Emilie Gordenker wordt directeur Van Gogh Museum

Emilie Gordenker wordt de nieuwe algemeen directeur van het Van Gogh Museum Amsterdam. Dit maakte de raad van toezicht van het Van Gogh Museum woensdag bekend. Gordenker zal 1 februari 2020 beginnen. Ze volgt Axel Rüger op, die deze zomer als directeur bij de Royal Academy of Arts in Londen startte.

Lees ook dit interview met Axel Rüger: ‘Nederland moet veel trotser zijn op zijn kunstschatten’

Gordenker (Princeton, 1965) is nu nog algemeen directeur van het Mauritshuis in Den Haag, een functie die ze sinds 2008 heeft.

Na een studie kunstgeschiedenis aan de universiteit van Yale promoveerde Gordenker in 1998 op kleding in de portretten van de zeventiende-eeuwse schilder Anthony van Dijck. In 2003 werd ze conservator Nederlandse en Vlaamse schilderkunst bij de National Gallery of Scotland.

Gordenker is in haar carrière vooral bezig geweest met de zeventiende eeuw, daarom lijkt de overstap naar het Van Gogh Museum verrassend. Dat valt wel mee, legt Gordenker telefonisch uit. „Leiding geven aan een museum is in veel opzichten gelijk en dan maakt het niet uit welk tijdperk centraal staat. Het gaat toch vooral om het op- en uitbouwen van een netwerk, wetenschappelijke kennis en het leiding geven. Je bouwt als directeur ervaring op aan de commerciële kant. Het Van Gogh is wat dat betreft veel groter [ruim 2 miljoen bezoekers in 2018, red.] en dat vind ik interessant.”

De rol van de museumdirecteur is volgens haar de afgelopen jaren flink veranderd: „Die is commerciëler geworden. Je bent meer bezig met financiën, met het toegankelijk maken van het museum, met toerisme en maatschappelijke discussies.”

Wereldtournee

De periode dat Gordenker bij het Mauritshuis werkte, stond onder meer in het teken van een grote verbouwing. De kosten daarvan waren 30 miljoen euro. Trots stelde Gordenker in NRC dat ze binnen de tijdslimiet en budget was gebleven. Tijdens de sluiting zorgde ze ervoor dat een deel van de collectie op wereldtournee ging: Vermeers Meisje met de parel en Het puttertje van Fabritius waren te zien in Japan, de Verenigde Staten en Italië.

Gordenker kocht voor het Mauritshuis vijftien werken aan, waaronder een bloemstilleven van Roelant Savery en een historiestuk van Pieter Lastman. Deze zomer leidde de aankoop van ‘De Lente’, ‘De Herfst’ en ‘De Winter’ ertoe dat na 150 jaar de Vier seizoenen van de zeventiende-eeuwse Haarlemse schilder Nicolaes Berchem herenigd werden.

Buste van Johan Maurits

Hoewel Gordenker niet vaak interviews gaf, zeker niet in het begin van haar loopbaan als Mauritshuis-directeur, schuwt ze de confrontatie niet. Fel was ze toen premier Mark Rutte en oud-CDA-leider Sybrand Buma kritiek hadden op het weghalen van de buste van stichter Johan Maurits uit het museum.

De politici meenden dat het Mauritshuis de geschiedenis wilde herschrijven met de inzichten van nu. In het tv-programma Buitenhof stelde Gordenker dat het jammer was dat Rutte niet even het bruggetje vanuit het Torentje was overgestoken om zich te informeren. Dan had hij kunnen zien dat het ging om het vervangen van de plastic replica die in de ontvangsthal „tussen de kassa en de wc stond”, zei ze. Het echte beeld van Maurits stond nu in een van de zalen.

Gordenker staat bekend om haar brede, internationale netwerk. Dat kwam haar ook van pas met het project Meet Vermeer dat ze in 2018 lanceerde. Hiervoor werkte het museum samen met het onlinekunstplatform Google Arts & Culture en zeventien andere internationale partners, waardoor nu al het werk van Vermeer digitaal bij elkaar is te zien. Eerder dat jaar was onder het toeziend oog van het publiek Het meisje met de parel twee weken lang door wetenschappers onderzocht.

Over haar plannen voor het Van Gogh Museum wil Gordenker nu nog niets kwijt. Vanaf 1 januari 2020 is huidig zakelijk directeur Renée Jongejan tijdelijk ook algemeen directeur van het Mauritshuis, totdat een opvolger van Gordenker is benoemd.