het je blik op de werkelijkheid veranderde. (Holland Festival, 31/5 t/m 2/6, Amsterdam)

  2. Parra, Les Bienveillantes – Opera Vlaanderen

    Een nachtmerrieachtige buiteling door tijd en plaats, gruwelijk maar onweerstaanbaar: dat was nazi-opera Les Bienveillantes, naar Jonathan Littells schandaalboek (Prix Goncourt 2006). 24/4 Opera Antwerpen

  3. Stravinsky – het Boedapest Festival Orkest & RIAS Kammerchor o.l.v. Iván Fischer.

    13/2 Concertgebouw Amsterdam.

  4. Shaw, Partita – vocal ensemble Roomful of Teeth.

    Holland Festival, 15/6 Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam.

  5. Pianiste Vicky Chow 3/12, De Link,

    Tilburg

Joost Galema


  1. Halévy, La Juive – Opera Vlaanderen

    Fromental Halévy schetst een indringend beeld van hoe religieuze onverdraagzaamheid onschuldig bloed doet vloeien. Een opera geschreven begin 19de eeuw en een verhaal van vijfhonderd jaar eerder, maar regisseur Peter Konwitschny laat je voelen dat dit ook over vandaag gaat. Een kolkende voorstelling die onder de huid kruipt. Gehoord: 10/3 in Antwerpen.

  2. Bach, Johannes-Passion – Berliner Philharmoniker o.l.v. Simon Rattle.

    Het lijdensverhaal zwiept over het toneel in de enscenering van regisseur Peter Sellars. Geen koor en solisten met het hoofd in de partituur, maar het levensecht drama op scherp gezet. Gehoord: 14/3 in Berliner Philharmonie.

  3. Vivaldi, Juditha Triumphans – De Nationale Opera

    Gehoord: 26/1 in Nationale Opera & Ballet, Amsterdam.

  4. Piotr Anderszewski met muziek van Schumann en Beethoven

    .

    Gehoord: 27/5 in Muziekgebouw aan ’t IJ in Amsterdam.

  5. Busch Trio met muziek van Haydn, Brahms en Dvorák.

    Gehoord: 8/3 in Morgenster Hilversum.

Joep Christenhusz


  1. Stockhausen, Aus LICHT

    Zestien uur muziek, bijna zevenhonderd medewerkers, vier helikopters: weinig aan AUS Licht, de driedaagse Stockhausen-cyclus van het Holland Festival, De Nationale Opera en het Koninklijk Conservatorium, was niet megalomaan. Uitstekende solisten, een fabelachtige locatie en een dito mise-en-scène en klankregie maakten de productie tot het evenement van cultuurjaar 2019.

  2. Honegger, Jeanne d’Arc au bûcher – De Munt

    In zijn omstreden regie van Arthur Honeggers ‘dramatische oratorium’ verwijdert regisseur Romeo Castellucci laag na laag de ideologische en propagandistische connotaties die zich mettertijd op de naam van Jeanne d’Arc hebben vastgezet. De Munt, Brussel.

  3. Van der Aa, Eight

    Holland Festival

  4. Botanical Wasteland – Boogaerdt/VanderSchoot & Touki Delphine

    Operadagen Rotterdam.

  5. Shalygin, Todos los fuegos el fuego

    Keuris Quartet en Amstel Quartet o.l.v. Shalygin tijdens Dag in de Branding, Den Haag (29/6).

Mischa Spel


  1. Stockhausen, Aus LICHT

    Door De Nationale Opera, studenten van de Aus LICHT Masteropleiding e.v.a. Holland Festival

    Tevoren wist je dat het historisch werd, niet wat je ervan zou vinden. Het werd een onvergetelijk, parallel universum in muziektheater, met meisjeskoren die zongen in volmaakte processie en waanzinnige instrumentale solisten. En afgezien van de onvergetelijke scenische aanpak van Urs Schönebaum en Pierre Audi: een triomf van jonge musici.

  2. Bernard Haitinks afscheidsconcert

    ZaterdagMatinee, Radio Filharmonisch Orkest

    Haitinks afscheid van ‘zijn’ Concertgebouwpodium met het Radio Filharmonisch Orkest in Bruckners Zevende was een onvergetelijke en ontroerende triomf van menselijke waardigheid en muzikale verheffingskracht.

  3. Bruckner, Symfonie nr. 7 – Phiharmonie Zuidnederland o.l.v. Hartmut Haenchen

  4. Wagner, Die Walküre – Radio Fil. Orkest/Groot Omroepkoor en solisten o.l.v. Jaap van Zweden.

    Gehoord: 2/11 Concertgebouw Amsterdam.

  5. Mahler, Symfonie nr. 8 – Nederlands Phil. Orkest e.a. o.l.v. chef-dirigent Marc Albrecht

Rahul Gandolahage


  1. Concertgebouworkest YOUNG olv. Pablo Heras-Casado

    Een onvergetelijk concert, niet om de technische perfectie, maar om het hernieuwde geloof in de toekomst dat het samenspeelplezier van zulke jonge talenten uit heel Europa teweegbracht. Het orkest boekte tussen de eerste repetitie en het concert amper drie weken later een onbevattelijke vooruitgang. (Concertgebouw Amsterdam. 23/8 en gehoord 24/8 Flagey, Brussel)

  2. Boris Giltburg met het Derde Pianoconcert van Rachmaninov

    In Rachmaninovs Derde Pianoconcert kan heel veel misgaan. Bij Giltburg niet. Hoe veeleisend zijn partij ook was, hij nam het hele orkest op sleeptouw. (Rotterdams Philharmonisch Orkest olv Stanislav Kochanovsky, De Doelen Rotterdam, 7/2)

  3. Leoncavallo, Pagliacci – De Nationale Opera

    Nationale Opera & Ballet, Amsterdam, september.

    4. Daniil Trifonov met Beethoven, Skrjabin, Borodin, Prokofjev

    Serie Meesterpianisten, Concertgebouw Amsterdam, 3/11.

  4. Colin Benders en Electro Symphonic Orchestra II

    Holland Festival, Concertgebouw Amsterdam, 22/6.

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 19 december 2019.
Meld een taalfout
Toevoegen aan
+ verzameling
Dossier
Beste cultuur van 2019
Meer Beste cultuur van 2019

Lees ook deze artikelen