Wel of geen versterkte oproep tot gebed? ‘Anno 2019 niet meer nodig’

Priyanka Parihar zoekt met haar zoontje naar kleurrijke herfstbladeren. „Het is een rustig wijkje hier, heerlijk!” Ze woont tegenover de Blauwe Moskee in de wijk Slotervaart. Deze moskee ligt onder vuur door de plannen van imam Yassin Elforkani. Hij kondigde begin oktober aan dat hij de Arabische gebedsoproep voor het vrijdaggebed – de ‘azan’ – versterkt wil omroepen. Elforkani wil de positie van de islam in de stad normaliseren door uitspraken als ‘allahoe akbar’ begrijpelijker te maken: „Mensen kennen het van aanslagen, maar het hoort gewoon bij een vredig gebed.”

„Ja, dan kan het hier ineens een stuk rumoeriger worden”, zegt Parihar, die zelf moslim is en bezoeker van de Blauwe Moskee.

Burgemeester Femke Halsema zei vorige week in de gemeenteraad dat een versterkte oproep anno 2019 „niet meer nodig is”. Er zijn volgens Halsema allerlei technologische hulpmiddelen, zoals apps, die mensen eraan herinneren dat het gebed start.    Bovendien, zo voegt haar woordvoerder daar telefonisch aan toe: „Als imam Elforkani de islam wil normaliseren, kunnen de gebedsoproepen toch ook in het Nederlands?” Halsema’s standpunt wordt gesteund door een ruime meerderheid van de gemeenteraad.

‘Dit is helemaal niet nieuw’

„De ophef over deze moskee is raar”, meent Saïd Bouharrou, voorzitter van de Raad van Marokkaanse Moskeëen Nederland (RMMN). „Voor ons is versterkt omroepen niets nieuws en bovendien is het volgens de grondwet gewoon toegestaan.” Er is in Nederland al een veertigtal moskeeën die een versterkte gebedsoproep uitvoeren. Voor Amsterdam zou de Blauwe Moskee de eerste zijn.

Omwonenden maken zich zorgen over de waarde van hun woning

Saïd Bouharrou Raad Marokkaanse Moskeëen

„Het gaat er in dit soort gevallen om op wat voor manier zo’n oproep een plaats inneemt in de publieke ruimte”, zegt Nanke Verloo, universitair docent stedelijke planologie aan de Universiteit van Amsterdam. De moskee organiseerde drie avonden voor bewoners, maar dat was alleen om de plannen toe te lichten – het besluit was al genomen. „Maar als je mensen niet mee laat beslissen, dan ontstaat er natuurlijk conflict”, zegt Verloo.

Inwoners van de buurt voelen zich inderdaad niet gehoord. „Ik ben nooit benaderd om mee te praten over het besluit. Praten nadat er al beslist is heeft geen zin”, zegt Sibel Kargin, die naast de moskee woont. „We hádden deze inspreekavonden niet eens hoeven houden, want zo’n versterkte gebedsoproep mag gewoon volgens de wet”, reageert imam Elforkani. „We hebben dit gedaan uit sociale betrokkenheid.”

‘Bijna niemand heeft er last van’

Volgens Bouharrou van de RMMN is er altijd al wantrouwen geweest over activiteiten van moskeeën. „Omwonenden maken zich dan zorgen over de waarde van hun woning of ze hebben het gevoel in Saoedi-Arabië te wonen”, zegt hij. Maar volgens Bouharrou heeft bijna niemand last van de versterkte gebedsoproep: het gaat om drie minuten, één keer per week . „Het is wel een beetje jammer dat de Blauwe Moskee actief de publiciteit heeft opgezocht. Het had geen probleem hoeven worden als er in stilte met de gemeente overlegd was.” Planologe Verloo is het daar niet mee eens. „Of het nou parkeerplekken, speeltuinen of gebedsoproepen zijn, over dit soort interventies ontstaat altijd conflict.”

Voor Alaa Zin, onderweg naar het avondgebed, is de gebedsoproep heel normaal. „Ik kom uit Syrië en daar gaat het de hele dag door”, lacht hij. „Voor mij zijn kerkklokken weer nieuw.” Volgens Zin is het voor mensen even wennen. „Maar als het voor mensen écht overlast geeft, dan moet je als moskee niet versterkt gaan oproepen. Gelovigen weten dat het plaatsvindt en niet-gelovigen komen door zo’n versterkte oproep echt niet ineens bidden.”

Op dit moment vinden nog gesprekken plaats tussen Halsema, de moskee en de stadsdeelvoorzitter van Nieuw-West. Maar imam Elforkani zegt dat hij zijn plan sowieso gaat uitvoeren: „Vanaf vrijdag klinkt er een versterkte gebedsoproep door Slotervaart.”