Het haperende geheugen van Rutte | Dijkhoff incasseert tienduizenden euro’s wachtgeld

De boodschap van Jeanine Hennis over het Iraakse bombardement was „niet alarmerend”. Menno Snel hield documenten achter voor de Tweede Kamer. En Klaas Dijkhoff vangt jaarlijks tienduizenden euro’s aan wachtgeld.

GEEN ALARMERENDE TOON: „Tot op de dag van vandaag” weten we niet hoeveel doden er precies zijn gevallen bij het Nederlandse bombardement in het Iraakse Hawija in 2015. Het is de belangrijkste verdedigingslinie van minister Ank Bijleveld (Defensie, CDA). Zij overleefde drie weken geleden nog ternauwernood een motie van wantrouwen over de kwestie, en zei toen dat Mark Rutte ook over de kwestie wist. Maar uit de brief die Bijleveld gisteravond naar de Kamer stuurde, blijkt: Defensie heeft nooit groot alarm geslagen omdat het precieze aantal doden niet bekend was. Bert Koenders, toen minister van Buitenlandse Zaken, en Ard van der Steur, destijds minister van Justitie, werden schriftelijk op de hoogte gesteld. Koenders werd ook door toenmalig minister Jeanine Hennis van Defensie mondeling op de hoogte gebracht. Samen met „vermoedelijk” Mark Rutte. Maar de „toon van de boodschap” was „niet alarmerend” en er konden nog geen cijfers worden genoemd. Rutte zei eerder al dat hij zich niet kan herinneren dat hij op de hoogte werd gesteld, de sussende toon van Hennis is de ideale verklaring. 

HAPEREND GEHEUGEN: Maar hoe zit het nu echt met het aantal doden? Bijleveld zocht een tijd naar een eindrapport van het Amerikaans opperbevel Centcom, waarin het aantal doden definitief moet zijn vastgesteld. Maar dat definitieve rapport is er nooit gekomen. Opmerkelijk, want het onderzoek naar het bombardement werd door de Amerikanen groot aangekondigd. Bovendien bevestigde Centcom in december 2018 aan NRC dat er zeventig burgerdoden zijn gevallen. De oppositie richt zich daarom nog altijd op Rutte. Of er nu wel of geen aantallen zijn genoemd, stelt Jesse Klaver, het is „ongeloofwaardig” dat Rutte zich niks kan herinneren. „Vlak na het bombardement waren er al nieuwsberichten die spraken van 70 tot 170 slachtoffers.” Ook Geert Wilders en Henk Krol hebben het over het „haperende geheugen” van Rutte. Blijft ook nog de vraag: wat doet de coalitie met Bijleveld, nu zij moet terugkomen van haar eerdere beweringen?

TOESLAGENAFFAIRE: Staatssecretaris Menno Snel (Financiën, D66) houdt cruciale documenten achter voor de Tweede Kamer in de toeslagenaffaire, melden Trouw en RTL Nieuws. Uit de documenten zou blijken dat Snel al sinds 2015 weet dat het aantal gedupeerden van de affaire veel groter is dan hij beweert. De zaak draait om onterecht stopgezette toeslagen, waardoor kwetsbare ouders in grote financiële problemen kwamen. De Kamer vraagt al anderhalf jaar naar interne evaulatierapporten, maar Snel ontwijkt die vraag al die tijd: hij verwijst onder meer naar toen nog lopende onderzoeken van de commissie-Donner, die onderzoek deed naar de zaak. De evaluatierapporten werden in 2018 ondergebracht in een beveiligde omgeving van de Belastingdienst. Toen Snel opdracht gaf alle documenten over de zaak op te halen, werd die omgeving genegeerd. Volgens Trouw en RTL Nieuws wist Snel dat de documenten op de beveiligde schijf stonden.

PIJNGRENS: Nog een probleem voor het kabinet: de ChristenUnie dreigt in het AD tegen CETA, het vrijhandelsverdrag met Canada, te stemmen. Aangezien de hele oppositie al heeft aangekondigd tegen te stemmen, zou dat betekenen dat er geen meerderheid is. Dat zou een klap zijn voor de andere coalitiepartijen, want VVD, CDA en D66 zijn juist voor het handelsverdrag. Nu spraken de partijen af dat ze „hun eigen verhaal” mochten blijven vertellen. Maar, zo constateert NRC-columnist Tom-Jan Meeus: daarin is de ChristenUnie inconsequent. Segers werkt aan zijn reputatie, niet altijd op een zachtzinnige manier. Maar afgelopen weekend klaagde Segers in De Telegraaf dat voorstellen van D66 – over medisch-ethische kwesties en de halvering van de veestapel – over „de pijngrens” waren.

WACHTGELD: Het blijft een heikel onderwerp: wachtgeld. Tussen 2012 en 2018 streken voormalig Kamerleden, staatssecretarissen en ministers in totaal ruim 24 miljoen op, meldde De Telegraaf begin dit jaar. Ook huidige Kamerleden profiteren goed van de regeling. Bijvoorbeeld Klaas Dijkhoff, schrijft de Volkskrant, die in Rutte II staatssecretaris was. Hij ontvangt daarom jaarlijks 37.000 euro aan wachtgeld. Omdat hij, na het aftreden van Hennis, ook nog vier weken minister van Defensie was, ving hij tot 1 juli 2019 in totaal 66.000 euro. Nu wil het ministerie zo’n overzicht zelf elk jaar openbaar gaan maken. Helemaal transparant wordt dat nog niet: op de lijst staat de functie van de ontvanger, het bedrag te staan en de duur dat er wachtgeld is uitgekeerd – maar  geen namen. 

(NIET) ZINLOOS DEMONSTREREN: Het tijdperk van demonstraties is voorlopig nog niet afgelopen. Boeren en bouwers voerden gisteren actie tegen het stikstofbeleid langs de opritten van snelwegen – deze keer naast de weg, zodat niemand er last van had. In Amsterdam gaan zestien scholen een week dicht uit protest tegen het lerarentekort. En onderwijsbond AOb kondigde een tweedaagse staking in het basis- en middelbare onderwijs aan. De bond wil dat er structureel geld vrijkomt om onder meer het lerarentekort op te vangen. Minister Arie Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs, ChristenUnie) houdt voet bij stuk: hij wil eerst „alles op alles zetten” om het geld dat er nu al is „goed te besteden”. Extra geld komt er dus niet bij. Maar toch is protesteren „niet zinloos”, aldus Slob. „Als je dat gebruikt om uiting te geven aan opvattingen en gevoelens, dan is dat nooit zinloos.”

QUOTE VAN DE DAG

De VVD heeft veel water in de wijn gedaan, ook waarvan je zegt: is dat nou zinvol?

Partijprominent Hans Wiegel maakt zich in radioprogramma 1 op 1 zorgen over de VVD