ABN Amro liet na 5 miljoen klanten apart te screenen

ABN Amro heeft vanaf het samengaan met Fortis in 2010 nagelaten om al haar ruim 5 miljoen particuliere klanten individueel te screenen. In plaats daarvan werden de klanten zonder enig onderzoek als betrouwbaar bestempeld. Ze werden ingedeeld in de laagste risicocategorie. Dat is nog altijd het geval.

De nalatigheid maakt onderdeel uit van het strafrechtelijk onderzoek van het Openbaar Ministerie naar de bank, blijkt uit onderzoek van NRC. Een lage indeling vergroot de kans dat klanten die zich schuldig maken aan financiële criminaliteit niet of te laat door de bank worden opgemerkt.

De verdenking is dat ABN Amro „gedurende een langere periode ongebruikelijke transacties niet, of niet op tijd heeft gemeld”. De bank zou bovendien „geen of onvoldoende cliëntenonderzoek hebben gedaan en niet (tijdig) afscheid hebben genomen van klanten”, laat het OM desgevraagd weten.

Lees ook ons onderzoek naar de verdachte miljoenen die geen lampje deden branden bij ABN Amro

Criminele organisatie

Justitie onderzoekt in totaal zeven zaken waarbij de bank onvoldoende zou hebben opgetreden. De volgens bronnen meest explosieve zaak betreft twee Nederlandse klanten van ABN Amro, inmiddels verdachten in een afzonderlijke strafzaak. Eén van hen deed rechtstreeks zaken met het Braziliaanse bouwconcern Odebrecht. Het OM laat weten dat de verdenking in deze zaak „deelname aan een criminele organisatie” en het faciliteren van „corruptie en valsheid in geschrift” is. ABN Amro heeft lang niet gezien dat geld van Odebrecht over haar rekeningen liep.

Ook het Nederlandse trustkantoor Pan-Invest en advocatenkantoor Greenberg Traurig zijn door de financiële opsporingsdienst FIOD bezocht. De oprichter en een directeur van Pan-Invest zijn gehoord. Naar eigen zeggen worden beide instellingen, noch de oprichter, noch de directeur van Pan-Invest verdacht.

Odebrecht is al jaren de spil in een van de grootste internationale corruptieschandalen. Het kocht voor circa een miljard euro politici om in Zuid-Amerikaanse landen. Diverse (ex-)presidenten op het continent worden verdacht en sommigen zijn veroordeeld.

Servers

Banken hebben een wettelijke plicht om witwassen en terrorismefinanciering tegen te gaan. Ze moeten weten met wie hun cliënten zaken doen en ongebruikelijke betalingen melden. Niet nakomen van die plicht leidde vorig jaar tot een megaschikking van ING met justitie, voor 775 miljoen euro. ING had volgens het OM onvoldoende onderzoek gedaan naar klanten en „welke risico’s met deze cliënten gepaard gingen”. De bank had bovendien het computersysteem dat witwassignalen detecteert, bewust ‘afgetopt’ op een maximum aantal signalen. Dat de bank strafrechtelijk niet werd vervolgd, leidde tot maatschappelijke verontwaardiging.

Lees ook: Henk van W. hoefde het geld alleen maar door te sluizen

ABN Amro meldde op 7 augustus van dit jaar dat toezichthouder DNB had bepaald „dat we al onze particuliere klanten in Nederland moeten doorlichten”. De bank trok er 114 miljoen euro voor uit. Dat dit moest omdat al die risicoprofielen bewust al negen jaar standaard laag ingesteld bleken, maakte de bank niet bekend.

Op de vraag van NRC of ABN Amro dit mocht doen, antwoordt toezichthouder DNB dat banken in het algemeen „dienen te voorkomen dat cliënten die gezien hun karakteristieken een verhoogd risico op witwassen of terrorismefinanciering hebben in een te lage risicocategorie worden geplaatst”.

Op 26 september van dit jaar maakte ABN Amro zelf bekend dat de bank onderwerp is van strafrechtelijk onderzoek. De beurswaarde slonk die dag met twee miljard euro, een daling van 12 procent.

Diezelfde dag hebben enkele tientallen rechercheurs van de FIOD de bank bezocht en documenten en servers meegenomen. Meerdere hoge functionarissen van de bank hebben een uitnodiging gekregen om gehoord te worden. Ook zijn mailboxen van enkelen van hen in beslag genomen.

ABN Amro werd in 2007 gered door de Nederlandse staat. De overheid bezit nog steeds 56 procent van de aandelen. De bank zegt inhoudelijk niet te kunnen reageren.

pagina 4-5