Facebookmunt libra verder in de verdrukking

De kans dat Facebookmunt libra volgens plan in 2020 wordt gelanceerd, is de afgelopen dagen aanzienlijk kleiner geworden. Het is zelfs twijfelachtig of het er überhaupt nog van komt.

Maandag werden via de BBC conclusies bekend uit een G7-rapport over bepaalde digitale valuta’s „met de potentie om snel heel groot te worden” – lees: de libra . Het rapport wordt naar verwachting later deze week gepresenteerd op de jaarvergadering van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Onder de opstellers van het rapport zijn vertegenwoordigers van centrale banken, het IMF en de Financial Stability Board (FSB), een orgaan voor de bewaking van de financiële stabiliteit. Een invloedrijke club dus. Zij zien in cryptomunten zoals de libra een bedreiging voor het mondiale financiële systeem, schrijft de BBC.

De libra (‘weegschaal’) komt uit de koker van Facebook en is ontworpen om een digitale wereldmunt te worden. Met 2,4 miljard gebruikers is Facebook in een uitgelezen positie om dat voor elkaar te krijgen.

Anders dan cryptomunten als bitcoin wordt de waarde van de libra gekoppeld aan een mandje buitenlandse valuta’s. Dit om grote koersschommelingen te voorkomen.

Ondanks die koppeling kleven er volgens de schrijvers van het G7-rapport negen grote risico’s aan dit soort global stablecoins, zoals de libra wordt genoemd. Bijvoorbeeld: gebrekkige bescherming van consumenten en beleggers, fraude- en witwasgevoeligheid en privacykwesties. En misschien belangrijker nog: de libra kan de effectiviteit van centrale banken en hun monetair (rente)beleid ernstig aantasten.

Conclusie van de G7-werkgroep: Facebook moet die zorgen éérst wegnemen. En zelfs dan is er „geen garantie op goedkeuring van de toezichthouders”.

Partners afgehaakt

De scepsis komt niet als een verrassing. Al sinds de aankondiging van de libra in juni van dit jaar klinkt felle kritiek van bankentoezichthouders en monetaire autoriteiten. Facebook kan die kritiek niet negeren. Wil de libra een succes worden, dan moet hij door de autoriteiten worden geaccepteerd.

Belangrijke partners van Facebook in het libra-project hebben inmiddels het vertrouwen in een goede afloop verloren. Maandag werd bekend dat Booking Holdings, het bedrijf achter Booking.com en Priceline, uit de ‘Libra Association’ stapt. Vrijdag gingen Mastercard, Visa, eBay en Stripe al voor, terwijl Paypal vorige maand het project verliet.

„Je weet dat je op de goede weg bent als de druk zo enorm wordt”, gaf mede-oprichter van de libra David Marcus een optimistische draai aan de kritiek. Hij heeft een punt: juist de potentie van de libra verklaart de grote weerstand onder toezichthouders.

De voordelen van een digitale (wereld-)munt worden dan ook niet betwist. Facebook benadrukt dat de libra miljoenen mensen zonder betaalrekening de mogelijkheid biedt tegen minimale kosten geld over te maken en te ontvangen. Voorzitter Randal Quarles van de FSB onderschrijft dit, blijkt uit een brief die hij zondag stuurde aan centrale bankiers. Bovendien kunnen digitale valuta’s de afhankelijkheid verkleinen van commerciële banken, die kwetsbaar zijn voor economische schokken.

Vraag is alleen: is een privaat bedrijf als Facebook de geëigende partij om zo’n munt te beheren, ook al is dat op afstand? Of moeten centrale banken zélf het initiatief nemen? De koepel van centrale banken (de BIS), waar de FSB onder valt, stelde deze zomer dat de noodzaak voor een centrale bank om eigen digitaal geld te ontwikkelen snel naderbij komt. In Zweden loopt al een proef met publiek digitaal geld. Nederland zou moeten volgen, bepleitten economen van denktank Sustainable Finance Lab vorige week in NRC.