‘Als je iets wilt, ga er dan ook voor. Helemaal!’

Eerlijk gezegd had nieuws- en reportagefotograaf Olivier Middendorp gehoopt meer verrast te worden toen hij alvast de inzendingen van de fotowedstrijd van augustus bekeek. Hij zag veel rechttoe-rechtaan-foto’s. „Mensen kijken vaak niet verder dan: ‘Ik zie een hond: klik.’ Of: ‘Ik zie een hert: klik.’” Dus meteen maar vast een tip, die eigenlijk voor alle fotografie geldt: „Neem je tijd, ga wat dichterbij en zak wat door de knieën. Dat geeft meteen een veel mooier perspectief.”

Opvallend vond hij het ook hoeveel dieren – koeien, poezen, paarden, herten, vossen – recht in de camera kijken. Niks mis mee, natuurlijk. Maar Middendorp ziet veel liever wat interactie tussen de beesten onderling, of met de omgeving. „Ze reageren nu allemaal op de fotograaf. Ze worden dus afgeleid bij wat ze eigenlijk aan het doen waren. Jammer. Zet ze liever op de foto alsof je er niet bent. Dan zijn ze helemaal ongestoord zichzelf. Veel interessanter.”

Kiekeboe!

Al kan het natuurlijk ook best eens goed uitpakken wanneer een dier in de camera kijkt. Zoals een van de schapen op de foto van G. Burgess. „Het is net of hij zich achter die paal van het bordje ‘Fietspad’ wil verschuilen. Alsof hij stiekem om een hoekje naar je kijkt. Kiekeboe! Mooi beeld van een typisch Nederlands landschap. Verder niet te veel gedoe. Het schaap maakt het leuk om naar te kijken.”

Nog zo’n dier dat nieuwsgierig is naar de camera: de blauwe breedscheenjuffer van Janita Arkema. „Grappig portret. Als je dan toch een beest hebt dat op jou reageert, kan je er maar beter zo eentje hebben. Het lijkt wel of het echt voor de fotograaf poseert.” Al heeft Middendorp een beetje zijn twijfels bij de scherpte van de foto. „Ik zou altijd scherpstellen op de ogen, zeker bij een beest als dit.” En als dat niet is gelukt: „In de prullenbak en opnieuw proberen.”

Sowieso zag hij veel humor voorbijkomen. Nee, geen aangeklede honden met een brilletje op of zwanen die een boekje over zichzelf lijken te lezen. „Dat is niet zo mijn ding.” Hij doelt meer op foto’s als Of toch maar gras, van Edith van Aagten. „Je denkt: een koe eet gras. Maar nee, een koe blijkt ook vogelvoer te lusten. Qua compositie misschien niet zo heel spannend. Maar dit beeld zegt meer dan ‘dit is een koe en hij is zwart en wit’. Dit zegt ook wat over de nieuwsgierigheid van deze beesten.”

Net niet

Middendorp wil zeker niet te streng overkomen, maar toch, wat hem opvalt – niet eens zozeer alleen bij de fotowedstrijd, maar bij amateurfotografie in het algemeen: er worden geen echte keuzes gemaakt. En als ze al worden gemaakt dan worden ze vaak niet goed doorgevoerd. „Als je kiest voor een symmetrische foto, maak ’m dan ook echt symmetrisch. Of close, of wijd, of recht. Vaak is het dat allemaal ‘net niet.’ Maar ‘net niet’ is hetzelfde als ‘helemaal niet’. Als je iets wilt, ga er dan ook voor. Helemaal!”

Hetzelfde geldt voor het moment. Vaak is dat het ook ‘net niet’. Dat geldt beslist niet voor de foto van Th. Kwakman, Prooioverdracht. „Precies goed! Fantastische compositie. De meeuw boven, de roofvogel eronder, allebei prachtig in de vlucht. De prooi daar precies tussenin. En dan die geopende bek van de roofvogel… Geen idee wat het is: een valk, een buizerd? Ik ben een leek. Ik dacht ook eigenlijk dat meeuwen alleen maar patatjes aten op de boulevard van Zandvoort. De foto is uniek. Hoe vaak zie je nou zo’n gevecht in de lucht? Als ik een reportage moest maken over vogels, zou ik hier erg blij mee zijn.”

Het thema van augustus is ‘Nederland dier en natuur’. Inzenden en stemmen kan tot 30 augustus 17:00 uur op nrc.nl/fotowedstrijd.