Ook onze digitale rotzooi moeten we hoognodig opruimen

Vroeger had ik een kleinbeeldcamera voor filmrolletjes van 12, 24 of 36 foto’s. Ik deed een paar maanden met zo’n rolletje. Als het vol was, bracht ik het naar de fotowinkel, waar ik een week later de envelop met foto’s en negatieven kon ophalen. Soms was het spannend om foto’s terug te zien van alweer bijna vergeten momenten.

Ik wil er niet nostalgisch over doen. Een smartphone is veel handiger, je knipt zoveel je wilt en laat alleen de beste foto’s afdrukken. Je deelt foto’s gemakkelijk met vrienden en familie via WhatsApp of Facebook. En als vanzelf sluipen ook de foto’s die je ontvangt via diezelfde sociale media je eigen ‘fotostream’ binnen. Alles wordt keurig opgeborgen in de cloud.

Zo slibt de digitale wolk langzaam dicht. Cloud is een verraderlijk woord. Het klinkt veel te poëtisch voor de gigantische, lelijke hallen waar duizenden computerschijven permanent staan te loeien en hitte produceren om die foto’s overal en altijd beschikbaar te houden.

Deze zaterdag is het World Cleanup Day, een dag waarop mensen wereldwijd worden aangespoord rotzooi op te ruimen. Het Nederlandse bedrijf Link Design bedacht een eigen schoonmaakactie voor virtueel afval: de Web Cleanup Days. „De plastic soup is voor iedereen zichtbaar”, zegt directeur Marc de Roo. „Maar dat geldt niet voor de digitale soup.”

De gevolgen voor het klimaat van al die bestanden in de cloud zijn immens. De behoefte aan opslagruimte groeit zo snel, dat er vanwege een dreigend stroomtekort voorlopig bij Amsterdam geen nieuwe datacenters meer mogen worden gebouwd.

In die datacenters ligt ook mijn digitale rommel. Niet alleen foto’s, maar bijvoorbeeld ook e-mails, chatgesprekken en tekstdocumenten. Alleen al in mijn NRC-account zitten bijna 30.000 ‘verwijderde e-mails’ die ik nooit heb geopend: nieuwsbrieven die binnenkwamen als ik even geen tijd had, persberichten over oninteressante onderwerpen, spam. Via WhatsApp kan ik nu nog nalezen dat ik vorig jaar in juli de trein van 17.05u heb genomen.

Volgens een artikel in Stanford Magazine kost het opslaan van een piepklein documentje (25 kb) op je eigen harde schijf ongeveer 0,1 microwatt-uur aan energie. Als je het opslaat in iCloud, Dropbox en OneDrive ben je al gauw 0,1 watt-uur aan energie kwijt. Dat is een miljoen keer zo veel. Wie jaarlijks 100 gigabytes aan data in een clouddienst opslaat, is verantwoordelijk voor de uitstoot van 0,2 ton CO₂.

Hoog tijd om ook onze digitale rommel op te ruimen. Laat ik beginnen mijn verwijderde items echt te verwijderen.