Familie: drie kinderen ontvluchtten eerder het gezin in Ruinerwold, vader opgepakt

De 67-jarige vader van het gezin dat jarenlang afgezonderd in Ruinerwold in een boerderij leefde, is donderdag gearresteerd. De man wordt verdacht van „het medeplegen van wederrechtelijke vrijheidsberoving, mishandeling in de zin van het benadelen van de gezondheid van anderen en witwassen”. Dat meldt de politie Noord-Nederland donderdagavond.

Gerrit Jan van D. is zo de tweede persoon die aangehouden is rond de Drentse boerderij, waar de politie maandag een gezin aantrof dat mogelijk al sinds 2010 afgezonderd van de samenleving leefden. Een 58-jarige man die zich tegen het onderzoek verzette, was toen al aangehouden. De politie gaf zijn identiteit niet vrij, maar het zou om Josef B. gaan, de Oostenrijkse huurder van de boerderij met die leeftijd. Ook hem wordt wederrechtelijke vrijheidsberoving ten laste gelegd. De politie zegt redenen te hebben om aan te nemen dat de mensen in het pand aan de Buitenhuizerweg daar niet uit vrije wil verbleven.

De familie van Van D. heeft met „ontsteltenis kennis genomen” van de gebeurtenissen in Drenthe. De broers, zussen en een zoon hebben donderdagavond een gezamenlijke persverklaring verspreid, die onder meer in handen is van het Dagblad van het Noorden. Volgens zijn familieleden heeft Van D. in de jaren tachtig „alle banden verbroken met naaste familie” en hen bovendien gemaand niet te proberen om zijn verblijfplaats te achterhalen.

Drie kinderen eerder gevlucht

De zaak kwam groot in het nieuws toen de 25-jarige zoon Jan maandag zijn verhaal deed in een café. Na melding van de barman ging de politie poolshoogte nemen op de boerderij in het Drentse Ruinerwold. Hij was niet de eerste die ontsnapte, blijkt uit de verklaring van de familie. „Acht jaar geleden hebben drie kinderen van G.J. van D. het gezin in Hasselt ontvlucht en contact opgenomen met hun broer uit een eerder huwelijk, hun grootouders, ooms, tantes, neven en nichten.” Jan zegt de oudste van de overgebleven kinderen te zijn.

De familie ging in 2017 toch op zoek naar de verblijfplaats van de overgebleven zes kinderen. Ondanks speurwerk van twee notarissen in de Basisregistratie Personen kwamen ze niet verder. Privacywetgeving zou het bovendien onmogelijk maken om achter de woonplaats van de man te komen. Een woordvoerder van de gemeente De Wolden verklaarde donderdagavond tegenover NRC dat slechts één van de leden van het zevenkoppige gezin op de boerderij geregistreerd stond.

De familie laat weten volledig mee te werken met het politieonderzoek. „We zullen de regionale politie alle informatie geven die nodig is om de achtergronden van dit drama op te helderen.” Ze willen graag met rust gelaten worden en het is hun „uitdrukkelijke wens” het aangetroffen gezin bij te staan.

Lees ook De 25-jarige man die negen jaar in afzondering zou hebben geleefd, was actief op sociale media. Hij zou ook ondernemer zijn.

Actief in de Verenigingskerk

Rond de tijd dat Van D. het contact met zijn familie staakte was hij actief in de Verenigingskerk, bevestigde bestuurslid Johannes Campman eerder op de dag aan NRC. Dat is de Nederlandse tak van een religieuze beweging rond de in 2012 overleden Koreaanse dominee Sun Myung Moon. Campman: „Op een gegeven moment - ergens in de jaren tachtig - kwam Gerrit Jan niet meer opdagen. Dan hoorden we weer dat hij in Oostenrijk was, maar dan verdween hij weer van de radar.”

Volgens Campman richtte Van D. na het breken met de Verenigingskerk zijn eigen groep op, waar hij „bepaalde rituele handelingen verrichtte”. Details herinnert Campman – die de vader nooit persoonlijk gekend heeft – zich niet meer. Maar wat hij daarover leest in de media heeft volgens hem niets met de Verenigingskerk te maken. „Dat is totaal alien voor ons. Wij zijn geen beweging die zich isoleert. We engageren ons in de maatschappij.” De politie zegt donderdag te onderzoeken „of het volgen van bepaalde levens- of geloofsovertuiging heeft geleid tot de leefsituatie waarin de personen verkeerden.”

Internationaal staat de beweging – soms aangeduid met het pejoratieve ‘Moonies’ – vooral bekend om hun massahuwelijken tussen vreemden. Moon werd overigens in de Verenigde Staten veroordeeld voor belastingontduiking. Campman: „De twee hoofdthema’s zijn wereldvrede en goede, moreel sterke gezinnen.”