Rahiied wilde voor dokter spelen

„Wil je hier iets over vertellen?”, vraagt de rechter steeds aan Rahiied A. (23), een mogelijke seriemoordenaar die met een Playmobil-poppetje in het verdachtenbankje zit. „Volg je me wel? Wil je pauze? Ik zie dat je met je ogen dicht zit.”

Als negentienjarige leerling-verpleger zou Rahiied A. in 2016 zijn begonnen met ‘insulinemoorden’ op ouderen. Hij wordt verdacht van vier moorden en acht pogingen daartoe in vier zorginstellingen, in Puttershoek, Ridderkerk en Rotterdam.

De politie heeft hem 24 keer verhoord. Maar nadat hij huilend heeft bekend, is hij daarna blijven zwijgen, zegt rechter Yolanda Janssen-Timmermans. Nabestaanden willen maandag van hem horen waaróm hij het heeft gedaan en dat hij spijt heeft, zeggen ze voor de vele camera’s.

Met gebalde vuisten van de spanning komt Rahiied A. de rechtszaal binnen. Hij is een kleine man met keurig gekapt haar, een zachtgrijze trui en passende sportschoenen. Hij zit rechtop, maar verkrampt en zijn been trilt. Dat Playmobil-poppetje „geeft hem wat rust”, legt zijn advocaat Robbert van Haneghem uit.

„Ik beroep me op mijn zwijgrecht”, zegt Rahiied A., „op advies van mijn advocaten.” De kans is groot dat hij de rechter niet begrijpt en er misverstanden ontstaan, zegt Van Haneghem.

Borderline en narcisme

Uit onderzoek blijkt dat Rahiied A. verminderd toerekeningsvatbaar is. Hij heeft kenmerken van borderline en narcisme, antisociale trekken en is zwakbegaafd, volgens advocaat Frank Hamers van de meeste nabestaanden. Rahiied A. is vroeger mishandeld door zijn vader en in het verleden verward en suïcidaal geweest.

Uit het psychologisch onderzoek, de verhoren en de levensloop van Rahiied A. komt wel een motief naar voren. Zijn studie zorg en welzijn aan het Albeda College liep niet lekker en meerdere stages werden voortijdig beëindigd, omdat hij een blikje frisdrank stal, schoonmaken minderwaardig werk vond, zich eigengereid opstelde en geen kritiek kon verdragen – dan sprak hij van racisme.

Waarom ging de screening van Rahiied A. mis?

Rahiied A. wilde zijn overleden vader niet teleurstellen. Hij wilde eigenlijk zelf arts worden en liep als verpleger rond met een stethoscoop. Op stille dagen wilde hij actie en spanning in het verpleeghuis. Als hij patiënten insuline toediende, kon hij als eerste ingrijpen en de held spelen. Dan kreeg hij complimenten van andere verplegers en artsen, dacht hij.

Rahiied A. zegt zelf dat hij niet wist dat te veel insuline dodelijk kan zijn. De bloedsuikerspiegel daalt, de hersenen krijgen een tekort aan glucose en sterven af. Maar volgens de rechter zijn er genoeg aanwijzingen dat Rahiied A. wist wat het effect kon zijn.

Levensgevaarlijk

De zaak kwam eind 2017 aan het rollen met de 100-jarige mevrouw Bijland. Ze was dementerend, maar lichamelijk gezond en verbleef in Puttershoek. In november daalde haar bloedsuikerspiegel tot levensgevaarlijk niveau en werd ze opgenomen. Twee dagen later gebeurde het weer – opnieuw toen Rahiied A. dienst had.

Hij werd op non-actief gesteld en later die maand aangehouden door de politie. Mevrouw Bijland overleefde het en is uiteindelijk 101 geworden.

Bewakingscamera’s hebben vastgelegd hoe hij te werk ging. Rahiied A. dacht dat die camera’s alleen ’s nachts werkten. Te zien is hoe hij in de kamer van mevrouw Bijland de deur in de gaten houdt. Hij lijkt een oranjeblauwe insulinepen uit zijn zak te halen en buigt zich over haar heen. Dan bevriest het beeld even: waarschijnlijk omdat hij voorzichtig injecteert.

De vraag blijft waarom Rahiied zo lang kon blijven werken als uitzendkracht en stagiair. De inspectie concludeerde begin dit jaar al tekortkomingen bij de vier verpleeghuizen. Maar bij meerdere stages werd al getwijfeld aan de capaciteiten en betrouwbaarheid van Rahiied A.. Hij was in 2017 veroordeeld voor diefstal van 5.000 euro van een patiënte.

Sterker: in januari 2017 kreeg de politie al een melding over een incident met een 91-jarige patiënte uit september 2016. In juni 2017 kon de dochter uiteindelijk aangifte doen, waarbij ze haar twijfels over Rahiied A. uitsprak. Haar man werd ’s avonds gebeld door Rahiied A. dat haar moeder onwel was geworden, maar dat ze niet hoefden te komen. Ze kwamen toch, omdat ze haar door de telefoon hoorden gillen. De vrouw overleefde het en Rahiied A. werd op non-actief gezet.

De strafzaak gaat acht dagen duren, maar misschien korter als Rahiied A. blijft zwijgen. Als hij langs de nabestaanden en pers moest lopen, hield hij steeds zijn hand voor zijn gezicht.