Zo zorg je dat je relatie werkt

Sommige boeken had je eerder willen lezen. Dat geldt bijvoorbeeld voor het recent verschenen Couples that Work van de Britse Jennifer Petriglieri. Ze werkt aan businessschool Insead in Frankrijk en deed onderzoek naar de vraag hoe werkende stellen hun relatie en hun carrière effectief kunnen vormgeven. Een ultrakorte samenvatting.

Volgens Petriglieri krijgen alle werkende stellen in hun leven te maken met minstens drie belangrijke transities. De eerste grote overgang is die van twee parallelle levens naar één relatie. Bijvoorbeeld wanneer je de stap maakt van studie naar werk of als er een kind op komst is. De tweede transitie komt doorgaans ergens halverwege onze loopbaan. Beide partners hebben meer bagage en stellen zich de vraag wat ze eigenlijk écht willen met hun leven en hun carrière. De derde transitie komt later en heeft vaak met verlies te maken. Je wordt ouder, de kinderen gaan de deur uit, je realiseert je dat niet alles meer mogelijk is. Je kijkt samen terug en probeert uit te vinden wat de wensen en ambities zijn voor de jaren die nu voor je liggen.

De grote fout die veel stellen maken bij dit soort transities, is dat ze zich te zeer richten op praktische vragen. Natuurlijk zijn taakverdelingen en financiële afspraken belangrijk. Maar het risico is dat je je energie vooral richt op kortetermijnoplossingen en de wezenlijke vragen laat liggen. Vragen die gaan over waarden, grenzen en angsten.

Praat als stel eerst over je principes en pak dan pas de praktische problemen aan

Volgens Petriglieri loont het om minstens jaarlijks de diepte in te gaan rond deze drie thema’s. Ze noemt dit couple contracting. Verken elkaars waarden door vragen te stellen als: wat maakt je gelukkig en trots? Stel grenzen door kwesties te bespreken als: hoeveel van onze tijd reserveren we voor werk en hoeveel tijd is voor thuis? Vraag waar de ander bang voor is. Denk aan dingen als: uit elkaar groeien, ontrouw of geen kinderen kunnen krijgen.

Door te zoeken naar gezamenlijke waarden kun je als stel je richting bepalen. De gezamenlijke grenzen geven aan welke stappen je niet zult zetten. En door elkaars angsten te kennen, kun je belangrijke valkuilen vermijden.

Maar er gebeurt nog iets anders wanneer je dit doet, zegt Petriglieri. Veel relatievraagstukken hebben namelijk impliciet te maken met macht en controle. Wie telkens voor snelle praktische oplossingen gaat, creëert zonder dat te willen, stap voor stap een onbalans op dat gebied. De een leidt, de ander volgt. De een krijgt veel kansen om zijn dromen te verwezenlijken, de ander niet. En uiteindelijk kan deze onbedoelde ongelijkheid leiden tot ontevredenheid, verwijten en problemen. Juist ook daarom moet je eerst praten over de principes en pas dan de praktische problemen aanpakken.

Tijdens het lezen bedacht ik dat mijn vrouw en ik al minstens twee transities achter de rug hebben, dat we regelmatig gesprekken voeren die lijken op couple contracting, maar ook dat het verstandig zou zijn om dit wat minder in de marge van onze drukke levens te doen en eens wat meer expliciet aan de hand van de thema’s waarden, grenzen en angsten. De vraag is nu: wanneer? Petriglieri is helder op dit gebied: het beste moment voor ieder stel om dit gesprek te voeren is nu.