Of er echt vooruitgang wordt geboekt, is nog onzeker. Maar er zit weer enige beweging in de discussie over versterking van de bankenunie in Europa.
Het onderwerp stond donderdag opeens weer op de agenda van de Eurogroep, na een opmerkelijk opiniestuk van de Duitse minister van Financiën Olaf Scholz in zakenkrant Financial Times woensdag. De radicaal nieuwe voorstellen van Scholz kwamen onverwacht voor zowel de andere lidstaten als de rest van de Duitse regering, inclusief bondskanselier Angela Merkel.
In zijn bijdrage, verder uitgewerkt in een discussiestuk dat tijdens de Eurogroep werd besproken, gaf Scholz aan dat Duitsland bereid is om plannen voor een Europees depositogarantiestelsel te steunen.
De discussie over zo’n systeem, waarin banken in de eurozone voor elkaars spaargelden garant gaan staan, loopt in Brussel al sinds 2015. Voor de Europese Commissie en de ECB is het stelsel cruciaal bij het voorkomen van een nieuwe bankencrisis. Maar vooruitgang op het dossier was er al jaren niet, onder meer omdat Duitsland zich fel verzette.
Dat Scholz nu plotseling een opening biedt, zorgde in Brussel dan ook voor gespitste oren. „Dit is geen kleine stap voor een Duitse minister van Financiën”, zette Scholz zijn eigen ‘draai’ nog een beetje aan.
Tegelijk noemde de Duitse minister zoveel voorwaarden dat het nog maar de vraag is of het tot een werkelijke doorbraak leidt. Zo wil hij onder meer strengere regels voor de hoeveelheid ‘slechte’ leningen die banken op de balans mogen hebben en ook de eisen voor staatsobligaties verzwaren.
Dit stuit op grote bezwaren bij met name zuidelijke eurolanden. De Italiaanse minister Roberto Gualtieri stelde donderdag meteen dat de plannen de concurrentiepositie van Europese banken zouden schaden.
Rondom Scholz werd donderdag benadrukt dat zijn discussiestuk geenszins als een eindbod moet worden gezien en slechts bedoeld is als een poging de vastgelopen discussie te heropenen. Tegelijk is zijn kunstje niet los te zien van Scholz’ strijd om het voorzitterschap van de SPD, waarover dit najaar in de partij gestemd wordt. Vanuit Berlijn kwam deze week de boodschap dat Scholz op eigen gezag handelde en zijn plan niet is afgestemd. Voor hij de overige lidstaten overtuigt, moet de Duitse minister eerst ook zijn eigen regering nog meekrijgen.