Een wonderkind wordt weer wakker

De World Cup in Chanty-Mansiejsk, waarover ik de afgelopen weken schreef, werd gewonnen door Teimour Radjabov uit Azerbeidzjan, die 110.000 dollar won. Nummer twee Ding Liren kreeg 80.000 dollar en ook de schoonheidsprijs voor de mooiste partij. Het was de partij tegen Radjabov die ik vorige week liet zien. Vier andere Nederlandse krantenschrijvers deden dat ook, dus als het waar is dat de stem van het volk de stem van de god is, rust er zegen op die partij.

Ik moest denken aan een andere schoonheidsprijs, die wel controversieel was. Die werd in 2003 in Linares toegekend aan Radjabov voor zijn overwinning op Garry Kasparov. Radjabov was toen vijtien jaar en gold als een wonderkind. Toen bij de prijsuitreiking bekend werd gemaakt dat Radjabov de schoonheidsprijs kreeg, stormde Kasparov naar het podium, waar hij de microfoon greep en riep dat dit een belediging van hemzelf was en een schande voor het schaakspel. Dat hij de nederlaag tegen een kind slecht kon verkroppen, bleek al toen hij tegen Radjabov niet gewoon opgaf, maar woedend wegliep.

Kasparovs gedrag werd afgekeurd, maar zijn schaaktechnische beoordeling van de partij werd wel algemeen overgenomen. Radjabov zou een wanhoopsoffer hebben gebracht en daarvoor en daarna zou hij glad verloren hebben gestaan. Als je de partij met een modern computerprogramma naspeelt, blijkt dat niet waar te zijn. De schoonheidsprijs was verdiend.

Radjabov deelde in 2007 nog de eerste prijs in Wijk aan Zee met Aronian en Topalov, maar daarna raakte hij wat op de achtergrond. Te snel tevreden, te veel remises.

Hij sprak over stoppen met schaken, omdat hij er financieel niet van afhankelijk was. Rijk getrouwd, las ik ergens. Toen hij door zijn finaleplaats in de World Cup verzekerd was van een plaats in het kandidatentoernooi van volgend jaar, twijfelde hij aanvankelijk of hij wel mee zou doen. Later zei hij toch dat hij zich op dat toernooi ontspannen ging voorbereiden, om voor zijn plezier te spelen. Het klonk nog niet ambitieus, maar misschien is het grote talent toch wakker gekust.

Garry Kasparov - Teimour Radjabov, Linares 2003

1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Pf6 4. e5 Pfd7 5. f4 c5 6. Pf3 Pc6 7. Le3 a6 8. Dd2 b5 9. a3 Db6 10. Pe2 c4 11. g4 h5 12. gxh5 Txh5 13. Pg3 Th8 14. f5 exf5 15. Pxf5 Pf6 16. Pg3 Pg4 17. Lf4 Le6 18. c3 Le7 19. Pg5 0-0–0 20. Pxe6 fxe6 21. Le2 Pgxe5

Zie diagram

Dit stukoffer was niet gedwongen. Met het kalme 21...Ph6 was niets mis. 22. De3 Materiaal winnen ten koste van het initiatief was niets voor Kasparov. Na 22. Lxe5 Pxe5 23. dxe5 Lc5 blijft zijn koning in het midden. 22...Pd7 Beter was 22...Ld6, want na 23. dxe5 Lc5 zou zwart mooi spel voor het stuk hebben. 23. Dxe6 Lh4 24. Dg4 Weer vermijdt Kasparov materiaalwinst, maar het gulzige 24. Dxd5 was veel sterker. 24...g5 25. Ld2 Tde8 26. 0-0-0 Pa5 27. Tdf1 Een blunder. Na 27. Kb1 zou het ongeveer gelijk staan. 27...Pb3+ 28. Kd1 Lxg3 Zwart wint een stuk, want na 29. hxg3 of 29. Dxg3 komt 29...Dg6 en zwart wint snel. 29. Tf7 Td8 30. Lxg5 Dg6 31. Df5 Dxf5 32. Txf5 Tdf8 Wit is verloren. 33. Txf8+ Pxf8 34. Lf3 Lh4 35. Le3 Pd7 36. Lxd5 Te8 37. Lh6 Pdc5 38. Lf7 Te7 39. Lh5 Pd3 Wit gaf op.