Afrika’s meest inspirerende leider sinds Mandela wint Nobelprijs voor de Vrede

De flamboyante Ethiopische premier Abiy Ahmed wordt, sinds hij vorig jaar aantrad, al Afrika’s meest inspirerende leider sinds Nelson Mandela genoemd. Het Nobelprijscomité roemde hem „voor zijn inzet om vrede en internationale samenwerking te bereiken en in het bijzonder voor zijn doorslaggevende initiatief om het grensconflict met Eritrea op te lossen.” In totaal waren 301 kandidaten genomineerd voor de prestigieuze prijs, onder wie klimaatactiviste Greta Thunberg.

Sinds zijn aantreden op 2 april 2018 voerde Ahmed, die zowel een christelijke als islamitische achtergrond heeft, radicale politieke hervormingen door in een militaire dictatuur. Hij liet meer dan 8.000 politieke gevangenen vrij, maakte een einde aan de noodtoestand en herstelde de betrekkingen met buurland Eritrea, waarmee Ethiopië twintig jaar op voet van oorlog stond. De helft van de ministers die hij vorig jaar benoemde, zijn vrouwen.

Vrouwelijke leiders

In zijn inaugurele rede bedankte hij zijn overleden moeder en zijn vrouw. „Jullie hebben Ethiopië opgebouwd”, zei hij tegen de vrouwelijke bevolking. „Volgens een oud gezegde kunnen vrouwen niet leiden”, zei hij. „Onze vrouwen zullen het tegendeel bewijzen.”

Ahmed werd door zijn partij, het Ethiopische Revolutionaire Democratische Volksfront (EPRDF), na jarenlange volksprotesten naar voren geschoven. Die protesten kregen wereldwijd aandacht door de Ethiopische diaspora en atleten die voor de camera’s hun armen kruisten.

Zijn hervormingen kwamen Ahmed in eigen partij op veel kritiek te staan. Partijleden verweten hem dat zijn wijzigingen te snel werden doorgevoerd. Ook verweten ze hem „criminelen” en „terroristen” te hebben vrijgelaten.

Ook zijn intentie om staatsbedrijven als Ethiopian Airlines te privatiseren werd niet door iedereen omarmd. Ahmed brak hiermee met het Chinese model dat Ethiopië jarenlang voor ogen stond.

Eritrese jongeren

In Eritrea duurde het optimisme over de vredesdeal niet lang, toen de grenzen vorig jaar opengingen. In Eritrea heeft alleen een klein groepje medestanders uit de bevrijdingsstrijd rond president Isaias Afewerki een stem. Toen vorig jaar na de handreiking van Ahmed de grenzen tussen beide landen weer opengingen, stroomden tienduizenden Eritrese jongeren naar Ethiopië. De hervormingen in Ethiopië veranderden weinig voor het repressieve en gesloten Eritrea.

Ook in Ethiopië is teleurstelling over het uitblijven van de verwachtingen die Ahmed schiep. „De wereld buiten Ethiopië wilde het sprookje geloven, maar dat rijmde niet met wat er in de werkelijkheid gebeurt. Die is complexer en schrikaanjagend”, zei Tamrat Giorgis, hoofdredacteur van weekblad Addis Fortune tegen persbureau Reuters over deze hoge verwachtingen.

Lees ook Is de Ethiopische droom van premier Abiy Ahmed alweer voorbij?