Vloggen in politiestaat Algerije. Voor Ramzi is dat spitsroeden lopen

‘Zanga Crazy’, Gekke Steeg. Zo noemen de Algerijnse vloggers Ramzi Zaki Bahloul (31) en Samir Dehina (37) zich, doelend op de gekkigheid die ze van jongs af al uithalen in de straatjes en steegjes van hun volkswijk Le Ruisseau in de hoofdstad Algiers. Op tientallen vlogs en filmpjes op YouTube, Facebook en Stories op Instagram gaan ze, doorgaans als komisch duo, op avontuur, op zoek naar problemen, zoekend naar antwoorden. ‘Un groupe humoristique Algerien sorti d’un quartier populaire qui fait des critique social par humour’, zo omschrijven ze zichzelf op Facebook.

De Algerijnse jeugd – Algerije is voor driekwart jeugd en in bezit van een mobiele telefoon – eet uit hun hand. Vandaar dat grote merken graag met hen in zee gaan. Luchtvaartmaatschappij Emirates vloog hen naar Dubai, voor Hugo Boss maakten ze een vlog waarin ze als arme sloebers droomden van een nieuwe garderobe. Zuivelconcern Danone betaalde hun reis naar het WK voetbal in Moskou (2018). Ramzi: „Ik noem dan af en toe de naam Danone, dat zij onze reis mogelijk maken. Meer niet.”

Met Coca Cola gingen ze afgelopen zomer naar de Africa Cup in Caïro waar Algerije onverwacht kampioen werd. Nog steeds dobbert het land op die vrolijke golven rond, zoals te zien in filmpjes waarin Zanga Crazy met de Algerijnse spelers een potje kopvolleyt in het zwembad. Met hashtag #dirou_el_hadda verzamelde Ramzi tienduizend steunbetuigingen uit heel Algerije en toonde het team een selectie aan de vooravond van de finale. Ramzi: „Ik denk graag dat die sessie hen misschien wel dat laatste zetje naar de overwinning heeft gegeven.”

Sponsors wachten af

Maar nu ligt alles stil. Plannen genoeg. Multitalent Ramzi – basketballer, bariton, danser, percussionist – heeft zijn vriendengroep op scherp staan. Scenario’s liggen bij de sponsors. Maar Algerije nadert spannende presidentsverkiezingen in december en sponsors wachten liever af hoe die aflopen. Ramzi: „Ik wil in elk geval nog een eindejaarsvlog maken, een soort round-up van het jaar. Met prominent natuurlijk het Afrikaans kampioenschap. En met de revolutie van de glimlach.”

De ‘revolutie van de glimlach’ is wat Algerije elke vrijdag in zijn greep houdt. Het is een mengeling van Koningsdag en een risicowedstrijd. Iedereen gaat gezellig de straat om op te demonstreren, maar ook om samen wat lekkers te eten. Die gezelligheid wordt echter strak omkaderd door gewapende ordetroepen, politie en ME-busjes. In februari leidden deze manifestaties van Hirak (‘de beweging’) tot het aftreden van president Bouteflika. Wie het nu in Algerije precies voor het zeggen heeft weet eigenlijk niemand.

Hymne van de revolutie van de glimlach is Liberté, oorspronkelijk een voetballied, herschreven door de Algerijnse rapper Soolking. Die wipte eind augustus even over uit Frankrijk voor een concert. Daar was Ramzi ook bij, voor een vlog met Soolking. Die video ligt nog op de planken, want Soolking ging net iets te ver met zijn teksten. Bovendien kwamen vijf mensen om in het gedrang bij het concert. Soolking kreeg daarvan de schuld, waarna de rapper snel de wijk nam naar Frankrijk. Ramzi: „Dus dat is nu even niet opportuun, die vlog.”

Kritiek verpakt in grapjes

Sowieso is het spitsroeden lopen met maatschappijkritiek. Er zijn vloggers die verder gaan, met grimmige video’s die oproepen tot verzet en die vervolgens bezoek krijgen van de veiligheidsdiensten.

Ramzi giet zijn kritiek liever in grappige filmpjes. Bijvoorbeeld over de abominabele staat van staatsziekenhuizen waar artsen patiënten verwijzen naar particuliere klinieken, waar dezelfde artsen dezelfde patiënten wel behandelen, tegen woekerprijzen. Over het gebrek aan melk, omdat de elite gesubsidieerde melk verdonkeremaant en voor veel hogere prijzen op de vrije markt brengt. Ramzi: „Daarover maakten we in 2014 een clip. Dat lied kent iedereen nog steeds uit het hoofd.”

Ramzi: „Kijk, we begonnen als amateurs. Langzaamaan begrepen we pas onze invloed. Nu weet ik: je moet je woorden zeer zorgvuldig kiezen. Niet te direct zijn, nooit namen noemen. Dus maken we nu sitcoms waarin we rollen spelen en in die rollen kunnen we dingen tonen die niet in orde zijn. Dat gaat niet alleen over de staat, ook het belang van onderwijs, dat je niet je vuilnis over de heg moet kieperen, dat je oog moet hebben voor zwakkeren. Ik ben een vlogger, een avonturier die alles laat zien aan de mensen. Ook maatschappijkritiek. Als je mij erin betrekt krijg je dat erbij.”