Keizerspinguïn zal opwarming van de aarde niet overleven

Oceanografie De grootste pinguïnsoort broedt op het zee-ijs van Antarctica. Dat ijs verdwijnt als de opwarming van de aarde doorzet.

Keizerspinguïns op Antarctica.
Keizerspinguïns op Antarctica. Foto Stephanie Jenouvrier

Door het opwarmen van de aarde is het zeer waarschijnlijk dat de grootste en meest kleurrijke van de zeventien verschillende pinguïnsoorten, de keizerspinguïn, nog voor het einde van deze eeuw is uitgestorven. De 1,20 meter grote pinguïn (Aptenodytes forsteri) die in de koudste gebieden op aarde leeft en broedt, zal het loodje leggen door het snel smelten van het zee-ijs rondom Antarctica.

Deze conclusies staan in een studie die een groep wetenschappers onder regie van het oceanografisch instituut van Woods Hole in Massachusetts (WHOI) heeft verricht. De bevindingen worden vandaag gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Global Change Biology.

Inhammen van het continent

„Als het opwarmen van het klimaat op aarde in het huidige tempo doorgaat, verwachten we dat het aantal keizerspinguïns met 86 procent zal zijn afgenomen voor het jaar 2100. Het is erg onwaarschijnlijk dat de populatie zich daarna nog weet te herstellen”, zegt Stephanie Jenouvrier, een voor het WHOI werkende Franse zeevogeldeskundige die al vele jaren onderzoek doet naar de keizerspinguïns.

De keizerspinguïn wordt bijzonder bedreigd door klimaatverandering omdat de vogel broedt op zee-ijs dat zich in de winter vormt in inhammen van het Antarctisch continent. Op ijs broeden de pinguïns hun ei uit en worden de jongen maandenlang door hun ouders gevoed totdat ze groot genoeg zijn om in zee te zwemmen. Het ijs mag nooit te ver verwijderd zijn van open water omdat er anders geen voedsel kan worden gezocht.

‘Dramatische’ consequenties

Bij het voorspellen van de afname van de populatie hebben de onderzoekers twee computermodellen gebruikt. Een voorspelt de ontwikkeling van zee-ijs en het andere model bevat informatie over hoe kolonies reageren op veranderingen in de omvang van zee-ijs. Als de temperatuur van de aarde ‘slechts’ 1,5 graad Celsius stijgt, zoals afgesproken bij het klimaatakkoord van Parijs, zal het zee-ijs rondom Antarctica met ongeveer 5 procent afnemen en de populatie van de keizerspinguïn krimpt dan 19 procent.

Lees ook Antarctica leeft van pinguïnpoep

Bij een opwarming van twee graden Celsius zijn de consequenties „dramatisch”, aldus de onderzoekers. Het verlies van zee-ijs zal dan verdrievoudigen en zo’n vijftien kolonies zullen verdwijnen. Al er niets gebeurt om opwarming tegen te gaan, zullen de keizerspinguïns in de volgende eeuw niet meer bestaan.

Uit het bestuderen van satellietfoto’s is tien jaar geleden vastgesteld dat er in het onherbergzame zuidpoolgebied zo’n veertig kolonies zijn van keizerspinguïns. De wereldpopulatie wordt geschat op tussen de 200.000 à 300.000 broedparen. De vogel werd pas in 1844 door de Engelse ornitholoog George Robert Gray geclassificeerd als een unieke soort, zo’n twintig centimeter groter dan de op hem lijkende en meer noordelijk levende koningspinguïn (Aptenodytes patagonicus). Gray vernoemde de pinguïn naar de Duitse bioloog Johann Reinhold Forster. Hij vergezelde de Britse zeevaarder James Cook in 1772 op zijn tweede zoektocht naar Terra Australis, het onbekende Zuidland, en zag de keizerspinguïn waarschijnlijk als eerste.