‘Ik zie deze expositie als waarschuwing’

Met zijn rustige tred en forse witte snor is hij een opvallende verschijning. Af en toe steunend op zijn wandelstok is Mitchell ‘Micky’ Wolfson Jr. (80) onderweg naar het Design Museum Den Bosch. Daar in de buurt blijft hij even staan om te bellen. Binnen een minuut is zijn gezelschap gearriveerd. Het is kunstverzamelaar Frans Leidelmeijer, bekend van het tv-programma Tussen kunst en kitsch. Wolfson heeft nu een afspraak in het Design Museum om de tentoonstelling Design van het Derde Rijk te zien, vertelt hij. Of het mogelijk is vanavond af te spreken.

Micky Wolfson, geboren in Florida, is een uiterst doelgerichte toerist, blijkt die avond in zijn hotel. Hij is speciaal voor de expositie ’s ochtends met de Thalys uit zijn woonplaats Parijs naar Nederland gekomen. Hij blijft maar één nacht, de volgende ochtend gaat hij weer naar huis. Wolfson heeft zelf twee musea: het Wolfsonian-FIU in Florida en het Wolfsoniana in Genua. Zijn collecties bestrijken de periode 1850 tot 1950 en daar valt ook het nationaal-socialisme onder. Vandaar zijn interesse in deze expositie.

„Het is belangrijk om te weten wat mannen en vrouwen in die tijd produceerden aan voorwerpen. Hóe en waarom ze dat deden. Dat is nu des te belangrijker, om te begrijpen hoe een hele natie gemanipuleerd kon worden door ambitieuze, gewetenloze en vastberaden mensen.”

Wolfson spreekt even bedachtzaam als hij loopt, kiest zijn woorden zorgvuldig. „Hoe grotesk de denkbeelden achter de voorwerpen in deze tentoonstelling ook zijn, juist door ze in hun context te laten zien – zonder commentaar of opsmuk – maken ze indruk. In boeken kunnen verzinsels en onwaarheden staan. Maar historische objecten spreken voor zich. Ze vertellen het verhaal van hun tijd en plaats.”

Hij ziet parallellen met de tijd van nu. „Ook toen stonden zaken als de economie, de traditionele waarden, het gezin onder druk.” En ook nu zijn in de politiek „reactionaire en nostalgische” stromingen te ontwaren. „Ik zie de tentoonstelling als een waarschuwing. Het is als het lezen van een boek, maar dan via de taal van objecten.”

Lees meer over de tentoonstelling: Met groep 8 kijken naar nazi-design: ‘Die man is boos en wil ons bang maken’