Dat ‘boerkaverbod’ kan maar het beste snel worden vergeten

Van sommige nieuwe wetten mag gehoopt worden dat ze al vanaf dag één een dode letter zullen zijn. Dat geldt in het bijzonder voor het ‘Gedeeltelijk verbod op het dragen van gezichtsbedekkende kleding‘ dat sinds gisteren met een boete van 150 euro bestraft kan worden. Wat het kabinet ook beweerde over ‘veiligheid’ of ‘communicatie’, dit is een anti-islam wet, zoals PVV-leider Geert Wilders vanochtend op Radio 1 vaststelde, tevreden uiteraard. Van begin af is deze wet bedoeld geweest om een religieuze uiting van één bepaalde bevolkingsgroep in te perken. Die zelf voor deze bedekking kiest.

Bij zulke sluiers vallen overigens wel vraagtekens te zetten. Voor de één is de sluier symbool van onderwerping, voor de ander is het juist vrijheid. Ieder moet dat zelf weten. Het recht om eigen kleding, uiterlijk en dus identiteit te kiezen is in een democratische rechtsstaat van essentieel belang. Dat beperkt zich volgens de grondwet ook niet tot ‘eigen’ religies of culturen.

Alleen al daarom is te hopen dat, nu de wet toch het staatsblad heeft gehaald, begrip en tolerantie het winnen van scherpslijpers die strikte handhaving eisen, uit politieke of ideologische motieven. Gelukkig is papier geduldig, ook dat van het wetboek van Strafrecht. Dat kent wel meer bepalingen die verouderd zijn, onbruikbaar of achterhaald. Ook handhaving is in dit land altijd een keuzemenu waarin gedogen, seponeren, waarschuwen en optreden de opties zijn. Maar al te vaak werkt hard handhaven averechts; iedere agent, bestuurder en magistraat weet dat.

Deze wet is bovendien overbodig. Zoals de Raad van State het in zijn kritische advies in 2015 al uitdrukte: handhaving door de overheid voegt hier niets toe. Regulering van nikabdragers is een kwestie van de instellingen zelf, die dat prima af kunnen. De groep vrouwen die zich zo kleden wordt immers op 200 tot 400 geschat. Het ‘boerkaverbod’, zoals het is gaan heten, ten onrechte omdat het alleen in specifieke situaties geldt, is een oplossing op zoek naar een probleem.

Als er al een probleem is met burgers met gesloten vizier die het publieke domein onveilig maken dan zijn dat de anonieme trollen op sociale media en incidentele gemaskerde gewelddadige demonstranten. Maar die vallen hier dus niet onder.

De politiek volgde inderdaad de koers van Wilders. En nu zitten de handhavers ermee. De instanties die vanaf nu ‘beschermd’ zijn tegen sluierdragers reageren sceptisch en afhoudend. OV-bedrijven laten weten dat ze er ‘de tram niet voor laten stilstaan’. Ziekenhuizen halen de schouders op: er is al een ID-plicht, dus daar moet die sluier sowieso al voor af. En zelfs de politie lijkt terecht niet van plan deze groep vrouwen de toegang tot het bureau te ontzeggen. Echt iedereen moet daar naar binnen kunnen. Burgemeesters reageerden lauw tot afhoudend.

Alleen in de publieke opinie is er sinds gisteren ophef, aangeblazen door het AD dat uitlegde dat burgers die een nikab-draagster op ‘heterdaad’ in tram of ziekenhuis betrappen haar met een ‘burger-arrestatie’ er fysiek van mogen weerhouden aan de politie te ontkomen. ‘Houd de boerka’, dus. Alsof enig redelijk denkende burger daar behoefte aan zou hebben.

Niet doen dus. En elkaar maar gewoon ruimte en vrijheid blijven bieden. Deze wet gaat vanzelf stof verzamelen, op de onderste plank van het immer uitdijende arsenaal aan wetten en regels. Hopend op de professionele wijsheid van de handhavers in het bestuur en op straat, die heel goed weten dat deëscaleren meestal beter is dan bekeuren.