De pub in Eastwood heet The Lady Chatterley

Het D.H. Lawrence-museum is gevestigd in het huis waar de schrijver geboren werd, in Eastwood, een mijnwerkersstadje bij Nottingham. Het is de stad van Robin Hood maar ten tijde van Lawrence was Robin allang weg. Voor de armen kwam niemand op: op de foto’s in het museum heerst doffe armoe.

Inmiddels is Eastwood opgepimpt. De gevels van rode baksteen zijn ontdaan van roet en gerestaureerd. De winkels zijn teashops, retroshops, tattoo shops. De pub heet The Lady Chatterley. Scones eten kan bij The White Peacock Coffee Shop, vernoemd naar Lawrence’s romandebuut.

In het hoekhuis waar de familie Lawrence woonde met vier zoons en twee dochters, kregen de traptreden de oranje ruggetjes van de beroemde Penguin-uitgaven van de romans. Loop naar boven, en stap voor stap komen ze voorbij: The Lost Girl, Lady Chatterley’s Lover, The Rainbow, Sons and Lovers.

In de vertrekken is het interieur gereconstrueerd. Lawrence werd geboren in een spijlenbed zoals er hier één staat. Op de vensterbank in de voorkamer aan de straat liggen babykleren uitgestald, zoals moeder Lawrence ze naaide en verkocht om schoolgeld voor haar zoons te verdienen. Alles, de stijve stoelen, het kolenfornuis, de latrine buiten aan het plaatsje, zelfs het in kruissteekjes geborduurde motto aan de muur (‘Watch and Pray’), is voor het museum bij elkaar gesprokkeld op locale bric-á-brac-markten. Want dit waren arme mensen. Hun spullen waren goedkoop, die zijn versleten en verdwenen. Het enige originele meubelstuk, zegt de gids, zou het bedtafeltje in de ouderlijke slaapkamer kunnen zijn. Maar zeker weet hij het niet.

Er is hier dus eigenlijk niets, en dat niets is indrukwekkend. Daardoor realiseert de bezoeker zich het wonder van David Herbert Lawrence (1885-1930) die uit dit niets het voor elkaar kreeg om in zijn korte leven een volslagen origineel, vrijmoedig, literair doorslaggevend oeuvre te schrijven. Hij schilderde ook. In een van de vertrekjes hangen reproducties van zijn werk, inclusief een lichtelijk schandaleus schilderij (‘Boccaccio Story’, 1926) achter een rood gordijn – want nog altijd vreest men Lawrence’s effect op puriteinen.

Zijn vader was een gewelddadige mijnwerker. Zijn moeder was iets verfijnder. In het autobiografische Sons and Lovers (1913) drukte Lawrence de verhouding tussen die ouders uit in hun taalgebruik: hij scheldt in zwaar dialect, zij geeft hem zijn vet in the queen’s English.

Als het aan zijn vader had gelegen, was de fragiele David op zijn elfde de mijn in gegaan, en hadden wij Lady Chatterley’s Lover (1928) niet gehad.

Maar het lag aan zijn moeder. Hij ging naar school, zijn genie kreeg de kans te ontbloeien. Lees de tekstbordjes in dit huis, en je beseft dat de boeken zijn begonnen in zijn jeugd, met deze familie en in dit milieu van mannen zonder asem en vrouwen zonder vangnet.

Van elke minuut geprofiteerd

D.H. Lawrence’s gestel was fragiel. Dat hij jong zou sterven stond vast, daar helpt een briljante geest niet tegen. Maar hij profiteerde van elke minuut die hem gegeven was en zweepte zich op tot een onbevattelijk vruchtbaar schrijverschap. Niet alleen het grimmige Eastwood was een bron, ook het landschap eromheen. In combinatie met een bezoek aan zijn geboortehuis kan er gewandeld worden in de „extremely beautiful countryside” die Lady Chatterley en jachtopziener Oliver Mellors inspireerde tot hun rebelse uitwisseling van seks en sensualiteit.

De rondleider, die in zijn eentje het museum lijkt te drijven, is trouwens een goeie. Hij vertelt zo aanstekelijk dat ik me in de museumshop, waar hij achter de toonbank staat, te buiten ga aan Lawrence-merchandising. Ik koop een beker met zijn portret en een mapje voor mijn paspoort met ‘The Lost Girl’ erop. En nieuwe uitgaves van romans die ik al heb. Want inderdaad, ze hebben zulke mooie kaftjes en ze zijn zo gunstig geprijsd. Ik heb het hart niet om ze te laten liggen.