‘Henk Otten is als een hond behandeld’

Henk Otten negeren of afschilderen als een eenling, dat kan Forum voor Democratie niet meer. De gevallen medeoprichter en oud-penningmeester krijgt voor het eerst sinds zijn gedwongen vertrek openlijk bijval van een actieve FVD-volksvertegenwoordiger. Eerste Kamerlid Dorien Rookmaker noemt het tegenover NRC „onverantwoord hoe het bestuur de partij heeft behandeld” door Otten te royeren. Zij overweegt uit de partij te stappen.

Eerder bood Rookmaker aan te bemiddelen in het conflict tussen Otten en de partij. Dat die lijmpoging mislukte, wijt ze aan partijleider Thierry Baudet. „Henk wil praten, maar Thierry wil gewoon niet”, stelde Rookmaker woensdag in De Telegraaf. „Dan stopt het voor mij ook.”

Met haar uitspraken schaart Rookmaker zich achter de kritiek van Otten, die eind juli als lid werd geroyeerd op beschuldiging van fraude en wanbestuur. Otten hekelt de partijkoers onder Baudet – „te rechts” – en de omgang met kritische partijleden, zoals hijzelf. Rookmaker noemt de wijze waarop Otten werd geroyeerd als grootste pijnpunt. „Die is natuurlijk als een hond behandeld. En híj wil nog steeds om tafel.”

Ottens vertrek had een lange aanloop: De verlate ontknoping van een machtsstrijd

Maar de aanhoudende kritiek van Otten en de nieuwe uitlatingen van Rookmaker maken ook een kwetsbare kant van Forum zichtbaar. FVD, dat vanaf het begin is georganiseerd rond een klein en hecht gezelschap aan de top, blijft worstelen met het afhandelen van interne onvrede. De strakke opbouw van de partij zorgde bij de Provinciale Statenverkiezingen nog voor een succesvolle campagne, maar laat weinig ruimte voor tegenspraak. Persoonlijke botsingen kunnen dan al snel de partij beschadigen.

Existentiële kwestie

„Waar sprake is van een verschil van inzicht wordt dit binnenskamers uitgesproken”, maande de partij haar leden onlangs nog in een nieuwe integriteitscode, opgesteld in mei na de eerste openlijke aanvaring met Otten.

Bestond die gelegenheid binnenskamers wel echt? Rookmaker probeerde het royement van Otten achter de schermen te bespreken met het partijbestuur, gevormd door Baudet en partijsecretaris Rob Rooken. Tevergeefs, zegt ze zelf. „Zij stonden niet open voor kritiek. Ik snap niet dat je met zulke grote kracht jezelf in je eigen voet schiet. Leg mij dat eens uit.”

Problematisch vindt ze vooral het persbericht waarmee het partijbestuur Otten, op basis van eigen onderzoek, wegstuurde. Dat is een voorbeeld van hoe het níet moet, volgens Rookmaker, die zelf jarenlang fraude bestreed in opdracht van banken, verzekeraars en ProRail.

„Als je denkt dat je te maken hebt met fraude, dan vraag je een onpartijdige deskundige om een onderzoek en een rapport. Die kijkt in de boeken. En dan gooi je zo’n rapport niet in de media. Néé, je legt het voor aan de betrokkenen. Iets openbaar maken is voor geen van de betrokkenen prettig.”

Sinds de aankondiging van Ottens royement op de website bleef het in het FVD-kamp nagenoeg stil. Baudet deelde via sociale media alleen een filmpje waarin hij spreekt over „een moeilijk maar onvermijdelijk besluit”, zonder Otten te noemen. Zijn tweets gaan over klimaatbeleid, migratie, de gezondheid van konikpaarden in de Oostvaardersplassen.

De partij weet: bijdragen aan de onrust is een cadeautje aan Otten, die maar wat graag het beeld schetst dat de partij sinds zijn vertrek een zooitje is. Liever kiest de partij er daarom voor te zwijgen en Ottens vertrek af te doen als een gevolg van „wanbestuur” en „financiële malversaties”. Van aangifte van die gemelde fraude is overigens geen sprake.

Bij eerdere interne conflicten lukte het Forum de stilte te bewaren. Toen een aantal actieve FVD’ers in het najaar van 2017 botste met het bestuur, werd dat pas maanden later bekend.

Maar de afrekening met Otten was publiek. Diens inspanningen om de persoonlijke reputatieschade te beperken ook. Uitgebreid kon de geroyeerde oprichter zijn verhaal doen in talkshows, op de radio en in de kranten. Na de ruzie in april poogde hij daarbij nog de partij beschermen. Daar hield hij mee op: „Voor mij is het nu een existentiële kwestie.”

Met stilte als strategie kan Forum de onrust niet langer bezweren. In de nieuwsluwte van het reces gaat een relletje niet snel liggen. En met Rookmakers kritiek – en mogelijke vertrek – wordt het voor het bestuur een stuk lastiger Otten weg te zetten als een eenzame stoorzender.

‘Geïnteresseerd in een EU-post’

Rookmaker hoopt naar eigen zeggen nog steeds op een vreedzame uitweg, maar sluit een overstap niet uit. „Uiteindelijk zal ik moeten kiezen.”

Rookmaker kan de partij ook op een andere manier nog pijn doen. De ‘Brexit-zetel’ in het Europees Parlement die FVD erbij krijgt als de Britten de Europese Unie verlaten, komt haar als nummer vier op de Europese kandidatenlijst automatisch toe, zelfs al zou ze tegen die tijd geen partijlid zijn. „Ik ben zeer geïnteresseerd in een EU-post”, beaamt ze, „maar laten we eerst maar eens afwachten wat Boris Johnson gaat doen.”

Het is een discussie die andere partijen met genoegen aanschouwen. Zij zien hun eigen akkefietjes – VVD’er Van Haga werd gearresteerd omdat hij met te veel drank op achter het stuur zat, de SGP en de PvdD kregen kritiek uit eigen gelederen – maar wat graag overschaduwd worden door de perikelen bij Forum. Geen wonder dat ze Forum ondertussen alle ruimte in de schijnwerpers gunnen.